Archief van
Categorie: Essen politiek

Loodswezen

Loodswezen

Burgemeester Gaston Van Tichelt nam vrijdag afscheid met een “netwerkreceptie” in de gerestaureerde voormalige goederenloods aan Hemelrijk, waar nu Robotland gevestigd is. Hij noemde het project als één van de twee realisaties waar hij bijzonder trots op is, naast het Zorgpunt, omdat ze de vrucht zijn van een vorm van samenwerking. Gaston heeft gelijk dat een gemeentebestuur vandaag een schakel moet zijn in een netwerk, een coproducent van beleid, een partner in een geheel van besturen en publieke, semi-publieke en private actoren. Wat niet wegneemt dat ik blijf vinden dat de loods als gebouw niet goed tot zijn recht komt in het Robotlandkader. Maar gedane zaken nemen geen keer.

Dat is natuurlijk op zich een belangrijke les uit 18 jaar burgemeesterschap. Gaston heeft op een aantal domeinen zijn visie kunnen realiseren. Dat is legitiem en gezond, maar het betekent uiteraard ook dat zijn opvolgers op veel vlakken niet van een wit blad starten. Het evenwicht tussen beheren wat er nu eenmaal is -de erfpachtovereenkomst met Robotland die nog zo’n halve eeuw meegaat- en nieuwe dingen realiseren is nooit eenvoudig – het vergt enige behendigheid.

Minister Verlinden was voor de afscheidsreceptie naar Essen gekomen. Ze bleek een uiterst vlotte spreker die de juiste toon wist te vinden. Ook Dirk Konings bracht een afscheidsboodschap voor zijn jarenlange “compagnon de route” – ook al begon Dirk zijn schepencarrière nog onder de vorige burgemeester, Frans Schrauwen. Ik weet dat we het belang van Dirk voor de ploeg van cd&v niet altijd juist hebben ingeschat, omdat hij in de gemeenteraad niet zo heel vaak het hoge woord voerde. Binnen en buiten cd&v vragen nogal wat mensen zich ook af hoe de verkiezingen zouden zijn gelopen met Dirk als lijsttrekker. De vraag is interessant, maar persoonlijk denk ik dat Steff Nouws met zijn harde werk eruit heeft gehaald wat erin zat vanuit de positie van lijsttrekker. Dat Dirk met zijn ervaring evenwel nog een belangrijke rol kan spelen in de gemeenteraad, staat evenwel vast.

Gaston legt die rol neer. Op een zelfgekozen moment, en dat is natuurlijk mooi voor hem. Hij gaat als jurist bij GD&A aan de slag. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik in het verleden wel eens aan de deskundigheid van sommige van de adviezen van dat bureau heb getwijfeld. Ik heb het gevoel dat ze de gemeente soms op een dwaalspoor hebben geleid. Maar ik geef toe dat het voor mij niet altijd eenvoudig om te beoordelen was wie dat dwaalspoor koos : misschien was het wel… de burgemeester, en probeerde GD&A dan zo goed mogelijk om te zorgen dat de gevolgen binnen de perken bleven. Mogelijk wordt dat in de toekomst helder. Ik ben alleszins blij dat Gaston naar zijn nieuwe carrière uitkijkt, en ben er met hem van overtuigd dat zijn kennis van de werking van een gemeentebestuur uiteraard een grote meerwaarde betekent. Bovendien heb ik altijd gevonden dat er méér carrièremogelijkheden voor voormalige politici zouden moeten zijn, zodat ze zich minder aan hun “zetel” moeten vastklampen. Dus passen in de eerste plaats succeswensen.

Bovendien, en dat moet ook gezegd, heeft Gaston voor een uitstekende overdracht naar zijn opvolger gezorgd. Op dat vlak kon Geert zich geen betere voorganger toewensen. Dat hoort zo in een democratie, maar het is lang niet altijd gegarandeerd. Het is ook menselijk dat het niet altijd zo gemakkelijk gaat, en ik ben er hem alleszins erg dankbaar voor.

Met de afscheidsreceptie zitten de “oude vormen en gedachten” van de voorbije 18 jaar -en lang voordien- er nu helemaal op. Dat ik hoop en reken op heel veel vernieuwing en verandering is geen geheim, maar ik ga dat met een dosis realisme en relativeringsvermogen doen. En met veel geloof en vertrouwen in de ploeg die dinsdag gaat aantreden. Maar ik zou hen toch willen aanraden om af en toe, zeker op crisismomenten, even stil te staan en te denken “OK, maar hoe zou Gaston dit hebben aangepakt ?”.

Eind goed, al goed

Eind goed, al goed

De laatste gemeenteraad van deze legislatuur deed ons even in het „politieke vagevuur” belanden – de voor politici bevreemdende situatie waarbij het even niet duidelijk is wie er in de meerderheid zit, en wie in de oppositie. Omdat het al 18 jaar geleden was dat er een coalitiewisseling plaatsvond in Essen, lag ook die toestand ook alweer 18 jaar achter ons. Toen leverde het vagevuur ook vuurwerk op, met een zeer tijdelijke meerderheid die de verhaalbelasting op de riolen afschafte. Gisteren knetterde het even, maar het kwam niet tot een uitslaande brand.

