Archief van
Categorie: Geen categorie

’t Is gebeurd (2)

’t Is gebeurd (2)

Vorige zaterdag zijn we voor de tweede keer getrouwd. Voor de kerk, zoals dat dan heet. In ons geval de Orthodoxe kerk van Agios Dimitrios in Salamina. Wie goed naar onze uitnodiging gekeken heeft, weet dat we eigenlijk naar de Panagia Eleftherotriakerk wilden, maar ‘s morgens (!) beslisten we om te veranderen. Omwille van de uitzonderlijke klimatologische omstandigheden (het regende lichtjes, en het ging misschien ook wat waaien – in Griekenland klinkt dat als „sneeuwstorm” bij ons). Een goede beslissing, want de Agios Dimitrios is een prachtige kerk, met een historische betekenis – vrijheidsstrijder Karaiskakis ligt er begraven.

Pater Anargiros leidde de dienst, en deed dat even goed als Jokke in Essen – lichte uiterlijke en vestimentaire verschillen maakten dat we toch wel zagen dat zij het niet was. Hoewel hij ooit levens redde door te lang te preken (echt – er hangt een icoon in de kerk dat daaraan herinnert) liep het niet uit, maar hij haspelde de dienst ook niet op een drafje af en vond mooie slotwoorden.

Het was het eerste orthodoxe huwelijk dat ik bijwoonde, maar ik vond het een erg mooie en indrukwekkende liturgie, en niet alleen omdat ik in het midden stond. Aan wie een kerkelijk huwelijk alleen maar omwille van de mooie ceremonie en de foto’s wil zou ik zeggen : word orthodox…

Voor ons was dat uiteraard niet zomaar een keuze, dat orthodoxe huwelijk. De dubbele viering kwam ons goed uit, om beide families te betrekken, maar ook zonder die factor zouden we wellicht ook voor een kerkelijk huwelijk hebben gekozen. Dat het de orthodoxe kerk zou worden, stond ook bijna vast. We zijn allebei gehecht aan het lidmaatschap van onze respectievelijke kerken (ook al kan je moeilijk stellen dat ik „geloof” – hoe ik daar juist tegenaan kijk, kan je elders op deze site lezen, maar let op : het is niet in het meest toegankelijke stuk gevat).  De katholieke kerk geeft wel toestemming aan haar leden om orthodox te huwen, andersom niet. Dus heb ik netjes een toelating gevraagd aan het bisdom Antwerpen, en die ook gekregen.

We hadden de tekst van de liturgie ook in het Nederlands gevonden (die staat namelijk hier) en wie die leest ziet natuurlijk snel gelijkenissen met de katholieke liturgie. Hoewel de scheiding tussen beide kerken van 1059 dateert, zijn de theoretische verschillen dan ook erg beperkt. Het grootste dispuut is puur „politiek” en gaat over de positie van de bisschop van Rome, de paus : is die de eerste onder de gelijken of de primaat van de hele Kerk ? Het belangrijkste theologische dispuut ging veel jaren over de „filioque” clausule in de geloofsbelijdenis. Voor wie het zich nog herinnert : in onze geloofsbelijdenis staat „Ik geloof in de Heilige Geest, die Heer is en het leven geeft, die voortkomt uit de Vader en de Zoon, die met de Vader en de Zoon tezamen wordt aanbeden en verheerlijkt.” Wel, die eerste „en de Zoon” ontbreekt in de voor het overige identieke orthodoxe geloofsbelijdenis. De Heilige Geest komt dan alleen nog uit de Vader voort. Het lijkt geen halszaak, en beide kerken kwamen ondertussen bovendien overeen dat elkaars versie ook aanvaardbaar is (strikt genomen wordt de katholiek die de geloofsbelijdenis in het Grieks reciteert tegenwoordig geacht de “en de Zoon” weg te laten, in het Latijn moet het stukje tekst blijven staan !).

