Tom Bevers

Honderd jaar geleden werd in onze gemeente de Gilde Vlaams Katholiek Leven opgericht. Later fusioneerde die met het Davidsfonds. De rijke geschiedenis ga ik niet beschrijven, wie interesse heeft kan terecht… Maar zondag zette het Essense Davidsfonds zijn eeuwfeest in met “DF Talent”, een mooi programma met korte optredens van Essense amateurpodiumkunstenaars.

Het geheel, uitstekend aan elkaar gepraat door onze eigen Bart Van Esbroeck, bood kwaliteit maar was toch luchtig genoeg om te blijven boeien op een zondagnamiddag. Heel leuk was het “dubbeloptreden” van dochter Katrijn Smout en Marieke Van Den Bergh op klarinet – en hun moeders die een stukje toneel brachten. De jonge à capella zangers van Accent vond ik bijzonder te smaken, maar iedereen die op het podium stond bracht een meerwaarde. Zelfs de burgemeester, die niet slecht is in het soort gelegenheidswoordjes dat bij deze gelegenheden van hem wordt verwacht. Al begin ik enkele van zijn techniekjes door te krijgen, maar dat is natuurlijk onvermijdelijk.

Vanuit het nationale Davidsfonds kwam de boodschap dat de vereniging zich voortdurend moet vernieuwen. Terecht, maar ik leerde vandaag alvast (opnieuw) dat Davidsfonds Essen een basis heeft waar het nog mooie dingen op kan bouwen.

Op Essen in Beeld konden al een tijdje geen foto’s meer worden opgeladen. Het begon met een update bij de webhost. Die veranderden zonder te verwittigen de versie van PHP (het systeem waarin de site is gemaakt). Ook zonder bij de gevolgen stil te staan voor sommige sites, waaronder Essen in Beeld.

Vervelend, maar het was niet de eerste keer. En de vorige malen was het na een paar dagen en vier à vijf mails wel opgelost. Nu leek het dezelfde richting uit te gaan, al nam het antwoord op de eerste mail wat meer tijd in beslag. Maar daarna… niets meer. We hebben alle mogelijkheden geprobeerd om terug contact te krijgen, tot en met aangetekende brieven. Die werden niet afgehaald. Maar verhuizen van server was zowel praktisch als financieel niet zo evident : de hele site moest verhuizen en aan een nieuwe omgeving worden aangepast.

Uiteindelijk hebben we de knoop toch doorgehakt. Zodat de site nu terug werkt en er terug nieuwe foto’s kunnen worden geplaatst. Hopelijk vindt iedereen snel de weg terug naar het vertrouwde adres www.esseninbeeld.be !

Gisterenavond hield de socialistische cultuurvereniging Curieus haar 13e poëzieavond. Deze keer hadden ze mij mee op het programma gezet, wat een mooie gelegenheid was om nog eens in de gedichten te duiken. Wat een paar leuke ontdekkingen opleverde, die ik met enkele klassiekers en werk van mijn favoriete dichters to één geheel heb proberen te smeden. Het resultaat staat hier.

Schrijven is schrappen, zo bleek maar weer eens. Uiteindelijk geen Marsman, geen Henriette Roland Holst, geen William Blake, geen Hugo Claus, geen Bertold Brecht, geen Lucebert… De gedichten die het net niet haalden heb ik dan maar hier samengebracht.

De avond zat verder goed in elkaar, en de zang van Cantores bood een mooie afwisseling. Alleen vind ik het jammer dat redelijk veel van de genodigden uiteindelijk vooral voor proza kozen in plaats van voor poëzie. Met een beetje zoekwerk vindt iedereen die wat literair gevoelig is volgens mij ook dichtwerk dat hem of haar aanspreekt. De ars poetica verdient toch minstens één keer per jaar die aandacht.

Eentje nog om het af te leren. Opgedragen aan de presentatoren van gisterenavond, Jokke en Jeroen…

Komma

wie eenzaam
moe is
of teneergeslagen
wie nooit geaaid wordt
of gekust
vindt in de regel
aanspraak
troost in woorden
of bij een komma
even rust

Albert Megens

Een weekend cultuur. Vrijdagavond heb ik de toneelvoorstelling van Platho bezocht. Voor wie hen niet kent : Platho is een van oorsprong Horendonks gezelschap dat zich toelegt op het wat ernstiger amateurtoneel. Al heeft hun stuk van dit jaar “Larry’s favoriete chocoladetaart” een (tragi)komische inslag. Het geheel werd goed gebracht; er lopen bij Platho enkele sterke acteurs rond, en het speelplezier droop vaak van de planken. De Zolder in Nieuwmoer leende zich ook perfect voor het intieme stuk zonder al te veel theatrale pretentie.

