Tom Bevers

Een gemeenteraad zonder geschiedenis dinsdag, die enige creativiteit van de Nieuwsflitsschrijver zal vergen. Het had anders kunnen lopen, want Philip Peeters (Groen!) stelde voor dat de gemeente officieel de petitie van Greenpeace tegen kernenergie zou ondertekenen. Gelukkig doen we dat niet. Neen, dat zeg ik niet op basis van mijn mening over kernenergie. Maar ik houd er niet van als bestuursorganen zich bezig houden met beslissingen die hun zaken niet zijn. Het ergert mij als de parlementen in dit land over elkaars bevoegdheden debatteren, en gemeenteraden kunnen zich wat mij betreft helemaal beter onthouden van discussies die in Brussel thuishoren en waarop ze toch geen reële impact hebben. Het ligt natuurlijk anders als een bovenlokaal debat heel duidelijk een plaatselijk luik heeft, maar dat is hier niet het geval.

Ik begrijp de verleiding wel, en ik ben er zelf ook niet altijd helemaal immuun voor : vaak zijn “nationale” discussies een heel stuk sterker ideologisch geladen dan lokale kwesties. Ze helpen om je ideologisch te profileren zonder dat je een plaatselijk technisch dossier in alle nuances moet beheersen. Het is meestal eenvoudiger om eenduidig wit of zwart te zeggen.

Ook in het parlement wordt er dikwijls harder gedebatteerd over uitgesproken verklaringen van een minister of een andere VIP (very important politician) dan over wetgeving. En natuurlijk hebben heel wat gemeenteraadsleden persoonlijk ook een duidelijke en onderbouwde mening over Grote Kwesties. Maar de gemeenteraad als orgaan moet zich niet in debatten proberen te mengen die de gemeente al te veel overstijgen. En een raadslid moet het zich ook kunnen permitteren er géén duidelijke mening over te hebben en toch de eigen kiezer recht in de ogen kunnen kijken. Ik wil helemaal niet afgerekend worden op wat ik denk of niet denk over de zaken waar de Europese, Vlaamse of federale overheid mee bezig is. Wel op mijn ideeën over het gemeentebeleid.

Toevallig heb ik ook geen eenduidige mening over kernenergie. Ik denk dat we er op termijn vanaf moeten, maar dat er in het energiebeleid eerst andere katten te geselen zijn, met name een zeer forse terugdringing van de CO2-uitstoot. Dat is al een beetje een mossel noch vis-idee, en zelfs daar ben ik niet helemaal zeker van. Als gemeenteraadslid moet ik er mee op toezien dat het Essense rampenplan klopt, dat er niet zomaar kernafval in onze bodem wordt opgeslagen, … en dat doe ik dan ook. Als ik ten gronde een mening zou willen uiten, dan kan ik die hier kwijt – of aan “den toog”. Maar in de raad wil ik het er eigenlijk niet over hebben.

Voorzitter Guy Luyten (sp.a) had beter het agendapunt van Groen! hierover niet laten inleiden. Hij had aan de raad kunnen vragen of het ontvankelijk was. Dan hadden we wellicht beslist om het niet te behandelen. Zoals het hoorde. Of Philip had zijn voorstel kunnen beperken tot de lokaal relevante aspecten (rampenplan, afvalopslag, investeren in hernieuwbare energie…) zonder te proberen het Heuvelplein en de Wetstraat te verwarren…

We werken aan een nieuw nummer van één van onze huisbladen, ’t Essens LaWIJtje – één met een lange traditie, maar in de gemeente van “De Voorbode” stelt dat maar weinig voor. Daarin (primeur !) komt een interview met onze twee OCMW-raadsleden. Soms gebruiken we de interviewvorm wel eens zonder ook écht de betrokkenen te ondervragen. Ik heb van een “ernstig” journalist geleerd dat het overal gebeurt, mensen bellen met de vraag “is het goed dat u dit en dat hebt gezegd ?”… Maar deze keer hebben we er een volwaardig vraaggesprek aan gekoppeld. Zelfs opgenomen, tot het apparaatje er genoeg van had – misschien maar goed, want niet alles wat gezegd is was even “on the record”.

