Tom Bevers

In de Lage Landen wordt sinds de verkiezingen van juni aan de vorming van twee regeringen gewerkt. Zowel Rutte I als Di Rupo I stonden vrijwel onmiddellijk in de sterren geschreven, maar beide staan nog niet op het spoor. Dat is ook niet zo verwonderlijk, want de kiezer maakte het zowel in Noord als Zuid niet eenvoudig. Naast de twee genoemde heren boekte in beide landen ook een relatieve “outsider” stevige winst.

Natuurlijk zijn de verschillen tussen Wilders en De Wever erg groot : onze outsider is een verantwoordelijk politicus, die een partij leidt met een stevig kader. De andere is het enige lid van zijn partij die vooral doordrongen is van zijn persoonlijke fobie voor al wat van ver of nabij aan de islam refereert. Beide zijn wel intelligent en uitstekend in het debat. Gelukkig hebben ze niet dezelfde kapper.

In beide landen verloren bovendien de christen-democraten, in het verleden altijd goed om de mayonaise van een regering te doen “pakken”.

Bij de regeringsvorming vallen de verschillen op : in Nederland moet vooral gezocht worden naar een regering die de helft van de zetels heeft en toch nog enige ideologische samenhang vertoont. Dat laatste is in België een vrijwel gepasseerd station : het zit er gewoon niet in. En de helft van de zetels is niet genoeg : het moeten er meteen twee derde zijn. In Nederland wordt er gewoontegetrouw met een serietje informateurs gewerkt, onze koning bleek alweer inventief in het bedenken van een nieuwe titel : de preformateur.

Maar toch. Beide tradities zijn eigenlijk heel gelijklopend en zeer verschillend van bijvoorbeeld de Britse en de Franse, waar regeringen in enkele dagen worden gevormd. In Nederland gaat het debat over bezuinigingen en integratie (in die volgorde), bij ons over de staatshervorming en bezuinigingen (in déze volgorde). Naast reële kwesties spelen er ook symbooldossiers mee. En uiteindelijk wordt er in beide gevallen aan een soort gedoogconstructie gewerkt : de groenen die de 2/3 leveren zonder in de regering te stappen, Wilders die de meerderheid van VVD en CDA gedoogt.

De Nederlandse gedoogvariant is overigens wel interessant. Voor mij is ze “not done”, omdat je een regering niet laat afhangen van een racist, die naar mijn aanvoelen ook nog eens labiel is. Ik begrijp volkomen de kritiek bij de achterban van het CDA, en zou als ik van hen was ook niet toehappen. Maar als het doorgaat en redelijk werkt, kan het model op zich misschien ook over de grens school maken.

Beide regeringen zijn nog niet aan de finish, en het blijft me benieuwen waar er eerst een fotograaf mag aantreden : op de trappen van Laken of het bordes van Soestdijk. Het zou niet zo evident zijn om vandaag geld in te zetten op de ene of de andere. Als de huidige formatie van de rails loopt, zijn de gevolgen namelijk heel verschillend. In Nederland komt dan een middenkabinet van CDA, VVD en PvdA terug in beeld, of nieuwe verkiezingen. Bij ons gaapt dan de afgrond. En net dat verschil maakt dat het misschien deze keer net iets eenvoudiger is in de Wetstraat dan een het Binnenhof. Maar als het wel lukt in Den Haag, dan kan het natuurlijk snel gaan. Terwijl er hier toch meer op het menu staat.

Boeiend, dat wel…

Een aantal jaren geleden was ik in Auschwitz. Wie iets wil begrijpen van de 20e eeuw moet daar geweest zijn. Vooral in Birkenau overigens, het deel van het kamp dat er het meest verschrikkelijk uitziet en zo veel mogelijk is blijven liggen als in 1945. Op die plaatst hoopte ik dat ikzelf in staat zou zijn (geweest) om in soortgelijke omstandigheden de vlag op te nemen die het meest voor vrijheid zou (hebben ge)staan. Dáár, toen, in Polen mogelijk de rode vaan. Hier, toen, mogelijk de zwart-geel-rode tricolore of de witte vlag van de Witte Brigade.