Maar het uitzicht van de huwelijksliturgie verschilt wel vrij grondig, met een kroning en een rondgang, bijvoorbeeld. Gelukkig stuurde de voorganger me waar nodig even bij…  Nadien trokken we naar een feestzaal, op 10 meter van de Middellandse Zee, want dat hoort op een eiland natuurlijk. De lokale traiteur, begonnen als kleine bakker in de straat waar de ouders van Ioanna woonden maar ondertussen met naam en faam tot in Athene, zorgde voor lekker eten, de DJ voor Griekse, Engelse en ook een streepje Nederlandse muziek. Dat laatste met als ultieme consequentie dat men in Salamina nu ook weet dat er bij buurvrouw Jansen een paard in de gang staat. Gelukkig heeft niemand me gevraagd τι κάνει αυτό το άλογο στο διάδρομο της γειτόνισσας. De vrienden die mee de oversteek gemaakt hadden hebben zich dus ook goed geamuseerd, tot mijn vreugde.

’s Anderendaags hebben we dan bij het ontbijt verder kennis gemaakt met de Cypriotische studievriendinnen van Ioanna en met haar peter die (samen met Ioanna’s zus) onze „κουμπάρος” was – getuige, maar meer „best man” zoals dat in het Engels gezegd wordt.  Vervolgens hebben we ons in de familie over cadeaus en de nogal gigantische overschot van het eten ontfermd, en nog wat bezoek ontvangen (dat was al de avond vóór onze trouw begonnen). Het voelt best goed aan om plots ook echt bij de Griekse kant van de familie te horen – en de taal wat beheersen helpt daar uiteraard bij.

Mijn ouders werden ondertussen verder in Salamina rondgeleid door… de Essense dorpsgids, bijgestaan door haar dochter, en door een Griekse taxichauffeur. Ik had ma en pa de dagen voor onze trouw al meegenomen naar enkele eilanden en naar de Peloponnesos, waar we hectares van sinaasappelbomen vol vruchten zagen. Als de Sint in Spanje zijn gading niet vindt, is er alleszins een alternatief.

Gisteren kwamen we dan terug naar hier, na een tiental hectische maar voor Ioanna en mij fantastische dagen, waar we nog heel veel aan gaan terugdenken. Met heel veel dankbaarheid voor iedereen die eraan heeft bijgedragen.

’t Is gebeurd

’t Is gebeurd

Een trouwkleed en een trouwkostuum.  Daar zijn Ioanna en ik zaterdag ingestapt.  In de raadszaal van het gemeentehuis, waar ik soms ook “neen” zeg, hebben we “ja” tegen elkaar gezegd.  Tegenover een internationaal gezelschap.  Natuurlijk waren mijn vrienden en familie erbij, wat ik heel leuk vond.  Ioanna’s zus en Eleni waren uit Griekenland gekomen, waar we heel blij mee waren.  Maar dat er niet alleen iemand uit Nederland, maar ook iemand uit Litouwen afreisde om ons huwelijk in het gemeentehuis bij te wonen was toch vrij uniek.  Ook vanuit verschillende Permanente Vertegenwoordigingen bij de EU vonden enkele mensen de weg naar het Hoge Noorden.  Natuurlijk waren enkele van Ioanna’s Griekse collega’s erbij, waaronder de Coreper I ambassadeur.  Zelfs de Europese Commissie was op hoog niveau vertegenwoordigd in onze raadszaal.  Als nog eens iemand zegt dat ik daar het niveau naar beneden haal, dan moet ik die vanaf nu toch tegenspreken.

Jokke Hennekam leidde de plechtigheid.  Ze deed dat uitstekend, en daar zijn we haar erg dankbaar voor.  Enkele buitenlandse gasten merkten op dat het voor een burgerlijk huwelijk best een mooi geheel was.  Hoewel ik haar wel moest zeggen dat ze ons eerst een hand moest geven (toch wel de omgekeerde wereld !), kan ik Jokke aan al wie wil trouwen dan ook zeker aanraden.  Hier in Essen zal je snel moeten zijn, want op 31 december loopt haar schepenambt af.  Maar daarna kan ze misschien als ambtenaar van de burgerlijke stand nog een internationale carrière uitbouwen ! Haar rijmende toespraak heb ik hier bewaard – ik ben zelfs zo genadig geweest om de minimale foutjes eruit te halen.