Het werd een interessant gesprek in een zonnige tuin op paasmaandag, dat me een goede hernieuwde inkijk bood in het reilen en zeilen aan het Kerkeneind. Al voel ik me daar nog altijd bij betrokken, na meer dan vier jaar verlies je toch zicht op sommige finesses. Hoewel ik anderzijds soms bij heel algemene voorbeelden stiekem nog wist over welk concreet dossier het gaat.

Soms kreeg ik een heel sterk “zie je wel”-gevoel : dingen waarvoor ik had verwittigd en die nu inderdaad precies fout liepen zoals voorzien. Maar anderzijds zijn er even goed zaken waar ik altijd twijfels bij had, en die toch helemaal goed zijn gekomen. Het heeft voor mij bevestigd dat het Essense OCMW een grotere capaciteit heeft om zichzelf bij te sturen dan het gemeentebestuur. Of ben ik hier mijn “eerste politieke liefde” zoals ik het OCMW al eens heb genoemd aan het idealiseren ? In elk geval : zodra het in uw bus zit… lezen, dat interview !

Louis Tobback heeft gelijk. Dat is meestal zo, overigens. Als hij géén gelijk heeft, heeft hij bovendien meestal toch nog een beetje gelijk. Tenzij hij zich voor de kar laat spannen van één of andere onverstandige partijstrategie. Die kelk zou hij beter aan zich laten voorbijgaan.

Maar deze keer heeft hij dus 100% gelijk. In De Morgen deze week, met name. De Vlaamse gemeenten moeten weg uit de energiesector. De participatie daarin is historisch gegroeid. Niet zo lang geleden had Essen zelfs een eigen elektriciteitsregie, waar het gemeentebestuur wel bij vaarde. Maar op de energiemarkt van vandaag is hun rol uitgespeeld. Meer nog : die is contraproductief geworden. De gemeentelijke participaties aan de energiesector via een ondoorzichtig kluwen van intercommunales (zie deze website als je het toch wil proberen te doorgronden) maken de lokale besturen medeplichtig aan de te hoge energieprijzen in ons land. Alle gemeenten profiteren ervan, dankzij de dividenden die we ontvangen. Maar echt het beleid beïnvloeden of controleren kunnen we niet. Als Tobback dat niet kan, dan een gemeente als Essen zeker niet. Ook al doen onze vertegenwoordigers hun best.

De energiemarkt moet geherorganiseerd worden : waar de rol van de overheid essentieel is (het netbeheer) moet Vlaanderen de touwtjes in handen nemen. En waar de overheid niets te zoeken heeft (productie en distributie) moet een echte liberalisering doorgevoerd worden. Ik geef het toe : ik zou hier wellicht wat nuances moeten aanbrengen – maar ten gronde is dat wel mijn inschatting.

Die analyse is niet nieuw. Wie op deze site terugbladert kan zien dat ik al op 17/4/2009 en 4/6/2009 schreef wat Tobback nu zegt. Hopelijk heeft het artikel van Tobback in de krant meer impact dan het stukje op mijn site. Binnenskamers wordt dit overigens bevestigd door mensen die het kunnen weten.

Het perverse van het verhaal is dat één gemeente er niets aan kan doen, en geen andere keuze heeft dan het spel mee te blijven spelen. Anders betalen de eigen burgers de rekening twee keer : via de te hoge energiefactuur en langs de gemeentebelastingen. Dat geldt voor Leuven, en dus zeker voor Essen. Vlaanderen kan -nee moet- in dit geval bewijzen dat het beter doet wat het zelf doet. Dat is een kwestie van goed bestuur. En laat dan vervolgens het parlement over de grote lijnen van het energiebeleid discussiëren. Niet de gemeenteraden…

Eén van de nuttigste bevoegdheden van een gemeenteraadslid, en ook een noodzakelijke om de taak goed te vervullen, is het recht om stukken in te kijken. Het Gemeentedecreet zegt daarover : “De gemeenteraadsleden hebben het recht van inzage in alle dossiers, stukken en akten die het bestuur van de gemeente betreffen.” Het is voor mij zo’n belangrijk recht dat ik niet voor veel compromissen vatbaar ben : als ik het wil inkijken, ga ik door totdat ik het mag inkijken.