Integendeel, het vuur doofde al snel en ging over in de warmte van de „laatste schooldag”, met afscheidswoorden van de fractievoorzitters en de burgemeester. Die laatste had trouwens ook de raad zelf „gewonnen” door op een vraag van het VB te antwoorden met „ik zal het nooit meer doen” – waartegen absoluut niets in te brengen was. Ik vond het leuk dat Steff een beetje inzage gaf in de interne dynamiek van zijn fractie. Dat hij daarbij Brigitte Quick zijn „politieke moeder” noemde verraste eigenlijk een beetje. Aangezien Brigitte mijn -letterlijke, niet-politieke- babysit was, lang geleden, schept het zowaar een band.

Zelf heb ik met deze tekst de legislatuur uitgezwaaid :

Voorzitter,

Onze fractie werd bij de verkiezingen andermaal versterkt, maar toch nemen we vandaag ook van twee collega’s afscheid. Ik wil heel graag Annemie bedanken voor haar deskundige inbreng, haar vasthoudendheid en het gezond verstand dat ze de voorbije jaren in onze fractie inbracht, en voor de team spirit waarmee ze de verkiezingscampagne mee heeft gevoerd. En ik bedank ook heel graag Bianca voor haar aandacht voor wat er leeft in onze gemeente en in het bijzonder voor het Woonbos. Daar gaan we in de volgende jaren zeker aan blijven werken. Annemie en Bianca, veel dank en we rekenen de komende jaren achter de schermen op jullie inbreng en steun. Ook dank en de beste wensen aan de collega’s van de andere fracties die vertrekken.

We nemen vandaag ook afscheid van vier leden van het schepencollege. Dirk Konings blijft wel in deze raad, maar het gaat toch een vreemd zicht zijn om hem niet aan die kant van de zaal te zien zitten – dat het ons pas na 24 jaar gelukt is om hem daar weg te krijgen zegt even veel over hem als over ons, natuurlijk. Dirk, we zijn het niet altijd met je eens geweest, maar hebben je inzet zeker gewaardeerd – en vriendschapsbanden op Den Uil zijn sowieso sterker dan fractiegrenzen. Brigitte Quick, de manier waarop je in dialoog ging met deze raad, is een voorbeeld voor ons. Je toelichting vorige week op de commissie over het Fluviusdossier toonde dat nog maar eens aan. Je vond onze kritiek niet altijd rechtvaardig, maar die ging vaak over wat er niet gebeurde op jouw domein, veel meer dan over wat jij wel deed. Je gaat gemist worden in het college, ook door ons. Brigitte Van Aert, jij vertrekt wel helemaal – maar zeg nooit nooit in de politiek. Jij en onze fractie lagen elkaar niet altijd heel goed en ik denk dat we wederzijds elkaar regelmatig hebben onderschat. Ik weet dat onze kritiek soms pijn deed. Weet dat die nooit persoonlijk was bedoeld. Je mag trots zijn op je engagement en op wat je hebt bereikt in onze gemeente.

Burgemeester, Gaston, we nemen ook afscheid van jou. Na 18 jaar heb je zelf de sjerp aan de haak gehangen. Het was wellicht niet je bedoeling dat wij met die sjerp aan de haal zouden gaan, maar je hebt desalniettemin zelf je vertrek kunnen kiezen. Als ik de voorbije 18 jaar de vraag kreeg of je een slechte burgemeester was –mensen vragen dat aan de oppositie – dan heb ik altijd “neen” geantwoord. Je was dus een goede burgemeester – al zei ik er ook altijd bij dat ik op veel vlakken je visie niet hebt gedeeld. Maar je hebt in de beste traditie van de christendemocratie voor 18 jaar degelijk bestuur gezorgd, zonder ongelukken. We hebben met N-VA/PLE veel ambitie, maar daar moeten we dus toch eerst maar eens naast gaan staan. Veel dank voor al het werk voor Essen, Gaston, veel succes met je verdere carrière en hopelijk kan onze gemeente ook in de toekomst nog op jou rekenen.

Voorzitter, ook jou gaan we niet meer in die stoel terugzien, na ook alweer negen jaar. Bedankt om deze raad voor te zitten, en om geduldig al onze tussenkomsten en vragen te aanhoren en ons desondanks toch telkens opnieuw het woord te geven.

Deze raad gaat er vanaf volgende week anders uitzien, maar ik heb begrepen dat Steff en ik op onze post blijven zitten. We gaan wel symbolisch van plaats verwisselen, als fractievoorzitters van respectievelijk de grootste meerderheids- en oppositiepartij. Ik ga niet te veel goede raad geven -je hebt mij daarstraks al als voorbeeld genomen en dat zou niet dus verstandig zijn van mij, maar ik wil wel gewoon onderlijnen hoe belangrijk een goede oppositie is. Ook in Rusland en China zijn er gemeentebesturen en burgemeesters. Wat het verschil maakt, is de oppositie. Die maakt de democratie. Het is geen gemakkelijke rol, je gaat nog ontdekken dat je altijd moet opletten dat je geen boemerang naar de overkant gooit, en dat tegenstemmen lang niet zo evident is als het soms lijkt. Onthouden is dan weer een beetje flauw, zoals wij vandaag enkele keren hebben aangetoond. De oppositie speelt een belangrijke rol, en ik wens jou -en Marc- er oprecht veel succes in.