In de namiddag nodigden we dan onze gasten uit in Antwerpen.  In de Zaal AthenA van het Atheneum.  Die had ik uiteraard al gezien, maar ik was bij het binnenkomen toch nog verbluft hoe mooi die zaal er uitziet als ze ook feestelijk wordt ingericht en verlicht.  En het heeft wel iets, zo onder het toeziend oog van een schilderij van Luc Tuymans een feestje vieren.  Met Grieks eten (met dank aan Strofilia) en Griekse muziek (met dank aan Demis en Enrikos), want zo wilden we het.  En dus na een tijdje ook met Griekse dans.  Daar moest ik zelf niet voor zorgen, en ook dat was voor mijzelf een reden voor feestvreugde.  We lieten de organisatie over aan Liesje van Event’L. Dat was zo ongeveer de eerste beslissing die we namen toen we onze trouwplannen vorm begonnen geven, en het heeft gemaakt dat ons alvast organisatorisch héél veel zorgen bespaard zijn gebleven.

Ioanna en ik hebben enorm genoten van het feest.  Het was bijzonder fijn om omringd te zijn door familie, vrienden, collega’s uit letterlijk heel Europa.  De filmpjes die mijn broer en zijn vrienden hadden gemaakt, de presentatie met onwaarschijnlijke statistieken van de FOD-collega’s, de Social Questions Working Party en de Europese Commissie die een mooi cadeau hadden voorbereid, wij vonden het heel leuk.  En de foto’s die Todor maakte (ik plaats hier nog wel eens een selectie) en die van de Photobooth (daar zal de selectie mogelijk strenger moeten gebeuren) zullen ons ongetwijfeld ook heel mooie herinneringen bezorgen.  Net zoals de kaarten en cadeautjes, waarvoor onze grote dank.  Dat we ook enkele kaarten kregen van mensen die we niet hadden uitgenodigd heb ik ook bijzonder gewaardeerd.  Het is heel fijn dat mensen in je vreugde delen.

Dat we op ons feest even de microfoon zouden nemen, hadden een aantal mensen ongetwijfeld voorzien.  Sommigen wisten wellicht ook gedeeltelijk wat we waarover misschien zouden zeggen.  Maar er waren veel eindjes om aan elkaar te knopen, en de kans dat iemand de hele speech verstaan -laat staan voorspeld- had lijkt me redelijk klein.  Ik heb mijn tekst alvast hier geplaatst, die van Ioanna is wellicht ondertussen in Griekenland.

Want daar volgt deel 2 volgende week, als we in Salamina we voor de (Grieks-Orthodoxe) Kerk ten tweeden male in het huwelijksbootje stappen – op een eiland toch een wat gepastere uitdrukking dan aan het Heuvelplein, overigens.  Ik kijk er al naar uit om met de familie en de vrienden van Ioanna, en ook met een select gezelschap van enkele Essenaren, opnieuw feest te vieren.  Sommigen vroegen of we dan friet met stoofvlees gingen serveren, maar laten we zeggen dat een Belgische traiteur in Salamina vinden niet zo evident is.  En de kans om nog eens de Griekse keuken te proeven zomaar laten liggen is ook al geen evidentie.  Ik ben er zeker van dat we er even veel van gaan genieten.

D+7

D+7

Een week na de gemeenteraadsverkiezingen.  Ze liggen nog altijd op mijn maag, en dat verbaasde me daarstraks een beetje.  Ik ben in de raad verkozen, heb een paar dagen (letterlijk dan toch) afstand kunnen nemen omdat ik voor mijn werk in Parijs zat, en heb ook nog heel wat andere zaken aan mijn hoofd.  Bovendien, je hoefde nu ook weer geen politiek genie te zijn om te beseffen dat een coalitie die de meerderheid behoudt mogelijk wordt verdergezet.