Maar zeker kan je dat niet weten. In de jaren vóór de oorlog waren er meer dan voldoende redenen om niet de rode, niet de tricolore vlag op te nemen, maar de Leeuwenvlag. Voor het Vlaanderen dat na de Eerste Wereldoorlog van “hier ons bloed, wanneer ons recht ?” een ongelijke strijd voerde. Zou die strijd dan, ook voor mij, naar de potentiële eenpartijstaat van het VNV hebben geleid ? Met “the benefit of hindsight” natuurlijk een gemakkelijk te beantwoorden vraag. Maar voor wie toen leefde was het lang zo eenvoudig niet.

Ik heb veel over de Tweede Wereldoorlog gelezen. De Hitlerbiografie van Ian Kershaw is een must. In eigen land blijf ik “Leopold III – De Koning, het Land, de Oorlog” van Jan Velaers en Herman Van Goethem een standaardwerk vinden (zeker voor wie ook in de juridische kant van de koningskwestie geïnteresseerd is). En “Greep naar de macht” van Bruno De Wever vind ik ook onmisbaar.

Het is wel even geleden dat ik die boeken nog vast had, maar de conclusies eruit blijven. Genuanceerd, maar toch. Het staat voor mij vast dat velen in ruime kring rond het Nazisme van de Holocaust wisten, of minstens hadden moeten vermoeden dat Hitler voor de joden een zéér onbenijdenswaardig lot had voorbehouden. Het staat even goed vast dat het VNV een totalitaire partij was, die met behulp van Duitsland een staatsgreep wilde plegen. Die België zou vernietigen, maar ook Vlaanderen zou verknechten. Dat de Vlaams-nationalisten in het VNV vooral “misleid” waren, heb ik ooit geloofd, maar dat excuus vind ik nu iets té mooi uitkomen. Het staat voor mij bijvoorbeeld ook vast dat het Verzet het recht had om potentiële verklikkers neer te schieten, tijdens de oorlog. Het staat voor mij vast dat de collaboratie bestraft moest worden. Dat lidmaatschap van het VNV terecht een strafbaar feit bleek. Punt.

Ik heb dus heel veel respect voor wie toen heeft meegevochten tegen nazisme en fascisme, en voor hun symbolen, ook waar die in de politiek van vandaag de mijne niet zijn.

Anderzijds… Dat de rechtstaat België zich heeft laten misbruiken om onbehoorlijke straffen toe te dekken, om wraak mogelijk te maken, is een zware vergissing geweest – dezelfde potentiële verklikker die tijdens de oorlog legitiem werd vermoord was de dag ná de wapenstilstand natuurlijk volstrekt onschuldig tot zijn schuld bewezen zou zijn en mocht dus zelfs niet zomaar worden opgepakt.

Dat daarbij minstens de indruk is gewekt dat geprobeerd werd een politieke stroming, het Vlaams-nationalisme, óók in zover het niet aan de collaboratie had deelgenomen, onherstelbare schade toe te brengen, is niet aanvaardbaar voor een democratie.

Dat mensen die voor de maatschappij iets willen doen, ook ten goede, soms de keuze maken om lid te worden van de eenheidspartij die de macht heeft (of lijkt te krijgen), is begrijpelijk. Ik kan me voorstellen dat je in het China van vandaag lid wordt van de Communistische Partij. Dat is geen zwart/witbeslissing waar je vervolgens je hele leven op moet worden afgerekend, zoals gelukkig in het Centraal- en Oost-Europa van vandaag wordt aangetoond. Die nuance geldt dus ook voor het VNV. Dat in zijn rangen goede bestuurders telde die het beste voor hadden met de bevolking waarvoor ze verantwoordelijk waren.