Vandaag, zondag, stond de proclamatie van de “Junior Journalist”-wedstrijd van het Essense Davidsfonds op het programma. In mijn tijd heette die opstelwedstrijd, maar behalve de naam is er bijzonder weinig veranderd. Ik herinner me dat ik er minstens één keer op het podium stond, maar ook dat ik nooit goed weg wist met de thema’s die we opgelegd kregen. Ongewild en onvoorzien belandde ik weer op het podium, om enkele diploma’s uit te reiken. Ik heb dat met veel plezier gedaan, want jong schrijftalent verdient aanmoediging. Het winnende opstel werd ook voorgelezen. Het leek me een terechte winnaar, wegens een mooi evenwicht tussen een heel correct Nederlands en eigentijdse wendingen waar vroeger wellicht een rode streep doorheen zou zijn gegaan (“Is vast een makkie”).

Het hele gebeuren ademde, wat mij betreft, misschien toch iets te veel dezelfde sfeer uit als toen ik nog opstellen schreef in plaats van “blogposts”, al deed de ingehuurde verteller klein en groot aan zijn lippen hangen. Iets meer schwung en iets minder plechtigheid – aangepast aan de leeftijd van de laureaten, zou wellicht wel mogen. Maar dat doet niets af aan de blijvende waarde van het initiatief, aan de verdienste van de organisatie en uiteraard nog veel minder aan de waardering voor de winnaars. Dat ze vooral blijven schrijven.

Want Essen brengt soms meer schrijftalent voort dan we beseffen. Maar daarover volgende week meer…

We schrijven dag op dag 67 jaar na de bevrijding van Essen. Op 22 oktober 1944 namen Canadese troepen onze gemeente in. De Nazi-bezetting was voorbij. De oorlog nog niet, want de V-bommen hingen letterlijk en figuurlijk nog boven het hoofd van de Essenaren.

Yvan Janssens en Marc Van den Broek schreven een boek over de bevrijding van Kalmthout en Essen. Allebei zijn ze al jaren gepassioneerd met het oorlogsverleden in onze streek bezig, en ze zijn dan ook goed geplaatst om de nieuw beschikbare bronnen te verwerken tot een geheel. Het boek is het eerste uit wat een kleine reeks moet worden en werd in het gemeentehuis ingeleid door Frans Schrauwen en Bob Cools. Frans, die op het vlak van de Essene geschiedenis nauwelijks zijn gelijke kent, wist in zijn korte toelichting te verrassen met enkele onuitgegeven dagboekfragmenten uit de bevrijdingsdagen. Maar natuurlijk waren de talrijke aanwezigen vooral voor de Antwerpse ereburgemeester gekomen. Cools bleek nog steeds over de gave van het woord te beschikken, en kende het verhaal van de bevrijding van onze grensgemeenten bovendien erg goed. Hij kende de literatuur erover en sprak met een aantal hoofdpersonages. Bovenal was hij als kind getuige van de bevrijding, aangezien hij vlak bij Kalmthout woonde. Dat maakte er een bijzonder boeiende namiddag van.

Het Essense verhaal uit de Tweede Wereldoorlog is natuurlijk een stuk minder uniek dan het wedervaren van onze gemeente in 1914-1918. Maar zien hoe het kleine verhaal van de mensen van hier zo ingrijpend werd hertekend door de wereldbrand van toen doet nog altijd beseffen dat welvaart en democratie niet zomaar een vanzelfsprekend gegeven zijn. Daarom is het goed dat het verteld wordt, doorleefd maar met een objectieve blik. Ik ga het boek met veel interesse lezen.

Open Monumentendag. Met Essen in Beeld boden we samen met het gemeentebestuur de kans om oude dia’s te laten inscannen. Er was eigenlijk maar weinig belangstelling voor. Gelukkig hadden wel een aantal mensen in de weken voordien de weg naar het gemeentehuis gevonden om hun dia’s te brengen. De scanactie zal daarmee uiteindelijk leuk, waardevol tot zelfs uniek beeldmateriaal hebben opgeleverd.

We hebben ook een aantal namen genoteerd van mensen die we wellicht zelf eens moeten aanspreken om hun dia’s (of foto’s) te mogen inscannen. Al te vaak wordt er vanuit gegaan dat de dia’s toch niet de moeite waard zijn (laat dat oordeel liever aan ons over…), of dat de kwaliteit niet goed genoeg meer is (dat is zelden het geval, de software van tegenwoordig kan veel).