Vanwaar dan mijn onbehagen ? Er zijn twee redenen voor.  De eerste geldt ongetwijfeld voor veel van mijn N-VA/PLE-vrienden : we hebben het gevoel dat CD&V en sp.a geen respect hebben voor het feit dat N-VA/PLE wel degelijk de grootste partij in Essen geworden is.  Omdat ze geen argumentatie hebben kunnen bedenken om ons opzij te zetten die steek houdt en verbindend kan werken.  Zes jaar geleden hebben ze dat niet gedaan, zo had het deze keer ook gekund.  Een kort persbericht dat er voor continuïteit werd gekozen, en dat is het dan.  Goed samengewerkt, werk verderzetten, … Maar dat zou ook bij hun eigen kiezer en achterban wellicht moeilijk hebben gelegen.  De CD&V’ers die zich afvroegen of een brede meerderheid niet beter zou zijn, en (vooral) de sp.a’ers die een alternatief wilden voor CD&V, ik zou ze de kost niet willen geven.  Dus moest er geargumenteerd worden.  Maar meer dan drogredenen om ons aan de kant te schuiven konden er niet worden gevonden, want uiteindelijk is de enige reden om samen te blijven werken dat ze nu eenmaal het liefst samenwerken.  En zich in bochten moeten wringen, dat werkt niet.  Niet alleen tegenover ons, de kandidaten en verkozenen, maar tegenover al onze kiezers.  Al wie die drogredenen doorziet, die voelt zich voor het lapje gehouden en wordt daar boos van.  Logisch.

Die eerste reden voor mijn onbehagen gaat onvermijdelijk overgaan.  De tweede zit dieper.  Vanaf het moment dat ik in de Essense politiek betrokken raakte (dat is binnenkort 30 jaar geleden) droom ik van minstens één legislatuur besturen zonder CD&V (toen nog CVP, maar dat verschil doet niet terzake).  Besturen mét CD&V was dan wel een latent plan B, maar de uiteindelijke droom was zonder hen.  Vooral omdat het in een democratie nodig is dat macht circuleert, niet te lang in dezelfde handen blijft.  Maar ook om met een andere stijl te kunnen besturen, en op een aantal punten een ander beleid te kunnen voeren.  Die droom geef ik uiteraard niet op.

Alleen… in die droom speelde de sp.a altijd een rol, al dan niet met een sociaal-democraat in de burgemeesterszetel.  Ik ging er vanuit dat de coalitie met CD&V een verstandshuwelijk was, een tijdelijk verbond, gericht op beter.  Twaalf jaar geleden leek het dat ook wel.  Zes jaar geleden had ik misschien al beter moeten weten, maar ik bleef erin geloven dat de sp.a het niet als zijn historische roeping zag om in CD&V in Essen aan de macht te houden.  Die illusie ben ik nu kwijt.  Wie 18 jaar samen bestuurt, vormt geen coalitie meer.  Dat is een alliantie, een kartel dat met verschillende lijsten opkomt.  CD&V en sp.a hebben zich aan elkaar verbonden.  De Conservatieve Coalitie heb ik hen de voorbije dagen genoemd, omdat ik niet geloof dat ze met dezelfden van altijd nu wel enige verandering zullen brengen.

Dat stuk van mijn droom heb ik moeten opgeven.  Dat is een ontgoocheling die verder gaat dan het missen van de meerderheidscoalitie voor de legislatuur 2019-2024.  Ook natuurlijk omdat de praktische implicatie is dat CD&V/sp.a samen verslagen moeten worden.  Dat het niet meer volstaat om groter te worden dan CD&V, maar dat we groter moeten worden dan CD&V/sp.a.

Ik twijfel er niet aan dat we die doelstelling op zes jaar tijd gaan realiseren.  Met overschot.  Maar ik had het zo graag anders willen zien.  Ik had écht graag willen samenwerken met de sp.a-mensen.  Omdat ik dacht dat we ergens diep vanbinnen dat eerste stuk van mijn droom gemeen hadden.  Niet dus.  Dat moet echt nog verder bezinken.  Daarvoor volstaat een week niet.