Een beetje tot mijn verbazing steekt het amnestiedebat de voorbije weken opnieuw de kop op. Met een moedige interventie van Steve Stevaert. Waarbij terecht gesteld werd dat de misdaden van Nazi-Duitsland onvergelijkbaar zijn met de vergissingen die de Belgische Staat na de oorlog heeft gemaakt. Het historisch pardon dat Frans-Jos Verdoodt namens de Vlaamse Beweging hierover in 2000 op de IJzervlakte uitsprak was oprecht en zeer welkom, maar veegt niets uit van de Vlaamse mede-verantwoordelijkheid voor wat de mensheid tussen 1939 en 1945 door het Nazisme werd aangedaan.

Maar de lat lag hoger voor de democratische rechtstaat die België had moeten zijn. Ik heb me er ooit wellicht met minder nuance over uitgesproken, maar ten grond blijf ik vinden dat één of andere vorm van amnestie mogelijk moet zijn : de erkenning dat de Belgische Staat fouten heeft gemaakt in de nasleep van 1945, en daarom niet de straffen van toen, maar de gevolgen ervan vandaag uitwist. Daar hoort dan ook de erkenning bij dat sommigen die toen getracht hebben de kool en de geit te sparen, binnen het VNV maar ook binnen het Belgische establishment dat in navolging van koning Leopold III er lang van overtuigd was dat Duitsland de oorlog ging winnen (geen onredelijke aanname in 1940-1941), daar al bij al inderdaad ook in geslaagd zijn. En daarvoor eerherstel verdienen. Wat de straf niet uitwist, maar in perspectief plaatst.

Natuurlijk is dit, 65 jaar na dato, geen politieke prioriteit. Maar nu het debat dan toch is geopend, hoop ik dat het op een redelijke manier kan gevoerd worden. Net omdat die rede in Auschwitz en elders het Europa van 1939-1945 ontbrak.

Dit was een erg moeilijk stuk om te schrijven. Het heeft lang in mijn hoofd gespeeld, maar is zeker niet perfect. Er zouden nog meer nuances in moeten zitten, ik had de boeken die ik heb opgesomd moeten herlezen. En dan nog. Maar als spreken zilver is en zwijgen goud, dan ga ik soms voor de heldere glans van zilver.

Bart De Wever heeft het onmogelijke verwezenlijkt. Ik denk niet dat ooit iemand in ons land een verkiezingsoverwinning van deze omvang heeft geboekt. Als ooit het woord aardverschuiving gepast is geweest, dan wel vandaag. “Historisch” is vandaag zelfs een eufemisme.

Ik ben gelukkig met zijn overwinning, met de nauwelijks te bevatten zege van N-VA. Ik ben politiek opgegroeid in het democratische Vlaams-nationalisme. Ik reken me nog steeds bij die stroming. De partijpolitieke wegen zijn in 2001 uit elkaar gegaan, maar wat mij betreft is het familiegevoel altijd gebleven. Vorig jaar werd de N-VA de onbetwiste erfgenaam van de Volksunie én trok het de schaamlap die de Vlaamse Leeuw voor het extreem-rechtse VB was definitief weg. Dit jaar dit jaar wordt veel meer verwezenlijkt : Bart De Wever maakt van het democratische Vlaams-nationalisme de sterkste politieke kracht in Vlaanderen. N-VA wordt de grootste partij. Met voorsprong bovendien : de Senaatsuitslag die nu op mijn tv-scherm staat maakt N-VA twee keer zo groot als de volgende partij.

Daarbij passen alleen felicitaties. En bewondering. Ik herinner me opnieuw een gezamenlijke treinrit in 2001 waarin twee nog jonge arrondissementele bestuursleden van de VU de zwanenzang van de partij bespraken. De analyses liepen niet zo ver uit elkaar. De wegen nadien wel, niet alleen partijpolitiek natuurlijk. Maar ik bewonder zijn politieke talent en zijn compromisloze stijl. Een overwinningsspeech die nog jaren woord voor woord zal worden nagespeld beginnen in het Latijn… Schitterend.

Ik gun het hem van harte. En vooral ook de militanten van zijn partij, de mensen die ook in moeilijke momenten zoals de verkiezingen van 2003 waarbij de kiesdrempel ternauwernood alleen in West-Vlaanderen werd gehaald in hun partij zijn blijven geloven.