Tenslotte ga ik de mensen van het secretariaat, de diensten en Ivan bedanken. Die gaan natuurlijk niet weg, maar ze hebben er wel voor gezorgd dat we zes jaar ons werk hebben kunnen doen in deze gemeenteraad. Met name in Covidtijden was dat lang niet altijd evident. En als de kritiek die we soms naar de overkant stuurden, in plaats van aan te komen of desnoods als boemerang te werken, al eens tegen hun hoofd is geknald, dan excuseren we ons daar graag voor. Dat was niet de bedoeling. Nu begin ik stilaan toch tips aan Steff te geven, dus is het tijd dat ik ermee stop. Maar niet vooraleer we jullie allemaal een bedankje hebben gegeven. We beginnen inderdaad al met Sinterklaas spelen vooraleer we de sleutel van het gemeentehuis hebben. Er is er eentje voor iedereen, ook voor de mensen die het verslag nemen. En voor Marc zijn er twee, want daar heeft hij op basis van de verkiezingsuitslag van 2018 recht op.

Bij die allerlaatste zin hoort eigenlijk nog de bedenking “Timeo Danaos et dona ferentes”, maar het leek me geen goed plan om met een Latijns citaat af te sluiten. En de tekst was al lang genoeg.

Marc groet ’s morgens de dingen

Marc groet ’s morgens de dingen

Let op : ironische parodie !

Dag “nationaal socialistische” regering
                                                       ping ping
met je “tekenen van dictatuur”


Dag socialistisch “kiesvee” 

en dag “sossen” “die hun eigen
senator lieten liquideren”
omdat die “de stal wilde uitmesten”

Dag “uitschot” waarvan wij de “uitkeringen betalen”
Dag “minachting” door onze burgemeester
                    goeiendag

Dag premier die “niet echt slim” is
Dag “joker” die de Europese Raad voorzit
En dag “clown” die president is van Oekraïne

Dag “akelig” “oppervirus Van Zwanst”
met je “zwarte tanden”
die er “alles aan deed om te moeten onder-
duiken met zijn gezin”

Daa-ag

Dit is hoe Marc Scheepers op zijn Facebookpagina over politici en partijen schrijft, en over de sympathieke viroloog Marc Van Ranst. En die mij dus beschuldigt van laster en eerroof. Il faut le faire. Met als toppunt uiteraard het verwijt aan mij dat ik hem met Poetin zou vergelijken (quod non) – terwijl hij quasi letterlijk Matthias Diependaele gelijkstelt met Hitler, de enige persoon die ooit écht een nationaal-socialistische regering heeft geleid*. Mij niet gelaten, hoor. Maar ga dan ook niet bij de politie klagen als een ander je voorzichtig bekritiseert.

Ik heb de teksten een beetje herschikt en me beperkt tot wat hij zelf schreef, niet wat hij deelde. Het moest een gedichtje worden, geen ellenlang epos. Alleen de “(goeien)dag” en de “ping ping” heb ik toegevoegd, met welgemeende excuses aan Paul Van Ostaijen en zijn briljante gedicht. Maar ik wilde toch een beetje humor halen uit de teksten die ik de voorbije week noodgedwongen doorploeterd heb. Zwarte humor wel, zoals dat past op een zondag 24 november, 33 jaar na die van 1991.

Hopelijk niet tot een volgende bloemlezing (ploem ploemlezing).

*Voor wie het graag historisch helemaal correct heeft : Karl Dönitz leidde de naziregering van 30 april tot 23 mei 1945, maar veel meer dan een voetnoot is dat uiteraard niet.
Scheepsrecht

Scheepsrecht

Ik ben op 13 en 14 november twee dagen voor mijn werk in Madrid geweest. Toen ik terug thuiskwam, wachtte een uitnodiging van de politie op mij. Die wilde mij verhoren. Ik word namelijk beschuldigd van laster en eerroof. Op de uitnodiging staat er voor alle zekerheid dat daarvoor een vrijheidsstraf kan worden opgelegd. Iemand wil mij dus veroordeeld en bestraft zien, wellicht liefst in de gevangenis. Dat kwam uiteraard hard aan, ook al omdat ik zodra ik de brief zag met mijn moeder naar een belangrijke afspraak moest, en ik haar natuurlijk niet ongerust wilde maken.

Van wie de klacht kwam, dat was op dat ogenblik niet duidelijk, maar de “feiten” waar ik van werd beschuldigd, zouden zich voorgedaan hebben in de Moerkantsebaan 163, en na een korte opzoeking bleek dat het adres van collega-fractievoorzitter Marc Scheepers van Vlaams Belang.

Tijdens het verhoor bij de politie heb ik vandaag begrepen dat het inderdaad over laster een eerroof t.a.v. Marc zou gaan, met name in deze tekst. Daarin zou ik hem ervan beschuldigen een racist te zijn, en hem vergelijken met Poetin. Ik heb dan de passage uit de tekst getoond waar het wellicht over gaat, en verklaard dat ik hem daarin geen racist noem, en hem niet met Poetin vergelijk. De tekst zelf heb ik bij de verklaring laten voegen, ik heb namelijk niets te verbergen.