Wie toch nog dia’s heeft die mogelijk enigszins de moeite waard zijn voor Essen, contacteert best de cultuurdienst van het gemeentebestuur. En voor de resultaten van het gescan is er Essen in Beeld, al kan het nog even duren vooraleer ze daar verschijnen.

Omdat ik in de Oude Pastorij achter de scanner zat, is de rest van de Monumentendag wat aan me voorbij gegaan. gelukkig kon ik op zaterdag wel een blik werpen op de tentoonstelling over de Essense douane die (ook) in de Oude Pastorij was opgesteld. Die werd geopend met een receptie, waarop naast de burgemeester twee oud-douaniers het woord namen : Robert Tas en… Frans Schrauwen, die tot mijn verbazing ook onze grens nog mee heeft “bewaakt”, al zal het dan vooral geweest zijn door op de papierwinkel te letten.

Robert en Frans wisten allebei goed de sfeer op te roepen van de grens zoals die vroeger was. Zelf herinner ik me nog vaag de grensovergang met het “rode licht dat niet op groen kon gezet worden”. Maar voor wie twintig jaar jonger is dan ik, dreigt het woord “douanier” zoiets te worden als “kruisvaarder” : een term uit de geschiedenisboeken. Als overtuigd Europeaan kan ik er eigenlijk alleen maar verheugd over zijn. En toch had het wel iets, de gewichtigheid waarmee de grens vroeger gehandhaafd werd. Goed dat we dat niet vergeten, en Open Monumentendag bood daarvoor een uitstekende gelegenheid. Mooi werk van al wie dat mogelijk maakte !

De Ronde is weer in het land. Neen, niet de Ronde van Vlaanderen of de Ronde van Frankrijk, maar onze eigen Ronde van Essen. Tot nu toe zijn we tussen de buien doorgesparteld, en dat hopen we zo te houden. “We”, want ik draag opnieuw een steentje bij, in de eerste plaats door foto’s te maken. Daarmee ben ik dus deze week een “vrijwilliger”, zoals dat heet. Daarvoor werden de laatste jaren terecht allerlei regelingen en statuten uitgewerkt. Op dit moment wordt er zelfs aan conclusies voor de Europese Raad gewerkt. Maar op het terrein moeten we ons daar gelukkig niet te veel zorgen over maken.

Al weet je maar nooit. Bij het Pukkelplopdrama vorige week dacht ik ook in de eerste plaats aan de vrijwilligers daar – die er al dan niet stonden om voor hun vereniging een centje bij te verdienen. Zij zullen zich ook wel niet te veel zorgen hebben gemaakt over allerlei administratieve beslommeringen. Laat staan over de ondenkbare kans dat een uitzonderlijk onweer net hún wei zou kunnen treffen. Het moet heel erg zijn als je in het kader van je werk dit soort drama meemaakt. Het is nog erger als je zoiets overkomt binnen het bestek van een vrijwillig engagement. Al gaan ieders gedachten terecht in de eerste plaats uit naar de slachtoffers, ik hoop vooral voor de medewerkers dat er volgend jaar opnieuw Pukkelpop is. En voor organisator Chokri Mahassine, die volgens mij de voorbije dagen meer dan ooit heeft bewezen uit het juiste hout te zijn gesneden.

De Ronde is gelukkig iets kleinschaliger, en loopt daardoor ook heel wat minder risico – overigens zijn we ons er goed van bewust dat alles veilig moet blijven én zijn we goed verzekerd. Maar het zou al heel raar moeten lopen als er volgend jaar géén Ronde zou zijn. De 40e. En of we dat gaan vieren !

Roefel regende gisteren wat uit, al zette dat geen domper op de binnenactiviteiten zoals uit de foto’s blijkt. Die werden overigens voor het tweede jaar ook mee gemaakt door echte “Roefelfotografen” : de kinderen namen zelf het fototoestel ter hand. Sommige trouwens met een heel goed oog voor mooie beelden. Ook over de toestellen moet je hen maar weinig leren. Mij kostte het tien minuten om de werking van het fototoestel van het gemeentebestuur te doorgronden. Mijn uitleg aan het kind dat ik het in de handen stopte bleek vervolgens grotendeels overbodig, ze was er zelf veel sneller mee weg…

Vandaag stond de biobrunch op het programma. In heel wat betere weersomstandigheden zette het gemeentebestuur eerlijke lokale en mondiale producten in de kijker. De locatie aan Rouwmoer bood daarvoor het perfecte kader, het aanbod was heel gevarieerd en erg lekker en de organisatie liep gesmeerd. De rondleiding achteraf in het College gaf me ook de kans om daar eens een kijkje te nemen in de zeer mooie bibliotheek, waar ik nog nooit was geweest. Meer moet dat niet zijn !