Het doet me ook veel plezier dat de Vlaamse kiezer zich eindelijk ontvoogd heeft getoond, en dat de mening in het stemhokje nu wellicht definitief de plaats overneemt van de gewoonte.

Zelf wenste ik drie partijen een sterk resultaat toe : N-VA, Open Vld en Groen! Bij Open Vld heeft Alexander De Croo wellicht meer tijd nodig om het roer om te gooien, en deelname aan de afsluitende regering wordt natuurlijk ook terecht niet beloond. Groen! lijkt het behoorlijk te doen, en ik hoop dat Geert Lamberts Senaatszetel behouden blijft.

Bij de verliezers staan het VB en LDD. De Wever heeft hun kiezers overtuigd om deze keer een nuttige stem uit te brengen. Maar de grote verliezer is CD&V. Ze lijden de grootste nederlaag ooit, en proberen het nu wat goed te praten door te zeggen dat alle regeringspartijen in alle Europese landen slecht scoren. Flauw, want dat is natuurlijk geen excuus. En het klopt ook niet, want uitgerekend de PS bewijst vandaag het tegendeel.

Door een kartel te sluiten met N-VA heeft CD&V de eigen kiezers overtuigd dat die partij even aanvaardbaar is als zijzelf. Door vervolgens à la Leterme te besturen hebben ze de kiezers naar N-VA geduwd. Zelfs hun meest traditionele wingewesten kozen nu massaal voor N-VA. Ik neem hier de Senaatsuitslag in het kanton Brecht over. Die is eigenlijk nauwelijks te bevatten.

Ook in Vlaanderen stelt zich nu de vraag die ik over Nederland de voorbije dagen hier neerschreef : is er nog nood aan een christen-democratische partij in de 21e eeuw ?

Welke meerderheid nu maken ? Volgens mij is de eenvoudigste coalitie N-VA / PS / sp.a / Ecolo / Groen! Zeg maar de Olijfboom/Vlaamse Eik. Ook paars-geel is een mogelijkheid en zou sociaal-economisch wellicht verstandiger zijn. CD&V opnieuw opvissen zou ik aberrant vinden.

Vorig jaar vroeg ik om niet op mij te stemmen, zoals bekend met veel succes. Wie toen op mijn site aangaf die raad te zullen opvolgen, kreeg een lijstje van kandidaten op andere lijsten waarvan ik vond dat ze wel een stem verdienen. Deze keer is het nog eenvoudiger, want er kán zelfs niet op mij gestemd worden. Maar op wie dan wel ? Als iedereen stemadviezen geeft, dan mag ik dat natuurlijk ook !

Bij N-VA kan je op de Senaatslijst uiteraard niet voorbij aan Bart De Wever, die op dit moment terecht als Vlaanderens meest geloofwaardige politicus wordt aanzien. En die zichzelf wellicht ook met 800.000 stemmen kan blijven relativeren. Ook de specialisten Louis Ide (3) en Danny Pieters (5) verdienen een stem. Op de Kamerlijst zou ik voor Sophie De Wit (2), Kalmthoutenaar Jan Van Esbroeck (6) en Erik Broeckx (10) gaan.

Bij Open Vld is Alexander De Croo erin geslaagd om zijn voornaam te maken. Ik vertrouw erop dat met hem zijn partij niet meer in een regering stapt om niets te doen. Nog op de Senaatslijst staan Fons Borginon (6) en Pinar Akbas (16). Borginon blijft voor mij een politiek voorbeeld, en Akbas trok vorig jaar met flair de SLP-lijst in Limburg. De Kamerlijst wordt getrokken door Annemie Turtelboom, en ik geloof dat die meer in haar mars heeft dan er op het ondankbare binnenlandse zaken is uitgekomen. Ze verdient een herkansing, op een sociaal-economisch departement. Willem-Frederik Schiltz (3) is ook een degelijk politicus.

