N-VA/PLE

Met het voorliggende meerjarenplan wordt de "beleids- en beheerscyclus" ook in de gemeente Essen ingevoerd. Het plan wordt in één keer voorgelegd. In tegenstelling tot wat in veel andere gemeenten en in ons eigen OCMW gebeurde is er vooraf niets besproken of afgetoetst met de raadsleden. Er werd ook op geen enkel moment enige informatie beschikbaar gemaakt. Bovendien heeft het schepencollege de verplichtingen zo minimalistisch mogelijk ingevuld, bijvoorbeeld op het vlak van het aanduiden van prioritaire doelstellingen. Daardoor is het plan erg summier en weinig transparant geworden.

Het maakt het voor de gemeenteraad ook moeilijk om bij te sturen. We beschikken niet over alle nodige gegevens om beleidsalternatieven volledig door te rekenen. Toch komt het aan de raad toe om de uiteindelijke keuzes te maken. Om die bevoegdheid uit te oefenen, legt de N-VA/PLE-fractie hierbij een reeks amendementen neer, die de vorm aannemen van "opschortende voorwaarden". Indien ze worden goedgekeurd, waarna vervolgens ook het meerjarenplan zelf wordt goedgekeurd, dan houden ze in dat het plan kan worden uitgevoerd voor zover het niet ingaat tegen het amendement. Bovendien krijgt het schepencollege meteen de opdracht om zo snel mogelijk een nieuw meerjarenplan voor te leggen waarin het amendement werd verwerkt. Daarop wordt geen timing gezet, maar het is duidelijk dat dit uiterlijk bij het voorleggen van het budget voor 2015 moet gebeuren.

Hoewel dus niet elk amendement op zich financieel onderbouwd is (op twee weken tijd kan het werk van een jaar niet worden overgedaan), vormt het geheel een evenwichtig pakket waarbij de financiële toestand van het gemeentebestuur er op korte en lange termijn even goed aan toe zal zijn als in het oorspronkelijk voorgelegde plan , terwijl de kwaliteit van het beleid er aanzienlijk op vooruitgaat.

De gemaakte omgevingsanalyse is onvolledig. Vaak wordt gebruik gemaakt van verouderde informatie en de gebruikte bronnen worden niet aangegeven. Het onderscheid tussen beschrijvende informatie, oud beleid en nieuw beleid is onduidelijk. De interne omgevingsanalyse wordt beperkt tot een ruwe opsomming van meningen, die niet verder wordt beoordeeld en waaruit geen conclusies worden getrokken. De beschrijving van de financiële risico's bestaat enkel uit een korte tekst van VVSG die voor alle gemeenten geldt, maar die niet de eigen risico's aangeeft die onze gemeente loopt.

De gemeenteraad geeft opdracht aan het schepencollege om 1° een nieuwe externe omgevingsanalyse uit te werken, op basis van de meest recente beschikbare gegevens, waarbij een duidelijk onderscheid gemaakt wordt tussen objectieve informatie, beleidsdoelstellingen uit het verleden en nieuwe beleidsdoelstellingen en om 2° de interne omgevingsanalyse verder uit te werken, om de aangegeven sterkten en zwakten te groeperen en te beoordelen, en om er de nodige conclusies uit te trekken.

RESULTAAT : UNANIEM AANVAARD

De gemeenteraad geeft opdracht aan het schepencollege om een uitgebreide analyse van de financiële risico's eigen aan het gemeentebestuur uit te werken, en zich niet te beperken tot algemeenheden die voor alle gemeenten gelden.

RESULTAAT : UNANIEM AANVAARD

Het meerjarenplan identificeert drie prioritaire doelstellingen : "Essen veilige omgeving", "Essen duurzaam in het groen" en "Essen beheert". Daaronder worden enkele beperkte projecten gegroepeerd. Omdat de meeste grote infrastructuurwerken onder SD1 vallen, is het minder zichtbaar, maar uiteindelijk wordt het overgrote deel van het beleid "niet-prioritair". Daarvoor wordt geen inhoudelijke argumentatie opgebouwd.