D+1

D+1

Dag dag nadien.  Een dank om dankbaar te zijn.  Dankbaar aan alle Essenaren die hun stem hebben uitgebracht gisteren.  Dank aan de twee mensen die het verschil hebben gemaakt en er een historische dag van hebben gemaakt.  Ja, u beiden daar.  Of u beiden…  Voor het eerst in de Essense geschiedenis -minstens die sinds het algemeen stemrecht werd ingevoerd- kreeg de christendemocratische lijst, de lijst van de zittende burgemeester, in onze gemeente niet het meeste stemmen.  Ik zag gisteren tranen in de ogen van mensen die jaren geleden politiek actief waren in Essen, en die niet konden geloven dat het eindelijk gelukt was.  Dat het ons gelukt was.  Ook voor mij een emotioneel moment.  Dat ik het als eerste wist, ook dat van die twee stemmen, was een absoluut voorrecht.

Ik ben ook dankbaar dat er tien sterke mensen van onze lijst verkozen zijn, al verdienden ze het alle 25.  En ik vind het jammer van de 15 die het niet haalden.  Ik heb hun inzet ontzettend gewaardeerd.  Hopelijk blijven ze zich engageren.  Ik ben ook de 430 Essenaren die op mij stemden heel dankbaar dat ik zelf opnieuw het vertrouwen heb gekregen om in de gemeenteraad te zetelen.

Felicitaties horen ook bij verkiezingen.  In de eerste plaats aan al wie in Essen verkozen werd.  En ook aan wie het niet haalde.  Verkiezingen voelen niet altijd rechtvaardig aan.  Ik weet dat de collega’s van sp.a heel hard op een vijfde zetel hadden gehoopt, en als de verkiezingsuitslagen door een “vakjury” zouden bepaald worden, dan hadden ze die ongetwijfeld ook gekregen.  Felicitaties aan de negen mensen die samen met mij op onze lijst verkozen werden.  Voor Dirk die de kaap van de 1.000 overschrijdt, voor Geert die in Essen op twee mensen na het hoogste stemmenaantal haalt, voor Robin en Kevin die beiden uitstekend scoren (kon moeilijk anders met hun affiche voor mijn raam), voor Annemie die uit het politieke niets meteen haar plaats innam.  Voor Anne die opnieuw Hoek in de raad mag vertegenwoordigen, voor Guy die jammer genoeg de verkiezingsdag in het ziekenhuis moest volgen, voor Bob die na het Autonoom Gemeentebedrijf nu ook in de gemeenteraad zijn kritische stem kan laten horen en voor Joris die laat de sprong waagde, maar er wel voor zorgde dat er een trampoline klaarstond – je bent een turner of je bent het niet.  Felicitaties ook voor de CD&V-schepenen Konings en Quick die een mooi resultaat neerzetten, dat door de “status quo-achteruitgang” van hun partij misschien wat buiten beeld blijft.  Nog bij CD&V scoort ook Brigitte Van Aert heel sterk, en bij sp.a Arno Aerden.

En nu ? We zijn in een situatie terechtgekomen die ongewoon aanvoelt voor alle partijen.  Een sp.a die op zijn electorale honger gebleven is, en onvermijdelijk door zowel N-VA/PLE als CD&V als mogelijke partner wordt gezien.  En de twee grootste partijen die elkaar in de ogen kijken en vaststellen dat de 0,02 procentpunt die hen scheidt een eventuele samenwerking niet noodzakelijk vergemakkelijkt.  Binnen en buiten de partijen lopen de meningen over de richting die het nu uit moet ongetwijfeld uiteen.  We hebben de gesprekken gisteren in gang gezet, en ze lopen nog.  Wordt vervolgd…

 

 

Nieuw kleedje

Nieuw kleedje

Eigenlijk had ik het niet eens gepland, die opfrisbeurt voor deze site. Maar om technische redenen moest het er wel ooit van komen, en de look van de oude site was ook wel echt verouderd geraakt. Surfend op het net vond ik ook een mogelijke oplossing om het hele berichtenarchief te behouden, want dat was voor mij erg belangrijk. En toen die aanpak bleek te werken dacht ik dus… waarom niet ? Zodat ik zoals zovelen de overstap naar WordPress maakt. Twee dagen later is dit het resultaat. Misschien hier en daar nog voor verbetering vatbaar, en met schoonheidsfoutjes die nog moeten worden weggewerkt, maar ik ben er vooralsnog best tevreden mee. Hopelijk vindt u het ook goed, beste lezer, die ik alvast veel leesvreugde toewens.