Op de Groen!-Senaatslijst staat Geert Lambert op 2, en die moet wat mij betreft in het parlement blijven. Arfan Saber (6) is een andere sympathieke oud-SLP’er en Lucas Vander Taelen (23) verdient waardering voor het durven ingaan tegen linkse heilige huisjes. Op de Kamerlijst staat Inge Hermans die vorig jaar onze SLP-lijst trok op 4. Maarten Vergauwen op plaats 20 en zeker 1e opvolger Joris Giebens verdienen ook een goed resultaat.

De sp.a zoals die zich vandaag opstelt is niet meteen de partij waarvoor ik zou kiezen, maar Frank Vandenbroucke (lijstduwer Senaat) blijft natuurlijk degene die al bij al het best weet waar dit land naartoe moet. Op de Kamerlijst staat Patrick Janssens (2) die ik zeer waardeer, maar die zou eigenlijk helemaal niet in een parlement moeten zitten. Dus stel ik Inga Verhaert (5) voor, die beter op haar plaats lijkt in een parlement dan in de Deputatie.

CD&V gaat ook mijn stem niet krijgen, maar Jef Van Den Bergh (4) is een degelijk parlementslid en ook voor Lijn 12 lijkt het me belangrijk dat hij in de Kamer blijft. Ook Nahima Lanjri (3) vind ik een sterk parlementslid. Gaston Van Tichelt is 9e opvolger, en dat is uiteraard volstrekt onverkiesbaar. Jammer, want ik denk dat hij het eigenlijk niet slecht zou doen in de Kamer – al is het natuurlijk niet te combineren met het burgemeesterschap.

Andere partijen komen wat mij betreft niet in aanmerking.

“Oewie we waar hebben, de premier.”
“Sire, het is niet het moment voor grapjes.”
“Allez Bart, c’est pour rire. We mogen toch ook eens lachen.”
“Yves heeft mij ook al een sms gestuurd : 800.000 stemmen, wanneer komt ge de sleutel van de 16 halen ?”
“Awel ja, ik zie ons al samen op het podium staan bij de defilé volgende maand. Gij, ik, uw Veerle en tante Faby. En uw minister van defensie natuurlijk. Frieda, I presume ? Of Jan Peumans ? Dan zie ik die ook nog eens. En serieus salueren als ze de Brabançonne spelen, hé Bart. Ik moet dan ook mijn lach inhouden, maar ’t is voor het vaderland.”
“Sire, ik ben een groot liefhebber van cynische humor, maar u overdrijft.”
“Kom, kom, Bart. Ge hebt zelf gisteren op de televisie gezegd dat ge uw verantwoordelijkheid gaat nemen. Ik weet het, dat zeggen ze allemaal. Maar ik geloof u Bart, gij zijt anders. Ik heb het nog tegen Philip gezegd : vote N-VA si tu veux que ça change. ’t Is dat Mathilde zijn stembrief invult, want hij zou het nog gedaan hebben ook, onze Philips de Denker.”
“Ik zal doen wat nodig is om mijn programma uit te voeren.”
“Awel, voilà, nu zijn w’er. Wat gaat ge mij in mijn speech voor de nationale feestdag laten zeggen ? Of kom ik dit jaar op 11 juli op tv ? Oewaarde Vlaamse landgenoten. En dan kan ik op reis, tien dagen vroeger dan anders. Ons Paola gaat u nog een goede vinden. Op 14 juli moet Nicolas maar op de RTBF spreken.”
“Nicolas ?”
“Sarkozy, Bart. Die heeft al gebeld of zijn soldaten de Corridor de Rhode komen bewaken, of blauwhelmen. Maar ik zal wel een paar Congolozen meebrengen, heb ik gezegd.”
“Albert, het loopt hier de spuigaten uit.”
“Ge hebt gelijk. Ik ga te snel. Eerst wordt Elio een week informateur. Samen met ene van u. Een éminence grise. Wie hadt ge gedacht ?”
“Euh… Siegfried ?”
“Het was maar een strikvraag, Bart. Neenee, we gaan het ineens goed doen. Ik benoem u tot Eerste Minister van het Koninkrijk België. Yves heeft het besluit al ondertekend en het staat in de Moniteur. En nu ga ik mij een weekje samen met hem bezinnen.”
“In West-Vleteren, neem ik aan ?”
“Ik ben blij dat ge er toch nog mee kunt lachen, premier. Allez, dis bonjour à Laurette, Joelle, Caroline en Marianne. De regering van het beest en de schonen. Hahaha…”