Formeel heeft dit het nadeel dat enkel over de prioriteiten aan de gemeenteraad moet worden gerapporteerd. Dat blijkt ook al in het meerjarenplan, dat naast de prioritaire doelstellingen alleen min of meer volledig is over de beleidsdomeinen waar de Vlaamse overheid dat verplicht (jeugd, sport, cultuur, internationale samenwerking).

Om de zichtbaarheid van het beleid te verhogen is het nodig om meer strategische doelstellingen prioritair te verklaren. Gelet op de uitdagingen waar onze gemeente voor staat dienen tenminste het woonbeleid en het lokale economiebeleid aan de lijst van prioritaire doelstellingen te worden toegevoegd.

Amendement 3

De gemeenteraad beslist dat de lijst met prioritaire doelstellingen tenminste met het woonbeleid en het lokale economiebeleid moet worden uitgebreid, en geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken op deze basis.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

Voor de acties onder de prioritaire doelstellingen dienen indicatoren te worden vastgelegd. Dit gebeurt in veel gevallen echter niet, ook niet wanneer de indicator duidelijk voor de hand ligt. Bij wijze van voorbeeld is het aantal meters aangepaste fietssuggestiestrook een evidente indicator voor AC1-1-1-1, het aantal fietsdiefstallen voor AC1-1-3-1, het aantal bezoekers voor AC2-2-1-1, het energieverbruik voor AC2-3-1-1…

Amendement 4

De gemeenteraad geeft opdracht aan het schepencollege om in samenwerking met de raadscommissies voor zoveel mogelijk acties een geschikte indicator te formuleren en deze in een nieuwe versie van het meerjarenplan te verwerken.

RESULTAAT : IN GEWIJZIGDE VORM UNANIEM AANVAARD

Bij de opmaak van het meerjarenplan werd een aantal mensen zeer intensief betrokken, terwijl andere groepen stiefmoederlijk werden behandeld. De raadsleden werden niet geraadpleegd en zelfs niet geïnformeerd. Ook de verschillende adviesraden kregen enkel een minimalistische inspraakmogelijkheid. In het verleden werden de verschillende plannen met hen samen uitgewerkt en vervolgens uitgebreid in de gemeenteraadscommissies besproken. Daardoor werd een groter draagvlak voor het beleid gecreëerd, en kregen nieuwe ideeën ook meer kansen om uitgevoerd te worden. Het is duidelijk dat met een participatieve aanpak een beter beleid tot stand komt. Artikel 199 van het Gemeentedecreet verplicht de gemeenteraad bovendien om op dit vlak maatregelen te nemen, zodat dit amendement ook in dat licht moet worden gezien.

Amendement 5

De gemeenteraad geeft opdracht aan het schepencollege om een nieuwe versie van het meerjarenplan op te maken via een participatief proces waarbij de raadsleden, de adviesraden en de geïnteresseerde burgers uitgebreid worden betrokken.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

De beleids- en beheerscyclus is erop gericht om de financiële verantwoordelijkheid binnen de gemeentebesturen te versterken. Daartoe kan gebruik worden gemaakt van het budgethouderschap, waarbij specifieke diensten een bepaalde financiële autonomie kunnen krijgen. Dat is met name aangewezen voor diensten die een werking hebben die flexibel moet kunnen verlopen en waarbinnen een zekere zelfstandigheid aangewezen is. Die aanpak kan bovendien ook gebruikt worden als alternatief voor constructies met echte of verkapte "externe verzelfstandigde agentschappen" zoals de vzw Kobie of het AGB, maar ook voor andere verenigingen die quasi volledig van gemeentelijke middelen leven.

Amendement 6

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij het budgethouderschap wordt toegekend aan tenminste WIGO, Muzarto en de bibliotheek.

RESULTAAT : AMENDEMENT INGETROKKEN

5. Fiscaal beleid

Het structureel overschot waarop het gemeentebestuur tot in 2010 kon rekenen sloeg vanaf 2012 om in een tekort, deels veroorzaakt door een inhaalbeweging op het vlak van de investeringen, deels door de structurele weerslag van onder meer de AGB-werking (sporthal) en de oplopende personeelskosten. Het blijft moeilijk om het structurele tekort juist te evalueren, omwille van de historisch zeer onnauwkeurig gebleken inschatting van uitgaven en ontvangsten, maar het is onmiskenbaar dat er iets moest gebeuren.