In de gemeenteraad heb ik altijd correct met Marc gewerkt, hem gelijk gegeven als hij gelijk had en tegengesproken als ik het niet met hem eens was. Ik heb ook met hem persoonlijk geen probleem, enkel met zijn opvattingen en soms ook wel de manier waarop hij aan politiek doet – maar ik verschil uiteraard wel met meer mensen van mening. Ik vind hem daarbuiten ook bijvoorbeeld wel een sympathieke student muziek bij Muzarto en kan de muziek die hij (mee)speelt wel smaken. Zijn favoriete groep, Rammstein, staat ook in mijn playlists – zij het in beperkte dosissen. In een “cordon humanitaire” heb ik bovendien nooit geloofd – mensen verdienen respect, wat hun opvattingen ook zijn. Maar ik bestrijd de ideeën en werkmethoden van mijn politieke tegenstanders al eens. Altijd met open vizier overigens, niet anoniem of via roddels – mijn mening over zo ongeveer alles dat ik belangrijk is gewoon hier online terug te vinden.

Over wat in de tekst staat mag de lezer zelf oordelen. Je kan hem ongelukkig vinden, onverstandig, ondoordacht, veel te hard of veel te zacht. Je kan hem bekritiseren, nuanceren, tegenspreken. Dat behoort tot de essentie van een democratie. Maar wie ermee dreigt om iemand als crimineel te laten veroordelen voor een tekst als deze, op basis bovendien van wat er manifest niet instaat, met in mijn geval een gevangenisstraf tot een jaar en een geldboete tot 16.000 EUR, en met bijvoorbeeld ook alle professionele gevolgen van dien, doet dat om te intimideren en die persoon zo het zwijgen op te leggen. De reactie van sommige mensen in mijn omgeving op de klacht was dan ook : “Schrijf dan maar nooit meer iets over het Belang”. Dat is een totalitaire methode -ik zal me voor de gelegenheid ervan weerhouden andere adjectieven te gebruiken- en kan en mag niet aanvaard worden.

Eerder had Marc ook al eens geprobeerd met een deontologische klacht over een collega van cd&v, omdat die niet het door hem gewenste antwoord op een vraag had gegeven. Hoewel die klacht onterecht werd bevonden vond hij het blijkbaar een interessante formule. Een strafklacht is uiteraard een nog veel straffer middel. Tijd om een lijn te trekken, anders durft er binnenkort niemand in de gemeenteraad of daarbuiten Marc nog tegenspreken. Om de cirkel met mijn korte trip naar Madrid rond te maken : ¡No pasarán!

En petit comité

En petit comité

In 2002 ben ik lid geworden van de OCMW-raad, toen als enige vertegenwoordiger van mijn partij, in opvolging van een socialistische collega. We hadden een mandaat met hen gedeeld, op eigen kracht haalden we er net geen. De OCMW-raad had toen een dubbele rol : de instellingen van het OCMW besturen, en beslissingen nemen over individuele steundossiers. Ik vond beide boeiend, en bewaar goede herinneringen aan de samenwerking met oppositiegenoten Lieve Wuyts, Jeroen Clous en Cois Veraart, maar ook met voorzitter André Moens en de collega’s van de toenmalige meerderheid.

Het bestuur van de OCMW-instellingen is ondertussen overgegaan naar de gemeenteraad, die zich dan even “OCMW-raad” noemt. Waarom dat zo moet heeft te maken met de soms moeilijke samenloop tussen Vlaamse en federale wetgeving. De beslissing over individuele steundossiers ging dan weer over naar het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst (BCSD). De voorzitter en de acht leden daarvan oordelen over de ingediende steunaanvragen. Ik vond dat vanuit politiek oogpunt vaak boeiende discussies, omdat ze over grote principes gaan -waar ligt de grens tussen individuele en maatschappelijke verantwoordelijkheid- en tegelijk een heel directe impact hebben op mensen. Soms waren het heel moeilijke afwegingen. Het is alleszins een belangrijke taak. Ik heb de Pano-reportage over het OCMW van Anderlecht niet gezien, maar uit wat ik erover lees blijkt alleszins dat alles niet vanzelfsprekend altijd goed gaat.

Het is dus natuurlijk van groot belang om de juiste mensen naar dat BCSD af te vaardigen. In plaats van één van de 11 mandaten gedeeld te kunnen invullen kreeg N-VA/PLE van de kiezer de verantwoordelijkheid om 3 van de 8 leden aan te duiden. Met Vooruit spraken we bovendien af dat het negende lid, de voorzitter, onze schepen Katrien Somers zou zijn. Voor de 3 functies hadden we heel wat uitstekende kandidaten, wat de keuze waar we gisteren voor stonden erg moeilijk maakte. Ik ben wel blij en trots met het resultaat. Met Sally Danssaert zorgen we voor continuïteit. Met haar juridische achtergrond is ze bovendien goed geplaatst om een oogje te houden op de regelgeving. Koen Neelen kan bogen op een jarenlange carrière in de zorgsector, en Josée Van Doren was seniorenambtenaar en verantwoordelijke voor het Lokaal Dienstencentrum. Beiden brengen ze een grote terreinkennis in. Ik ben er zeker van dat ze alle drie hun rol ter harte gaan nemen en wens hen daarbij veel succes toe.

Daarmee komt Erwin Koevoets niet terug in het Comité, en dat is jammer. We blijven met N-VA/PLE op zijn nuchtere kijk op onze samenleving rekenen.