Stilte

Stilte

Het is al te lang stil op deze site, niet ? Een maand nu. Wel, daarvoor is een verklaring. Die ik pas later kan geven. Ik weet nog niet echt wanneer. Ik weet wel dat ik er ook een conclusie ga uit trekken. Nog wat geduld, dus..

Gedichtendag 2018 : Verloochening (Άρνηση)

Gedichtendag 2018 : Verloochening (Άρνηση)

Op het verborgen strand
Het strand wit als een duif
Hadden wij ‘s middags dorst
Maar het water was brak

Boven op het gouden zand
Schreven wij haar naam
Heel mooi: de zeewind blies
En weg waren de letters

Met welke hartstocht, welke adem
Welke begeerten, welke drift
Leefden wij ons leven : vergissing !
En wij veranderden ons leven

G. Seferis – vertaling G. Demoen

In Europa

In Europa

Tot voor enkele jaren wist ik eenvoudig niet dat Heide, het zuidelijke deel van onze buurgemeente Kalmthout, een joods verleden had. Ondertussen las ik erover in de krant. De synagoge had ik nog nooit gezien. Ik wist ondertussen wel dat ze bestond, en zal worden gerestaureerd. Gisteren organiseerde N-VA/PLE een door Jan Ingelbrecht gegidste wandeling door de voormalige joodse wijk in Heide, ook langs de synagoge. Zo leerde ik dat in het begin van de 20e eeuw Heide voor 2/3 joods was. Er was niet alleen een synagoge, maar ook een talmoedschool (jeshiva – de eerste die in België werd opgericht), waar studenten uit heel Europa naartoe kwamen. We kregen de villa’s en huizen te zien, en hoorden de verhalen van de bewoners en van hun buren. Ook het antisemitisme van de jaren 1930 en de vervolging in de Tweede Wereldoorlog kwamen aan bod.

De synagoge staat er wat onwezenlijk, in een rustige wijk in de Antwerpse Kempen. Het is de enige synagoge in het Vlaamse “platteland”, in de mate dat Heide aan die beschrijving voldoet. Een stille getuige van de geschiedenis. Ik hoop dat de restauratie snel volgt, en dat het gebouw (ook) een museumfunctie kan krijgen. En een herdenkingsplaats kan worden –zoals eigenlijk elke herinnering aan het joodse verleden in Europa ook een “in memoriam” is, een verwijzing naar de meest onwezenlijke episode uit de geschiedenis van ons werelddeel, de holocaust.

Deze zomer was ik in Rhodos. We bezochten daar ook de synagoge – een stuk groter dan die in Kalmthout, veel ouder ook (12e eeuw, herbouwd in de 15e eeuw). En af en toe nog in gebruik. Er woonden nogal wat joden in Griekenland. In Rhodos zelfs al in de 2e eeuw voor Christus, dus vóór de vernietiging van de tempel door de Romeinen en het begin van de grote diaspora. Ze overleefden er eeuwenlang, met name omdat het Ottomaanse Rijk hen altijd had verwelkomd. Maar vanzelfsprekend leidde de Duitse bezetting ook daar tot een massale deportatie, al vond die pas laat tijdens de oorlog plaats (juli 1944), wat een aantal slachtoffers het leven heeft gered. De torahrollen bleven bewaard. De rabbijn gaf ze aan de plaatselijke imam, correct redenerend dat de Duitsers de rollen overal zouden gaan zoeken, behalve in de moskee !