Het huidige meerjarenplan voert een dubbele correctie in : enerzijds worden voor 1 miljoen EUR nieuwe inkomsten voorzien, anderzijds gaan de uitgaven omlaag – volgens de gegevens die wij hebben ontvangen met 120.000 EUR in 2014, maar dat bedrag zou in latere jaren moeten oplopen, onder meer wegens het beperkte pakket investeringen dat wordt voorgesteld.

Hoewel de nieuwe manier van werken in het BBC-kader de vergelijking met het verleden bemoeilijkt, is er niet meteen een reden om aan te nemen dat de inschatting van uitgaven en ontvangsten structureel beter is geworden – zo lijkt bij de werkingskosten wél, en bij de opbrengsten niet te zijn uitgegaan van een indexeringseffect. Dat laat vermoeden dat de foutieve inschatting van het saldo die in het verleden steeds ruim boven 1 miljoen EUR uitkwam blijft bestaan. Het is in dat licht dan ook niet aangewezen om nu al de belastingen te verhogen. Het lijkt veel verstandiger om de situatie in 2015 te evalueren, na anderhalf jaar ervaring te hebben opgedaan met de nieuwe werkwijze. Bovendien zou tegen dan ook de impact van niet in het meerjarenplan verwerkte aspecten zoals de voorgenomen daling van het personeelsbestand duidelijk moeten worden. De autofinancieringsmarge kan ondertussen met andere maatregelen uit dit pakket amendementen overeind worden gehouden.

Amendement 7

De gemeenteraad beslist om de tarieven van de Aanvullende Personenbelasting en de Opcentiemen op de Onroerende Voorheffing op het niveau van 2013 te behouden waarna deze in de loop van 2015 kunnen worden geëvalueerd, en geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij geen verhoging van beide belastingen in 2014 en 2015 voorzien wordt.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

Ondanks de gedane toezeggingen in de gemeenteraad is de logica waarbij externe partners eerst hun eigen plannen voorleggen om daarop dan het gemeentelijk meerjarenplan te baseren niet gerespecteerd. Dat is uiteraard geen goede manier om beleid te maken. Op basis van wat nu voorligt kan bijvoorbeeld niet beoordeeld worden of de VVV Oase van Rust meer of minder middelen nodig heeft dan nu wordt ingeschreven.

Het Centraal Kerkbestuur maakte wel de nodige plannen op, maar geeft dan weer blijk van een erg statische en weinige creatieve visie op de toekomst van de kerkgebouwen. We kunnen er nochtans niet omheen dat ook in Essen ooit minder gebouwen voor de eredienst nodig zullen zijn. Daardoor zal er mogelijk ruimte vrijkomen om andere bestemmingen te realiseren. Het is belangrijk dat hierover nu grondig wordt nagedacht, en dat het meerjarenplan hier alsnog aan wordt aangepast.

Amendement 8

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om samen met het Centraal Kerkbestuur een nieuw meerjarenplan uit te werken, waarbij de verminderde vraag naar ruimte voor de erediensten degelijk wordt verwerkt en waarbij creatief over de toekomstmogelijkheden van de gebouwen en terreinen wordt nagedacht.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

Het meerjarenplan bevat voorzichtige aanzetten voor een meer doordacht patrimoniumbeleid, maar de consequenties ervan worden onvoldoende doorgetrokken. Zo wordt een kunstmatige bestemming gezocht voor het politiekantoor, en wordt de logische stap om tot een verkoop van het Paviljoen over te gaan niet gezet. Deze stappen zouden nochtans middelen creëren die vervolgens kunnen worden geïnvesteerd in bijvoorbeeld een nieuw zwembad.

Daarnaast is het gebrek aan visie in het meerjarenplan op het vlak van het cultuurbeleid zonder meer schrijnend. Vooral het blijvend vooruitschuiven van elke beslissing omtrent de douaneloods in Hemelrijk ondergraaft het vertrouwen in het bestuur. De vzw Kempens Landschap krijgt daarmee een onmogelijke opdracht in de maag gesplitst. Het is veel beter om een duidelijk doel vast te leggen, en daar dan stapsgewijs naartoe te werken.