En toen schoot Bart terug wakker. Het was maar een peiling…

Voor een zwevende kiezer is de Stemtest natuurlijk een handig hulpmiddel. Ik heb het dus geprobeerd, en drie partijen behaalden een even hoge score : Open Vld, N-VA en Groen! Daarmee ben ik nog niet veel wijzer, zoals wie de eerdere stukjes hier heeft gelezen zal begrijpen. Bovendien bleek dat ik ook met deze drie niet echt veel standpunten gemeen heb. Dat kan ook niet, want het zou betekenen dat ze ook onderling niet veel zouden verschillen…

De verklaring is nogal duidelijk : er ontbreekt een partij in het rijtje. Als ik in Nederland soortgelijke testen invul, dan kom ik overtuigend bij D66 uit, met soms GroenLinks redelijk in de buurt. Als sociaal-liberaal mag me dat niet verbazen – de standpunten van de Nederlandse groenen zijn overigens ook sociaal-liberaler dan die van hun Vlaamse tegenhangers.

De Stemtest gaat me dus in het kieshokje niet hard kunnen helpen. Nu, als ik de voorbije dagen de media volg, zijn er ook maar twee keuzes. Voor of tegen Bart De Wever. Het moet niet eenvoudig zijn om op dit moment in diens schoenen te staan. Gelukkig kan hij zichzelf nogal relativeren, zoals zijn laatste twee columns (1 & 2) bewijzen. Wie zichzelf op het (mogelijke) hoogtepunt van zijn carrière nog in die mate in perspectief durft plaatsen, zal niet snel naast zijn schoenen gaan lopen.

Je kan voor of tegen het programma van De Wever zijn. Voor of tegen de Vlaamse onafhankelijkheid als einddoel en een confederaal België als tussenstap. Het lijkt me niet dat hij die mening ooit heeft verborgen, en wie dus nu plots vaststelt dat de man een “separatist” is, maakt zichzelf belachelijk (zeker als je er vroeger mee in een kartel hebt gezeten…). Je kan er als kiezer op gokken dat hij er niet in zal slagen om het hele programma na 13 juni te realiseren, en dus desgewenst ervan uitgaan dat hij wel stappen naar het confederalisme zal kunnen zetten maar niet in de mogelijkheid zal zijn om de onafhankelijkheid te realiseren. Dat lijkt me een volstrekt legitieme reden om voor een partij te stemmen. Als ik bijvoorbeeld voor Groen! zou kiezen, dan zou ik er ook vanuit gaan dat ze er niet in zullen slagen hun meest verregaande standpunten uit te voeren. Natuurlijk heeft het geen zin om net het tegendeel te verwachten : N-VA kiezen om België te redden of Groen! om de kerncentrales open te houden heeft uiteraard geen zin.

Hetzelfde soort redenering moet gelden voor coalitiebesprekingen tussen democratische partijen. Je kan een regering met Groen! maken zonder daarin alle groene standpunten te realiseren. Of met Open Vld zonder alle liberale ideeën uit te voeren. Op dezelfde manier kan je ook een federale regering vormen met N-VA zonder dat dat noodzakelijk tot de Vlaamse onafhankelijkheid moet leiden. N-VA op basis van de vaststelling dat het een “separatistische” partij is bij voorbaat uitsluiten van regeringsdeelname is daarom volstrekte onzin. Een partij op basis van zijn einddoel ongeschikt achten voor tussentijdse samenwerking is ondemocratisch – op voorwaarde dat dat einddoel binnen ethische grenzen blijft. Met Hitlers NSDAP samenwerken was géén aanvaardbare optie, ook al sloot de man compromissen. Maar een onafhankelijk Vlaanderen kan een wensdroom of een spookbeeld zijn, het is niet in strijd met de mensenrechten.