Als commissaris van het Autonoom Gemeentebedrijf (AGB) kan ik ook daarvan de stukken opvragen. De AGB-statuten zijn op dat vlak zo mogelijk nog duidelijker dan het decreet : “De commissarissen kunnen te allen tijde ter plaatse inzage nemen van de boeken, brieven, notulen en in het algemeen van alle documenten en geschriften van het bedrijf.” Waarbij ik “te allen tijde” nogal soepel interpreteer en netjes een dag of vijf vooraf verwittig.

Dus begeef ik mij om de twee à drie weken, veelal op zaterdagmorgen, naar het gemeentehuis. Meestal om dossiers in te kijken die in het schepencollege zijn voorgekomen. De verslagen van dat college zijn nogal beknopt, zodat het vaak nodig is om het stuk in te zien om te begrijpen waarover het gaat. Niet alle dingen die je zo te zien krijgt leveren veel nieuwe informatie op. Dikwijls trek ik de conclusie dat ik in plaats van het college gewoon hetzelfde zou beslist hebben. Soms is dat niet zo. En ook als het wel zo is, dan is de informatie vaak leerzaam.

Het AGB is nog een ander verhaal : daar worden (volgens mij doelbewust) dossiers door het Directiecomité (met alleen de meerderheidspartijen) behandeld die bij de gemeente voor de raad zouden moeten komen. Dus is kritisch toekijken er geboden. Al moet ik in principe alleen op de financiën letten, maar ik kom erg zelden een dossier tegen waar geen enkel financieel kantje aan zit.

En dus zat ik deze morgen in het gemeentehuis. Er liep maar weinig volk rond op de eerste verdieping – blijkbaar had niemand deze nochtans zonnige zaterdagvoormiddag uitgekozen om in het huwelijksbootje te stappen. Ik heb iets bijgeleerd over spoorwegovergangen en wat Infrabel daarmee wil doen, over de samenwerking tussen de Essense en Kalmthoutse oud-strijders, over de financiering van de nieuwe zorgboerderij in Essen en over de actie “met belgerinkel naar de winkel”. Ik heb er ook het verslag van de Cultuurraad gevonden – al blijf ik het vreemd vinden dat ik de verslagen van de adviesraden niet gewoon in mijn mailbox vind. Wat het AGB betreft ben ik wijzer geworden over de perikelen met de concessie en over de plannen met de douaneloods.

Al bij al heb ik niet zo veel wereldschokkende dingen geleerd. Maar ik heb al een nieuw lijstje voor volgende week klaargemaakt. En dankzij de uitstekende zorgen van het gemeentepersoneel hoop ik ook dan weer wat wijzer te worden. Soms is er zelfs verse koffie – en als dat niet zo is, moet ik dáár alvast niet over klagen, want ook tot het koffiezetapparaat hebben raadsleden toegang. Dat volgt niet uit het Gemeentedecreet, maar is Essens Gewoonterecht. Wat als het erop aankomt nóg zwaarder doorweegt, volgens mij…

De gemeenteraad van dinsdag leverde enkele pittige discussies op. Dat was onder meer het gevolg van een actieve inbreng van Ludwig Caluwé. Die zou eigenlijk vooraf even moeten verwittigen als hij van plan is om voluit mee te debatteren, dan kunnen we ons (nog) beter voorbereiden… Ondanks de scherpte eindigden de enige stemmingen bijna unaniem, met hoogstens één onthouding. Soms zijn dat overigens nog de meest veelzeggende en strategisch doordachte stemmingen, al moet je wellicht behoorlijk “insider” zijn om dat te zien.

Zoals dat gaat in bevlogen discussies kwamen er ook hoogdravende woorden aan te pas : het woord “historisch” viel. Misschien ook wel terecht : zowel de aankoop van een eerste stuk grond waarop het fietspad naar Hoek moet komen als het advies op het provinciaal RUP voor de weekendzone zijn cruciale stappen in dossiers die al heel lang aanslepen. En die elk op hun eigen manier ook “verrot” zijn geraakt : de Moerkantsebaan via een zeer onzorgvuldige besluitvorming, de weekendzone via decennia van helemaal geen besluitvorming. “Eind goed, al goed” kan al lang niet meer, maar “eind beter dan bestaande toestand” zit er hopelijk wel nog in.