Een dergelijke stapsgewijze aanpak is alleszins noodzakelijk wat het politiekantoor betreft : in een eerste fase kan de politie zoals voorzien verhuizen naar het station, en kan het huidige gebouw als repetitieruimte worden gebruikt. Daarna kan de douaneloods als sluitstuk van het infrastructuurbeleid worden aangewend, en ook deze bestemming opvangen. Daarnaast kan ze tot polyvalente zaal en fuifruimte worden omgebouwd, waarin uiteraard ook kleinschalige fuiven kunnen plaatsvinden. Zaal Rex kan omgevormd worden tot podiumzaal, en het huidige politiegebouw kan dan worden verkocht.

Amendement 9

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij ervoor gekozen wordt de douaneloods op termijn om te bouwen tot polyvalente zaal en fuifzaal, waarin ook een repetitieruimte wordt voorzien, en waarbij zaal Rex op termijn wordt omgebouwd tot podiumzaal voor toneel, muziek, …

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij het huidige jeugdverblijfscentrum Paviljoen wordt verkocht en waarbij het huidige politiegebouw wordt verkocht zodra een andere repetitieruimte werd voorzien.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

Om het plan verder te verbeteren, en om een inhoudelijk sterker, meer toekomstgericht en meer doordacht beleid te voeren is het noodzakelijk om de beleidsdoelstellingen op een aantal terreinen grondig bij te sturen.

De sluiting van het zwembad zal ertoe leiden dat de Essense kinderen niet of in veel mindere mate via de school zullen kunnen leren zwemmen : de scholen zullen veel minder zwemlessen kunnen inrichten, wegens de lange verplaatsingstijd, de kosten en de overbezetting van de zwembaden in de buurt. Vooral de sociaal zwakkere kinderen zullen hiervan het slachtoffer zijn. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 was het zwembad bovendien één van de thema's. De toenmalige schepen van sport beloofde een zwembad in eigen gemeente (als reactie op ons voorstel om met andere gemeenten samen te werken) en werd op die basis herkozen. De geloofwaardigheid van het politieke proces vereist dat de gedane beloftes worden nageleefd.

Uiteraard is het jammer dat het zover moet komen. In de vorige legislatuur werd, ondanks de beslissing in het sportbeleidsplan, niet over de toekomst van het zwembad nagedacht. De evidente koppeling van dit denkproces aan de bouw van een nieuwe sporthal werd door het schepencollege in de gemeenteraad van april 2009 geweigerd met als argument dat de vraag te vroeg kwam. Vandaag betalen de Essenaren de tol van deze kortzichtigheid. Het is zeer bizar dat een bestuur, dat in de jaren 1970 oordeelde dat er op de toenmalige schaal van de gemeente een eigen zwembad nodig was, nu vindt dat een gemeente van meer dan 18.000 inwoners er géén nodig heeft, te meer omdat dezelfde politieke partij nog steeds het bestuur domineert en ook in het meerjarenplan prat gaat op die "continuïteit". Het kan nochtans anders. Er zijn alternatieven denkbaar, via een samenwerking met de buren in Vlaanderen of Nederland (gebruikmakend van subsidies voor grensoverschrijdende projecten) of via een uitbouw van de sporthal Hemelrijk.

In elk geval moet het schoolzwemmen veilig worden gesteld. Dat minimale uitgangspunt moet in het Strategisch Meerjarenplan worden vastgelegd.

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij het zwembad niet wordt gesloten zolang niet elke Essense school gegarandeerd aan de huidige prijs en zonder overdreven stijging van de verplaatsingstijd hetzelfde volume aan zwemlessen kan blijven aanbieden.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

Ondanks de herhaaldelijke beloftes en de aankondiging dat ze tot wijkantennes van het gemeentebestuur zouden worden uitgebouwd, worden de wijkbibliotheken nu toch gesloten. Op die manier gaat een belangrijke dienstverlening, met name naar kinderen en naar minder mobiele Essenaren toe, verloren. De wijken verliezen hiermee ook één van de weinige openbare diensten die nog echt "midden de mensen" aanwezig waren. Bovendien wordt daarmee geen enkele besparing gerealiseerd.