’s Anderendaags gingen we terug naar de synagoge, en spraken met een man die als 13-jarige naar Auschwitz was afgevoerd, en dat als één van de weinigen kan navertellen. Dat deed hij dan ook. Hij sprak zijn vierde taal (al eindigde zijn schoolloopbaan bij zijn deportatie), ik luisterde in mijn vijfde – en stelde enkele vragen in het Frans. Ik kende het verhaal wel – een tiental jaren geleden bezocht ik Auschwitz-Birkenau. Toch blijft het een voorrecht om het uit eerste hand te horen. Aan ons daarmee om het verhaal levend te houden, ook wanneer er niemand meer zal zijn om het zelf te vertellen.

Het blijft onwezenlijk als je door Europa reist om te zien hoe gigantisch veel joodse cultuur tijdens de oorlog (en soms ook al voordien) gewoon vernietigt, uitgewist is. Het is goed dat er actief aan wordt gewerkt om wat er nog is te bewaren. Maar soms voelt het als een druppel op een hete plaat. En alleen de stenen redden blijft zeer onvolmaakt. Zoveel mensen, zoveel verhalen, zoveel leven dat werd afgenomen.

Zodat niemand weet hoe mooi ze toen was
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία

Het Noorden kwijt

Het Noorden kwijt

Er komen verkiezingen in Nederland aan. Die zijn erg interessant, en gelukkig niet alleen omwille van Geert Wilders. Omdat ik de Nederlandse politiek net voldoende volg om min of meer te weten wat er speelt, heb ik ook het Kieskompas ingevuld. Toegegeven, op één of twee vragen heb ik moeten passen. En ik heb me puur bij de inhoud gehouden, voorkeuren voor personen heb ik niet ingevoerd.

Het resultaat ? Wel, dit :

Ik kan niet zeggen dat ik echt verbaasd was. Het stelsel met twee assen biedt wat te weinig nuance, maar het vat wel samen waar ik me situeer. Het maakt ook duidelijk dat het niet evident is om dat te vertalen in het partijlandschap (misschien nog iets eenvoudiger in het Nederlandse dan in het Vlaamse, ook al vanwege het ontbreken van een communautaire as bij onze Noorderburen). En dat het zorgt voor lichte heimwee naar de Sociaal-Liberale Partij zaliger gedachtenis ligt wellicht ook voor de hand.

Maar toch… wie vaststelt dat zijn of haar ideeën helemaal overeenstemmen met die van een bepaalde partij, heeft waarschijnlijk die ideeën daartoe aangepast. De keuze voor een partij, of het nu als kiezer, actief lid of mandataris is, is altijd ook een compromis. Iets wat te vaak over het hoofd wordt gezien wanneer politici over een bepaald thema niet helemaal op dezelfde lijn zitten als “hun” partij. Dat heet dan een breuk of een rel, maar ik vind het niet meer dan normaal (wat overigens niet geldt voor een regering – ik hou nogal van het Brits/Nederlandse principe dat ministers het regeringsbeleid uitdragen en verdedigen – punt).

Het doet mij ook huiveren voor het fenomeen, onder invloed van met name de sociale media, dat mensen alleen de zaken lezen die uit hun eigen “kamp” voortkomen. Dat creëert een polarisatie die er van nature niet is of hoeft te zijn : er zijn ongetwijfeld mensen die hogere sociale uitkeringen en een migratiestop willen, of voorstanders van vrijhandel én van autovrije steden. Sommige van die mensen zijn politicus. Ook binnen partijen die wel voorstander zijn van de migratiestop en van vrijhandel, maar niet van de hogere sociale uitkeringen en van autovrije steden. Of andersom. Dat is een verrijking, en het is jammer dat dit niet meer erkend wordt.

Al lijkt het erop dat Nederland het wel zal moeten erkennen. Een regering met de VVD en GroenLinks lijkt bijvoorbeeld niet uitgesloten. Volgens dit kieskompas ligt dat nochtans niet voor de hand. En toch zijn er ook veel raakvlakken, die in een stelsel met twee assen niet blijken.