Bij Vooruit krijgt vast waarde Cois Veraart het gezelschap van Jeroen Kustermans. Voor cd&v gaat partijvoorzitter Gert Raijmaekers samen met Nore Konings in het comité zetelen. Alleen bij het Vlaams Belang is voor zover ik weet nog niet bekend wie ze naar het BCSD gaan sturen; hopelijk vinden ze iemand bekwaam. Maar wie dat ook wordt, als gemeenteraad stellen we in elk geval een sterk Bijzonder Comité aan, en zo hoort het ook. Hopelijk levert het boeiende vergaderingen, maar vooral wijze en doordachte beslissingen op.

Boerenbedrog

Boerenbedrog

Sinds 1966 wordt er in Essen jaarlijks een Burgemeestersbal, later Burgemeestersfeest genoemd, georganiseerd. Door een comité van vrijwilligers, waarbij de opbrengst naar goede doelen gaat. Zo staat het ook op hun website : “Elk jaar organiseert de burgemeester en een comité het jaarlijkse Burgemeestersfeest, met als doel zo veel mogelijk geld in te zamelen voor goede doelen.” Voor de organisatie wordt ruim gebruik wordt gemaakt van gemeentelijke middelen : het gaat door in de Heuvelhal, en ook op personeelsinzet en materiële hulp wordt niet gekeken. Want het is dus voor een goed doel, en eigenlijk is het “Burgemeesterfeest” iets van de hele gemeente, toch ? De burgemeester was dan wel het uithangbord, de traditie op zich was onafhankelijk van wie er op dat moment burgemeester was, zo leek het althans. Ze ging dan ook ononderbroken over van Herman Suykerbuyk op Frans Schrauwen en vervolgens Gaston Van Tichelt. En al kon je je al eens de vraag stellen wie die goede doelen eigenlijk koos en op welke basis, een gezellig feest waarvan de opbrengst zinvol gebruikt wordt, waarom niet natuurlijk ?

Op 15 oktober ontving het gemeentebestuur nochtans een bericht van het Burgemeestersfeestcomité. Ze trekken er de stekker uit. In 2025 komt er geen Burgemeesterfeest. Dat was wel al gepland, voor 11 en 12 januari. De Heuvelhal lag vast. Maar het gaat niet door. Wat zou daarvoor de reden kunnen zijn ? Het bericht kwam er vóór duidelijk werd wie er in Essen burgemeester zou worden. Bovendien wist het organiserend comité uiteraard dat Gaston Van Tichelt niet langer burgemeester zou zijn, dat had die zelf al lang bekend gemaakt. En met Geert Vandekeybus, de waarschijnlijke burgemeester na 13 oktober, is er geen contact geweest, dus weten ze bij het comité ook niet of die al dan niet het nieuwe uithangbord zou willen zijn. Wat nu met al die goede doelen die ook dit jaar ongetwijfeld weer op steun rekenden ? Wat met de ambitie om de Essenaren samen te brengen ? Dat waren toch de doelstellingen van het comité, niet ?

Of zou het dan toch zo zijn, zoals een enkele kwatong mogelijk al eens heeft beweerd, dat het Burgemeestersbal/-feest vooral doorging tot meerdere eer en glorie van de cd&v-burgemeester en zijn partij ? Zodat het feest zijn belangrijkste doelstelling verloren heeft, nu cd&v niet langer de burgemeester levert ? Was het de bedoeling om op 11 en 12 januari burgemeester Steff Nouws in de kijker te zetten – en niet burgemeester Geert Vandekeybus of Arno Aerden, bijvoorbeeld ? Daar lijkt het nu toch wel een beetje op.

Maar wat dan met die uitgebreide gemeentelijke steun al die decennia ? Was dat dan eigenlijk steun voor de cd&v-propagandamachine ? En wat met die goede doelen ? Die verdienden elk steuntje in de rug, en ze hebben uiteraard volledig gelijk dat ze op het aanbod ingingen. Ook al moesten ze in ruil op de foto met de burgemeester en de cd&v-voorzitter (of neen, de voorzitter van het organiserend comité eigenlijk, dat is natuurlijk niet hetzelfde). Maar werden ze zo toch ook niet voor de kar van de partij gespannen ? En dienden ze ook niet als schild tegen kritiek vanuit de oppositie – want een partijfeestje met overheidsgeld, dat hoort natuurlijk niet.

Goed gezien hoor. En deontologisch heel bedenkelijk. Ik ga er niet te veel woorden meer aan vuil maken. Voorbij is voorbij. Nogmaals, het is al wie er een cent aan heeft verdiend gegund. En ook al ben ik er zelf niet zo vaak geweest, gezelligheid mag zijn prijs hebben. Maar één keer wil ik het toch gezegd hebben.

Spelregels

Spelregels

De eerste twee weken na de gemeenteraadsverkiezingen zijn voorbij. Het initiatiefrecht, in de gemeenten waar nog geen meerderheid is, gaat van partij veranderen. Dat initiatiefrecht is één van de nieuwe spelregels die voor deze verkiezingen werden ingevoerd. Een goed moment om de regels eens tegen het licht te houden.