Dat na de Franstalige ook een aantal Vlaamse politici zich nu bezondigen aan het uitsluiten van de N-VA op die basis, vind ik zeer verbazend.

De kern van de Noord-Ierse regering wordt gevormd door de DUP die absoluut in het Verenigd Koninkrijk wil blijven, en door Sinn Féin dat 100% voor een opname in de Ierse republiek gaat. Toch werken ze samen in de regering. Een regering Di Rupo-De Wever zal eventjes vreemd lijken, maar is volstrekt legitiem. Waarmee ik niet gezegd heb dat ik hoop dat het daarop uitdraait, want ik vrees toch een beetje voor het sociaal-economische pakket waartoe zo’n regering zou kunnen besluiten.

Deze morgen op de radio, in het persoverzicht, zat het gerucht dat Siegfried Bracke in de politiek zou stappen. Ik was nog niet helemaal wakker, en hoorde een partijnaam die een beetje als sp.a klonk… Dat had ik dus fout gehoord. Toevallig was ik deze voormiddag thuis, en toevallig zag ik de N-VA-persconferentie rechtstreeks op het internet. Bracke moet het klappen van de politieke zweep natuurlijk niet leren. Hij vertelde een geloofwaardig verhaal. En dat is wat hij en N-VA elkaar te bieden hebben : geloofwaardigheid. Toevallig gaan de komende verkiezingen vooral daarover – zie ook het verhaal van Stijn Meuris. Ik zou het een godsgeschenk voor Bart De Wever noemen, maar dat lijkt me in Brackes geval net te veel een contradictio in terminis.

De Wever bleek ondertussen zelf min of meer van de schok bekomen, maar er moeten er anderen in de Wetstraat vreemd hebben opgekeken. En hier en daar misschien ook wel binnen de N-VA, een partij die plots heel wat groter en daardoor meteen ook breder wordt dan ze zelf pakweg drie jaar geleden voor mogelijk hield. Een positieve evolutie, als je het mij vraagt, maar groeipijnen zijn wellicht hier en daar onvermijdelijk.

Op de persconferentie kreeg De Wever de vraag of hij federaal premier wordt als zijn partij de grootste wordt. Dat hij niet in lachen uitbarstte, is eigenlijk heel veelzeggend. Sinds wanneer zou hij het voor mogelijk zijn beginnen houden dat hij ooit nog eens ernstig op die vraag zou moeten antwoorden ? En zou hij al beseffen dat een behoorlijk deel van zijn toekomstige kiezers inderdaad van hem -zoals eerder van Leterme- wel eens zou kunnen verwachten dat hij én de communautaire problemen aanpakt én het land goed gaat besturen ?

Dat hij niet eens bij voorbaat kansloos is, moet ook de analyse van Bracke zijn geweest. Ik onthoud van de kersverse politicus dat hij hoopt dat we het hier zelf kunnen regelen voor het IMF langs moet komen. Terecht. Ook al zou een behoorlijke dosis van het IMF-medicijn erg gezond kunnen zijn, de nevenwerking houden we misschien toch beter zelf onder controle.

Vandaag is het Pasen. Zo had Jean-Luc Dehaene het toch aangekondigd. Want vandaag zou hij met de oplossing komen voor het dossier van de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Volgens sommigen een symbooldossier. Dat is het natuurlijk óók. Maar het gaat volgens mij in de eerste plaats om een symptoomdossier : de niet-gesplitste kieskring is een symptoom voor de dubbelzinnige houding van de politieke partijen in het zuiden van dit land tegenover de grenzen van het Vlaams Gewest. Eigenlijk erkennen ze die niet. Wat op zijn beurt maakt dat Vlaanderen het moeilijk heeft om de Franstalige minderheid in de zuidrand van het Gewest te erkennen. Nogal vanzelfsprekend.