Scherpe woorden vielen ook omtrent het veel van een 200-jarige kastanjeboom bij de bouw van de nieuwe sporthal. Philip Peeters maakte zich daar terecht boos over : het verslag van de specialisten sprak zich er om technische redenen niet meteen over uit of de boom nu al dan niet ziek was, maar gaf aan dat ze begrepen hadden dat hij “toch weg moest” terwijl dat niet het geval was. Achteraf bleek de boom alvast kerngezond. Iemand had bij het lezen van het verslag moeten zien dat er iets niet klopte en dat de boom perfect had kunnen blijven staan. De boom is dus wegens nalatigheid gesneuveld, en dat is niet aanvaardbaar. En een gemeente die vorig jaar nog een pv aan de broek kreeg voor illegale boomkap, zou vanzelfsprekend zijn lesje geleerd moeten hebben. Maar dat Philip er kwaad opzet in zag, vond ik ook niet correct. Dat was ook niet nodig, het is zo al erg genoeg.

200 jaar gaat hij nog niet mee, maar met 30-jarig dienst is gemeentesecretaris Ronny Frederickx ook een monument. Van “omzagen” is gelukkig geen spraken – al moet hij soms in de gemeenteraad wel het gevoel hebben dat er zagen worden gespannen. Hij werd terecht even in de bloemetjes gezet, al kreeg hij van het college zowat het typevoorbeeld van een “fout cadeau”. Een mooie grenspaal nochtans, symbool van onze gemeente. Maar de secretaris toonde aan dat hij als het moet ook een scherpe tong heeft, door er fijntjes op te wijzen dat hij vijf jaar geleden exact hetzelfde geschenk had gekregen. Laten we het er maar op houden dat het gebaar telt, en hem nog vele jaren toewensen !

Hij stond al erg lang in de steigers, onze nieuwe website, maar nu is hij eindelijk ook echt online. De lange “zwangerschap” had verschillende redenen : onze Nieuwsflits moest worden aangepast, en dat is technisch niet zo heel eenvoudig. En de site mocht geen verlies aan informatie betekenen, integendeel : er moest juist meer opstaan. Dus moest het hele archief worden omgezet, een behoorlijke klus. En dan doen we uiteraard allemaal zelf.

Maar nu is de nieuweling er dus. Ongeveer vijf jaar na de eerste N-VA/PLE-site, die zelf de PLE-site verving die iets minder lang had meegegaan. Drie tot vijf jaar lijkt mee een normale levensduur voor dit soort site, dus kunnen we er wellicht weer enkele jaartjes tegen. Al weet je maar nooit, want naast technische zijn er ook natuurlijk ook politieke evoluties die niet altijd goed te voorzien zijn. De site is in elk geval zo gebouwd dat de volgende vernieuwing iets minder handwerk zou moeten opleveren…

Woensdagavond lichtte het provinciebestuur het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) toe dat het voor het grootste stuk van de weekendzone van Wildert opmaakte. Dat plan ligt in openbaar onderzoek, en een informatievergadering bleek geen overbodige luxe. Het Parochiecentrum zat (en stond) afgeladen vol; zaal Rex zou een betere keuze geweest zijn. Maar verder was de avond in orde : de toelichting van gedeputeerde Helsen (Open Vld) was af en toe wat te technisch maar schetste goed het kader.

In de vragenronde kwamen de juiste “hete hangijzers” naar boven. Daar werd ook professioneel op geantwoord : met exacte informatie waar mogelijk, maar ook door duidelijk aan te geven waar vooralsnog geen antwoord op kon worden gegeven. Het geheel werd bovendien perfect geleid door een soort stand-upcomedian met ruimtelijke ordening als specialiteit; een zeldzaam beroep, me dunkt.