De meest opvallende wijziging, zeker voor de meeste kiezers, was natuurlijk de afschaffing van de opkomstplicht. Het was niet meer verplicht om te gaan stemmen. In Essen trok ongeveer 65% van de kiezers naar de stembus. Onze getuigen in de kiesbureaus zagen vooral weinig jongeren. De eerste reactie van zowat iedereen die ik sprak was : voer de opkomstplicht terug in. Dat was ook die van mij. Ik ben nochtans altijd tegenstander van de opkomstplicht geweest, ook al vond ik dat de nationale politiek de afschaffing eerst voor zichzelf had kunnen invoeren, in plaats van ons als proefkonijn te gebruiken. Maar op 13 oktober twijfelde ik. Het blijft een probleem dat vooral jonge mensen ontmoedigd worden, blijkbaar. Anderzijds lijkt het erop dat de stemmers die niet zijn opgedaagd ofwel gewoontestemmers waren (altijd dezelfde partij) ofwel foerstemmers die zonder te kijken wie er op die lijsten stonden en wat hun ideeën zijn voor de extremen kozen. Doordat die er niet waren, lijkt het resultaat te zijn dat in gemeenten waar de mensen tevreden waren met hun bestuur de uitslag een duidelijk „doe zo voort” oplevert, terwijl in andere gemeenten een duidelijk, maar werkbaar, „graag iets anders” is. Dat is op zich voor de democratie geen slechte zaak natuurlijk.

De tweede belangrijke wijziging is de nieuwe regel voor de aanduiding van de burgemeester. De mogelijkheid om een kleinere coalitiepartij te verleiden door het burgemeesterschap af te staan, verdween. In Brussel en Wallonië bestaat die regel niet, en dus is de vergelijking interessant. Kijk bijvoorbeeld naar Rochefort, dat ik om professionele redenen wat extra heb gevolgd. Bij ons is er een factor in de onderhandelingen weggevallen. De grootste partij dient zo ook minder een „prijs” voor het burgemeesterschap te betalen, want er is geen alternatief. De legitimiteit van de burgemeester lijkt me ook versterkt. Ook binnen de eigen partij, overigens : de kiezer weet dat er ook een andere burgemeester dan de lijsttrekker mogelijk is. Waar die lijsttrekker voorbij gestoken werd is dat een bijzonder duidelijk signaal, maar ook waar het niet gebeurde is het helder. Een ander, wellicht minder verwacht gevolg, is dat de persoon met de tweede meeste stemmen op de lijst van de burgemeester óók een grotere legitimiteit heeft gekregen dan voordien. Naast een koning wordt meteen ook een kroonprins gekozen. Dat was voordien minder het geval, maar gaat tegen de volgende lijstvorming wel doordringen.

En dan is er het initiatiefrecht. Twee weken lang mag alleen de grootste partij een akte neerleggen. Dat heeft in de eerste plaats voor rust gezorgd op de verkiezingsdag zelf. Er was wat tijd. Dat is een gelukkige ontwikkeling. Vervolgens heeft het de mogelijkheid geopend om minstens enkele dagen met iedereen af te toetsen. In de meeste gemeenten heeft dat tot een doordachte, gedragen coalitie geleid, zonder de al te grote haast van voordien. Dat is winst. Anderzijds heeft de de druk op de grootste partij verhoogd om tegen het aflopen van de 14 dagen toch maar tot een akkoord te komen. De andere partijen weten dat, en kunnen proberen die druk te gebruiken door tijd te rekken. Vooral als ze weten of denken dat er niet echt een alternatief is kunnen ze zo proberen de prijs op te drijven. Het is het gevolg van dat tactisch steekspel onder tijdsdruk dat in Ranst en Izegem lokale partijen besloten om met Vlaams Belang te gaan besturen. Met de oude spelregels was dat wellicht niet gebeurd. Ook in Gent lijkt de keuze van Voor Gent voor N-VA als coalitiepartner sterk beïnvloed door de twee wekenfactor, terwijl in Antwerpen burgemeester De Wever mogelijk Vooruit nog wat langer aan het lijntje zou hebben gehouden. De regel voor het initiatiefrecht heeft wellicht nog wat verfijning nodig, maar lijkt me ook een blijver.

Al bij al is wat mij betreft het oordeel over de nieuwe spelregels vooralsnog redelijk positief – een wat meer definitief oordeel volgt natuurlijk pas wanneer de nieuwe besturen de eed afleggen. Een belangrijke les is bovendien dat spelregels er wel degelijk toe doen en een verschil kunnen maken. Tijd dus om aan een systeem van initiatiefrecht te werken voor de federale en regionale regeringen. Wat verfijnder wellicht, en met wat meer tijd dan twee weken. Maar mogelijk ook met de Bijl van Damocles van nieuwe verkiezingen aan het eind. Het zou ons nieuwe pogingen om het wereldrecord regeringsvorming te breken kunnen besparen…

Terugblik

Terugblik

Na de verkiezingen volgt natuurlijk de analyse van het resultaat… N-VA/PLE bevestigde zijn sterke positie in het Essense politieke landschap, en deed er nog een schepje bovenop. Nadat voorganger VU in 1994 en 2000 telkens 2 zetels behaalde, verwierf N-VA/PLE 5 zetels in 2006, 9 zetels in 2012 en een heel nipte 10e zetel in 2018. Dat werden er nu 11, met nog eens 5% van de stemmen erbij en nét geen 40%. De laatste keer dat een partij in Essen dat percentage haalde was in 1994, met de CVP van lijsttrekker-burgemeester Herman Suykerbuyk – dat is dertig jaar geleden.