Een Vlaanderen met een “harde” grens, die ook door de beide andere Gewesten als blijvend zou worden erkend, zou wellicht op een meer ontspannen manier met die minderheid kunnen omgaan – al dan niet met ondertekening van het Europese Minderhedenverdag. Waarbij een goed stelsel zoals “wonen in eigen streek” op een wettelijke en onpartijdige manier wordt toegepast, bijvoorbeeld. Zonder juridisch betwistbaar geknutsel in de marge van de wet. Zodat het systeem uiteindelijk ook de Franstaligen in de Rand ten goede komt.

Onvermijdelijk wordt er gesproken over “compensaties” voor de splitsing van BHV. Ik deel niet de mening van degenen die zeggen dat daar absoluut geen sprake van kan zijn. Ik vind wel dat de prijs die wordt betaald redelijk moet blijven. Ik zou kunnen leven met een uitdovend inschrijvingsrecht in Brussel, zodat wie dat wil daar kan gaan stemmen – alleen geldig voor de huidige inwoners van de zes faciliteitengemeenten, uiteraard. Ook de rechtstreekse verkiezing van de burgemeesters in de Rand lijkt me aanvaardbaar, vanuit democratisch oogpunt – uiteraard met ingang van 2012. En een herfinanciering van Brussel is in elk geval nodig, dus mag dat ook in het pakket zitten. Als er voorwaarden aan gekoppeld worden, bijvoorbeeld om te vermijden dat het Brussels Gewest het extra geld in gesubsidieerde tewerkstelling steekt. Meer bieden lijkt me niet echt aangewezen. In dat geval is het sop de kool wellicht niet waard.

Gelukkig zit ik niet mee aan tafel, want het zou natuurlijk niet verstandig zijn om vooraf al “toegevingen” aan te kondigen. Maar zo heb ik wel een “benchmark” om het akkoord mee af te toetsen. Eens zien waar Dehaene mee afkomt…

Vogel noch vliegtuig
Maar mega-ster in zijn herfst ?
’t Is Haiku Herman !

–

Patrik Vankrunkelsven heeft aangekondigd dat hij stopt met nationale politiek, en dat kan ik hier niet zonder commentaar laten voorbijgaan.

Patrik was -neen, is- één van de mensen die mij in de politiek heeft geïnspireerd. Het programma dat hij bij de stichting van Spirit uitschreef, is nog steeds het politieke programma waar ik mezelf het best in terugvind. En ook als mens waardeer ik hem enorm. Ik heb hem nooit gesproken. Eén keer heb ik hem gemaild, waarop hij me toen heeft geantwoord. Het was bij zijn overstap naar de VLD. Hoewel zijn antwoord doordacht en overtuigd overkwam, vond ik toen dat hij zich vergiste. Patrik hoorde niet thuis bij de VLD (in tegenstelling tot sommige andere ex-VU’ers die er wel op hun plaats zitten, overigens) – al lijkt het erop dat een bepaalde links-liberale stroming er wel een beetje een thuis heeft gevoeld. Het geeft een vreemd gevoel te lezen dat hij vandaag stelt dat hij zich toen misschien wel heeft vergist. En waren wij, de overblijvers, mét hem wel op hetzelfde dood spoor als vandaag beland ? Het blijft voor altijd een open vraag.

Opmerkelijk bij zijn vertrek is de verwijzing van Vankrunkelsven naar de “nestwarmte” van de VU die hij later niet heeft teruggevonden. Het belang van die “nestwarmte” voor het politieke landschap (op verschillende niveaus) wordt soms onderschat. Zelf werd ik daar vorige zaterdag op een cursus “copywriting” aan herinnerd. De (zeer nuttige en erg goed gebrachte) lessen waarvan ik hier regelmatig feestelijk zal blijven negeren. Selectief, uiteraard. En elders wellicht veel minder…

Overigens zijn de commentaren van Rik Van Cauwelaert en sommige anderen, ook op basis van persoonlijke aantijgingen, beneden alle peil. Vankrunkelsven heeft fouten gemaakt (wie niet ?) maar ik vond hem een degelijk en inspirerend VU-partijvoorzitter en een bekwaam sociaal-liberaal parlementslid. Zijn afscheid is een verlies voor de Vlaamse politiek.