Burgemeester Van Tichelt (CD&V) vulde de specialisten van de provincie goed aan, al was het maar omdat hij natuurlijk weet dat de “Wildertse Tuintjes” op het provinciekaartje een vreemdsoortige DT-fout inhielden en hij dus wel alle straten en weiden juist kon situeren.

Toch ga ik ervan uit dat Gaston een koude douche moet hebben gekregen toen Helsen duidelijk maakte dat de provincie niet van plan is om ook PRUPs te maken voor de andere stukjes weekendzone in Wildert -tot daaraan toe- maar ook niet voor Horendonk. Daarmee gaat de zwarte piet terug naar de gemeente : die moet binnen het provinciale afwegingskader blijven en moet dus mogelijk zelf het slechte nieuws aan Horendonk melden. Met name, dat er daar géén omzetting tot een “specifiek woongebied met bosrijk karakter” zal komen, maar een uitdovend woonrecht. De ongelijke behandeling tussen gelijke situaties die dat zou inhouden, vind ik alvast moeilijk verteerbaar. Een struisvogelaanpak is alvast geen alternatief : er zit voor de gemeente niets anders op dan onmiddellijk aan een eigen RUP voor Horendonk te beginnen werken.

Ook wat Wildert betreft is de kous voor de gemeente nog niet af : er staan het Heuvelplein nog Salomonsoordelen over bouwovertredingen en draadafsluitingen te wachten. Ook over wegen en nutsvoorzieningen zal nog stevig nagedacht en gediscussieerd moeten worden. In de commissie ruimtelijke ordening krijgen we als raadslid binnenkort de kans alvast de discussie te beginnen en waar mogelijk de zaken te verhelderen. Ik ga ook kritisch kijken naar de bezwaren die het gemeentebestuur zelf wil indienen bij het RUP; zo ben ik niet zeker dat we nieuwe bebouwing in de (binnenkort voormalige) weekendzone nog moeten aanmoedigen.

Desalniettemin : dat er nu eindelijk uitzicht is op een definitieve regeling is op zich natuurlijk een heel goede zaak. Het is jammer dat de provincie niet doorbijt en zelf plannen opmaakt voor alle weekendzones. Toch wil ik niet voorbijgaan aan de verdienste van het provinciebestuur. De hete aardappels werden gedurende tientallen jaren over en weer geschoven tussen de verschillende overheden. Dat de provincie nu begonnen is met het doorslikken ervan, is een uiting van politieke moed – die maakte dat het ook voor de Vlaamse overheid haalbaar was om het decretaal te verankeren. Ik ben cynisch genoeg om te beseffen dat dit ook iets te maken heeft met het democratisch deficit van het provinciale niveau, maar dat doet op zich geen afbreuk aan de verdienste van met name Koen Helsen in dit verband.

Ik hou van Hoek. Zoals ik hier al eens heb geschreven, is het de mooiste wijk van onze gemeente. Om ervoor te zorgen dat het ook zo blijft, moet het gemeentebestuur een duidelijk beleid uittekenen. En de plannen ook uitvoeren.

Net daarom ben ik zo teleurgesteld in het “Dorpsontwikkelingsplan Hoek” dat we dinsdag op de gemeenteraad kregen. Het heeft ongelooflijk lang geduurd om dat plan op te maken. En nu het er is, blijkt het veel te vaag en te weinig ambitieus. Hoek verdient veel beter.

Het beleidsplan werd aangekondigd in 2006. Er kwam bovendien een specifieke commissie “Hoekomst”, zodat het niet tussen de plooien kon vallen. In Hoek zelf werd “Dorp InZicht” opgestart, met vrijwilligers die hard hebben gewerkt om de inzichten, noden en verlangens van de mensen in Hoek in kaart te brengen. Dat werk rondden ze in 2008 af. Hoe is het dan in vredesnaam mogelijk dat het zo lang heeft geduurd om een plan uit te werken ? Ik zie verschillende redenen : “Hoekomst” was voor CD&V vooral een slogan, maar geen van de schepenen vond het echt een prioriteit om er ook in de praktijk aan te werken. Daardoor was er ook binnen de administratie niemand die zich dit verhaal toeëigende. En commissievoorzitter Luc Van Wezel (CD&V) is oprecht begaan met Hoek, maar durft niet op tafel kloppen en laat zich te gemakkelijk met een kluitje in het riet sturen.