Nadat we de vorige verkiezingen steeds de indruk hadden dat de winst van elders kwam – we hebben in de loop der jaren de rest van de oppositie “opgegeten” – is ze deze keer bovendien ook echt afkomstig van cd&v. Die partij viel in 2000 terug op 35% van de stemmen, en is sindsdien rond dat percentage blijven schommelen, onder leiding van eerste Frans Schrauwen en vervolgens Gaston Van Tichelt. Gisteren wijzigde voor het eerst deze eeuw hun stemmenaandeel substantieel.

Naast het verlies voor CD&V zit de verklaring voor ons succes deze keer wellicht in (opnieuw) een heel sterk team met verschillende mensen die de kiezer aanspreken, een bekende en populaire lijsttrekker, de belofte om met een andere stijl te besturen en een inhoudelijk verhaal dat steek houdt.

Had er nog meer ingezeten ? Ik denk alleen als Vooruit minder sterk voor de dag zou zijn gekomen. Ook daar is wat langer in de tijd terugkijken leerzaam.  In 1994 haalde de SP 4 zetels in de Essense gemeenteraad. In 2000, 2006, 2012 en 2018 haalde de socialistische lijst (SP of sp.a) telkens eveneens 4 zetels. In 2006 stapte de partij in de meerderheid, maar dat leek voor hun kiezer geen verschil te maken in de ene noch de andere richting. De percentages achter de 4 zetels schommelden wel, maar daar ga ik even abstractie van maken. Nu gaat de partij meer dan 7% Vooruit en slepen ze niet alleen de zolang verhoopte 5e zetel, maar zelfs een 6e in de wacht. En worden ze voor het eerst sinds 1994 opnieuw de tweede partij in Essen, vóór cd&v deze keer.

Wellicht speelde hun jarenlange coalitie met cd&v nu voor het eerst echt in hun electoraal voordeel, en verkozen een deel van de kiezers van die coalitie nu een verderzetting onder leiding van Arno Aerden, die ook een heel mooi persoonlijk resultaat neerzet. Neem daarbij de herwonnen geloofwaardigheid van de nationale partij, onder Conner Rousseau, een sterke lijst, een degelijke campagne en de algemene erkenning dat hun schepenen de voorbije jaren goed werk hebben afgeleverd, en je komt aan 6 zetels. Waarmee -eerlijk is eerlijk- Vooruit ook bewees dat we ongelijk hadden in onze campagne door een stem voor hen als één voor een verderzetting van het cd&v-bestuur af te schilderen. Al is het toch vooral het resultaat van cd&v dat daarvoor de verklaring is.

Cd&v dan. Laat ik eerst stellen dat ik het moedig vond van Steff Nouws om het gewicht van de Essense christen-democratie op zijn schouders te laden, na het toch enigszins abrupte afscheid van Gaston Van Tichelt. Maar al bij de lijstvorming en nog meer in de campagne bleek het gewicht te zwaar, en vreemd genoeg heeft cd&v er dan niet voor gekozen om het nog wat te spreiden. De dans op twee benen -we hebben uitstekend bestuurd en zijn de beste garantie voor vernieuwing- bleek ook niet te werken. Dat zowel Dirk als Nore Konings verkozen werden toont aan dat beide pistes potentieel hadden, maar niet kiezen is vaak óók verliezen. Natuurlijk levert dat een aantal pijnlijke resultaten op – ik had sommige cd&v-ers echt wel meer gegund – maar bij een partij die bijna 12% inlevert blijft onvermijdelijk niemand echt ongehavend. Op beide Koningsen misschien na dan, en ook wel Brigitte Van Aert die persoonlijk nauwelijks stemmen inlevert.

Over het Vlaams Belang kan ik kort zijn. De partij had gehoopt te groeien op basis van goede nationale resultaten, maar zoals ook elders blijkt dat alleen te werken als je mensen in huis hebt die die resultaten ook plaatselijk kunnen vertalen. Quod non. Ook de afschaffing van de stemplicht heeft mogelijk een deel van hun kiespotentieel thuisgehouden.

Over die afschaffing wil ik het later nog eens hebben. Toch dit : hoewel het opviel dat weinig jongeren hun weg naar het stemlokaal vonden, raakten de vier protagonisten die samen met hun lijsttrekkers het debat voor de Jeugdraad voerden verkozen. Eén daarvan is dan wel ouder dan 30, maar dat wordt gecompenseerd door Emma Lambregts van Vooruit (28).

Het woord “historisch” wordt te veel gebruikt, maar de resultaten van gisteren in Essen verdienen wel degelijk dat adjectief. Nu moet er een meerderheid worden gevormd en dan kan Geert Vandekeybus zich bij de gouverneur aanbieden om de eed af te leggen. Ook daarover ongetwijfeld later nog meer.

Ondertussen wens ik alle verkozenen – en degenen die hen in de raad gaan vervangen als ze niet zouden zetelen – veel succes toe. De Essenaren vertegenwoordigen, vanop welke stoel in de raadszaal ook, is een absoluut voorrecht dat het verdient om te worden gekoesterd. En ook felicitaties en dank voor iedereen – kandidaat of niet – die zich voor of achter de schermen voor één van de verkiezingscampagnes heeft ingezet. Affiches, folders, brieven, online posts… ze komen er allemaal niet vanzelf, en die inzet voor onze democratie verdient waardering.