Essen heeft een nieuwe ziekenwagen, die trots werd voorgesteld door de dienst Ambulance 112, waarvan de verantwoordelijke bovendien binnenkort permanent in dienst van het gemeentebestuur komt. Met Koen Buyens is daarvoor overigens de geknipte persoon gevonden.

De fonkelnieuwe ambulance, kostprijs 150.000 EUR, werd op maat gemaakt van de Essense ambulanciers. Daarbij werd voor de nieuwste technologieën gekozen, waarmee de Essense ziekenwagen het “neusje van de zalm” werd, zoals onze burgemeester het uitdrukte. Het Essense lastenboek werd volgens hem ondertussen door een aantal andere gemeenten opgevraagd, en dat gebeurt heus niet met elk Essens lastenboek. Dat is dus in de eerste plaats een mooi compliment voor de mensen van Ambulance 112 die eraan hebben meegewerkt.

Op het vlak van veiligheid neemt het gemeentebestuur zijn verantwoordelijkheid. Ook onze brandweer beschikt over degelijk materiaal. Terecht wordt daar niet op beknibbeld. Dat draagt bovendien ook bij tot de motivatie van de vrijwilligers die met het materiaal moeten werken. Een zuiver win-winverhaal, dus. Gaston treedt op dit vlak in de voetsporen van zijn voorganger, en wie hem in 2013 ook opvolgt zou best hetzelfde blijven doen. Mogelijk wel in een andere context, want ooit moet de brandweerhervorming toch eens worden afgewerkt. Maar dat is werk voor de volgende federale regering…

Ondertussen hoop ik dat de mensen van de ambulancedienst ook op de ingeslagen weg verdergaan, en ervoor blijven zorgen dat Essenaren die dringende medische hulp nodig hebben hun lot in hun handen kunnen leggen met de stellige overtuiging dat ze zo goed mogelijk zullen worden geholpen. Waarvoor de Essense gemeenschap haar ambulanciers heel dankbaar is !

De nieuwe Spycker is er. Er is wellicht geen enkele heemkundige kring die zijn jaarboek beter “market” dan de Essense, en dat laat zich ook in verkoop zien. Maar los van de verpakking mag ook de inhoud er absoluut zijn. De keuze voor diversiteit en kwaliteit die de voorbije jaren gemaakt werd, zette zich ook in het nummer van dit jaar door – ik neem aan dat ik dat kan stellen zonder dat het op eigenlof lijkt, want het kleine artikeltje van Steven De Laet en mijzelf over Essen in Beeld beïnvloedt wellicht niet significant het geheel…

De ondertussen traditioneel geworden voorstelling op Paasmaandag stond in het teken van het artikel dat Joris Pinseel schreef over de evolutie van de fauna in onze gemeente. Ik kwam een beetje te laat binnen (de interne activiteitenkalender die we met N-VA/PLE gebruiken bleek niet helemaal onfeilbaar) maar Joris wist me toch nog ruim een uur te boeien met een materie waar ik op zich weinig feeling voor heb. Door de evolutie van de verspreiding van de verschillende soorten in Essen te verduidelijken met prachtige foto’s en veelzeggende kaartjes, en door die te linken aan de evolutie van verschillende landschapstypes, bracht hij een coherent en leerzaam verhaal. Tientallen jaren ervaring en gedetailleerde kennis toch tot een samenhangend geheel kunnen kneden is niet iedereen gegeven : het risico is groot dat uiteindelijk niemand door het bos de bomen (of door het gras de bloemen) nog ziet. Maar Joris wist die klip goed te omzeilen. Wat maakt dat ik het artikel zelf zeker ga lezen. Net zoals wellicht zo goed als alle Spycker-bijdragen – op de twee na die ik mocht nalezen. Om vervolgens onvermijdelijk zin te krijgen om zelf nog eens een stevig artikel neer te pennen – al vrees ik dat daarvoor De Spycker 2014 of daaromtrent een mooie deadline zou zijn…

Ik heb naar sommige teksten al even gekeken, zoals die over de telefoon. Het moet een heel vreemde aankoop geweest zijn, in die beginperiode. Een toestel dat je verbond met iedereen die er ook zo één had – maar dat was per definitie zo goed als niemand. Al had het ongetwijfeld iets om naar de centrale te bellen en gewoon te kunnen vragen “Gift Gène Loos is”, om maar de zin te nemen die hoofdredacteur Guy ook al was opgevallen. Nu, zoveel jaren later, kan je sommige toestellen ongetwijfeld zo instellen dat ze op exact hetzelfde commando reageren om “Gène Loos” te bellen. Of te skypen…