De manke aanpak uit zich ook in de inhoud van het plan. Het staat vol met dingen die “eventueel zouden kunnen worden onderzocht”. Dat is nog te begrijpen in een plan dat bij het begin van de legislatuur wordt opgemaakt, maar niet in één waar vier jaar aan geschreven wordt. Daarin mag je keuzes verwachten, en een heldere timing.

Hoek vroeg een verkeersveiliger dorpskom. In het plan hoorde dus minstens een eerste schets te staan van hoe die eruit zou moeten zien. Hoek drong aan op recreatiemogelijkheden (een voetbalveld, een speelpleintje…). Het plan biedt geen uitzicht hierop. Hoek zag in dat een aangepast woonbeleid nodig was. Het plan stelt dat er mogelijk ooit initiatieven kunnen komen – binnen een visie die ook al niet heel helder is.

Ik kan nog wel even doorgaan, maar wie wil kan het plan zelf lezen; zoals bij een spannend boek lees je beleidsplannen overigens best van achter naar voor, te beginnen bij de “concrete” acties.

Ik ben in de gemeenteraad heel kritisch geweest voor het plan. Luc Van Wezel vond dat ik negatief was over Hoek. Niets is minder waar. Ik geloof in de toekomst van het dorp, in de “Hoekomst” dus. Maar daarvoor zijn meer woorden (en dus een beter plan) en vooral meer daden nodig.

Onder meer via De Echo konden we deze week kennis nemen van het CD&V-persbericht over het sporthaldossier. Wie het heeft gemist tussen al het mediageweld over de brandstichter (oef, gepakt !) én ons Witboek kan het hier nalezen.

Zoals wij zijn ze blij met de beslissing van minister Bourgeois. Een beetje vreemd toch, want die veegt al hun argumenten van tafel. Is het daarom dat zij de beslissing zelf niet publiceren ? Maar gedeelde vreugd is dubbele vreugd, en hopelijk slaagt het Directiecomité van het AGB erin om de bouw nu snel opgestart te krijgen.

Eén zinnetje in het CD&V-persbericht valt op : “De actie heeft dus tot vertraging geleid, maar dankzij de volharding van CD&V werd een ramp voor sportend Essen vermeden.” De sp.a wordt hierin niet vernoemd. Dat lijkt me maar heel weinig “collegiaal” ! Hopelijk wordt CD&V daar in de volgende Voorbode op gewezen… Of moet het woord “volharding” volstaan om de coalitiepartner tevreden te stellen ?

Het heeft wat langer geduurd dan we hadden voorzien, maar vandaag maken we -met een kleine knipoog naar het Oewitboek van minister Daerden- het Witboek Veilig Verkeer Essen wereldkundig. Daarin trekken we de conclusies uit de knelpunten die de Essenaren via de website www.veiligverkeeressen.be vorig jaar aanbrachten.

Daarmee tonen we meteen aan dat oppositie voeren voor ons niet betekent dat we zomaar tégen zijn : we durven zelf ook keuzes maken en daarvoor uitkomen. N-VA/PLE wil meer dan ooit een positief alternatief bieden. Via N-VA hebben we bovendien contacten gelegd met de fracties in het Vlaams Parlement en de federale Kamer. In het “Paleis Der Natie” liepen de dag van de overhandiging van ons Witboek overigens ook Jean-Marie Dedecker, Inge Vervotte, Rik Torfs en Vincent Van Quickenborne rond. Het minste wat ons Witboek kan zeggen is dat het in interessant gezelschap verkeert…

Omdat onze webmaster in een ander kader toch moest leren hoe hij via Google Maps kaartjes kan maken, is het Witboek ook in kaartformaat beschikbaar. Daarmee rendeert de investering, want voor een amateur bleek het maken van “Maps” een niet zo eenvoudig te kraken nootje. Zoals er trouwens ook in het Witboek wel een aantal zitten !