Moed en wanhoop

Moed en wanhoop

„I was once the next president of the United States” – zo begon Al Gore zijn speeches nadat niet hij maar George W Bush de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2000 had gewonnen. Vanavond zullen er in Essen ook enkelen zijn die de volgende burgemeester waren, of de nieuwe „coming (wo)man” in de gemeenteraad. We zijn met 87 kandidaten, 25 van ons zullen er verkozen zijn, 62 niet.

In 2000, enkele weken vóór de cliffhanger met Gore en Bush in Florida, was ik bij de laatste groep. Ik haalde geen zitje in de gemeenteraad. Aan mijn inzet zal het niet geleden hebben, toen. Aan mijn ideeën wellicht ook niet, want die waren niet zo verschillend van degene die ik nadien had toen ik wel verkozen werd. Maar onze partij deed het niet zo goed als gehoopt. Ook al hadden we hard gewerkt en op sommige terreinen voor echte verandering gezorgd. Maar CD&V plukte de vruchten van het beleid, en VLD van wie daar niet tevreden mee was. De VU had ook de nationale wind niet mee – de partij zou geen jaar na de verkiezingen ook splitsen.

Om maar te zeggen, je hebt het nooit helemaal in de hand. Het persoonlijk resultaat dat we met zijn 87 morgen gaan halen, hangt van zoveel factoren af. Een goede stembusuitslag is dan ook geen reden om met het hoofd in de wolken te gaan lopen, en wie minder stemmen haalt dan verhoopt moet zich daardoor ook niet laten ontmoedigen. Ook buiten de gemeenteraad, ook zonder sjerp, is er leven in de politiek. En de kansen kunnen keren. Het blijft in elk geval de moeite waard om te proberen een verschil te maken voor Essen.

Al Gore heeft via zijn inzet voor het klimaat baanbrekend werk verricht en mogelijk meer invloed gehad dan wanneer hij wel president zou zijn geweest. En na Bush kwam Obama.

Foto : doortocht van het Oranjelegioen in Boedapest, 11/10/2024
De Heiligen van de Laatste Dagen

De Heiligen van de Laatste Dagen

Op de zaterdag juist voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2000 zijn we naar de politie geweest, om klacht neer te leggen tegen onbekenden. Iemand had de nacht voordien onze partijnaam her en der op de straat en op privédomein geschilderd, duidelijk met het doel om ons te beschadigen.

Zes jaar later was het een anonieme advertentie in De Echo. In de laatste uitgave voor de verkiezingsdag, zodat we zeker niet meer konden antwoorden – de sociale media waren toen nog niet wat ze nu zijn.

Blijkbaar is er iets dat maakt dat in de laatste dagen voor de verkiezingen de drang toeneemt om zonder zichzelf bekend te maken te proberen partijen of kandidaten te beschadigen. Met verzonnen accounts op sociale media, brieven, advertenties… of door te proberen op andere manieren allerlei geruchten te verspreiden. Deze keer heeft een anonieme Essenaar (?) beslist om zich via een (dure !) brievencampagne tegen Robin en Geert te keren. Zodat die nu op hun beurt naar de politie zijn moeten stappen. De verwijten snijden natuurlijk geen hout, ze zijn zelfs redelijk belachelijk. Robins bedrijf sponsort al vijf jaar een Essense voetbalploeg. Tja, half het schepencollege zit in het bestuur van één van de voetbalclubs – tof dat ze zich zo mee voor Essen engageren, denk ik dan. En Geert brengt de democratie in gevaar omdat hij zich “kwaad” heeft genoemd. 18 jaar geleden dan nog. Je kan van elke politicus wel een uitspraak vinden waarin die zichzelf kwaad/woedend/razend verklaart om iets. Als je op deze site zoekt, vind je er zelfs van mij – tip : meestal gaat het dan over de NMBS.

Ik ben de eerste om te vinden dat je kritisch moet zijn over politiek, op alle niveaus, maar in een democratie kan en moet dat met open vizier – en zoveel mogelijk op de bal en niet op de man/vrouw, om het in de gepaste voetbaltermen te stellen. En als je echt denkt dat er deontologisch iets aan de hand is, dan bestaan daar de nodige organen voor – waar je vaak wél anoniem terechtkan – maar waar je klacht eerst zal worden onderzocht vooraleer er iets mee gebeurt.

In de gemeenteraad in Essen hebben we de heel goede traditie om te focussen op inhoud, en niet op personen. Ook al zijn we geen heiligen en is politiek mensenwerk, wat maakt dat er soms iets wordt gezegd dat de mens achter de politicus raakt, ik hoop toch dat dat zo blijft, hoe de nieuwe raad er na 13 oktober zal uitzien.

Hopelijk blijven nieuwe anonieme initiatieven in de volgende dagen ook uit. Overigens, in een kleine gemeenschap als Essen is het na een tijdje altijd wel min of meer bekend wie erachter zit. Wie over mij iets wil zeggen mag dat gewoon naar mij mailen, trouwens. Ik zal het dan hier publiceren en beantwoorden.