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij de wijkbibliotheek van Wildert als volwaardige uitleenpost behouden blijft en tot een kleinschalige ontmoetingsplaats en een antenne van de gemeentelijke diensten wordt uitgebouwd.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij de wijkbibliotheek van Horendonk als volwaardige uitleenpost behouden blijft en tot een kleinschalige ontmoetingsplaats en een antenne van de gemeentelijke diensten wordt uitgebouwd.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

Over de lokale economie van onze gemeente is in het meerjarenplan zo goed als niets terug te vinden. Daarom moet een afzonderlijk plan worden uitgewerkt, samen met alle betrokkenen, dat dan vervolgens in het meerjarenplan kan worden geïntegreerd. Het voorzien van ruimte voor startende bedrijven, met inbegrip van kennisbedrijven, moet daarvan alleszins deel uitmaken.

Amendement 14

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een plan voor de lokale economie van onze gemeente uit te werken, in overleg met de betrokken actoren, waarbij aandacht is voor het voorzien van ruimte voor startende kennis- en andere bedrijven. Dat plan dient vervolgens in een nieuwe versie van het meerjarenplan te worden geïntegreerd.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

Hoewel in het plan veel aandacht gaat naar het mobiliteitsbeleid, ontbreekt het sluitstuk : het opstellen van een nieuw mobiliteitsplan. Dat is nochtans noodzakelijk, onder meer omdat de inzichten op een aantal cruciale domeinen zoals de aanleg van een tunnel in de Heikantstraat en de verkeersdrukte in Over d'Aa veranderd zijn. Daarom moet onverwijld met het opstellen van een nieuw plan worden gestart. Uiteraard moeten de acties die daaruit voortvloeien vervolgens in een nieuwe versie van het meerjarenplan worden opgenomen.

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om het mobiliteitsplan volledig te vernieuwen. Dat plan dient vervolgens in een nieuwe versie van het meerjarenplan te worden geïntegreerd.

RESULTAAT : AMENDEMENT INGETROKKEN

Nadat bij de laatste budgetwijziging een groot deel van de voor 2013 voorziene investeringen werd geschrapt, blijkt ook in het meerjarenplan niets in huis te komen van de eerder aangekondigde inhaalbeweging. Zo worden verschillende werken die nog voor 2013 voorzien zijn nu over de volgende gemeenteraadsverkiezingen heen getild. Bovendien worden werken die enkele weken geleden nog als absoluut prioritair werden bestempeld onnodig lang uitgesteld.

Amendement 16

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij de voorziene werken in de Steenovenstraat in 2014 in plaats van in 2015 worden uitgevoerd.

RESULTAAT : AMENDEMENT INGETROKKEN

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij de voorziene werken in de Nolsebaan/Velodreef in de loop van 2014-2015 zowel gepland als uitgevoerd worden.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a

Hoewel het meerjarenplan naar de noodzaak verwijst om het organigram van het gemeentebestuur te herzien, gaat het plan zelf uit van de bestaande structuur. En hoewel gesteld wordt dat medewerkers bij pensionering niet zullen worden vervangen, blijft het aantal personeelsleden in het plan gelijk. Bovendien wordt geen antwoord gegeven op de vragen over het verloningsbeleid die enkele maanden geleden in de gemeenteraad aan de orde kwamen.

Amendement 18

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het organigram uit te werken, 1° waarbij uitgegaan wordt van een plattere structuur, 2° waarbij de afdelingshoofden ook elk de taak van diensthoofd op zich nemen en 3° waarin aangegeven wordt welke functies in de toekomst zullen verdwijnen.

RESULTAAT : IN GEWIJZIGDE VORM UNANIEM AANGENOMEN

De gemeenteraad geeft opdracht aan het college om een nieuwe versie van het meerjarenplan uit te werken waarbij de discriminatie tussen verschillende categorieën personeelsleden wordt weggewerkt op het vlak van in de privésector opgebouwde ervaring.

RESULTAAT : AFGEWEZEN DOOR CD&V EN sp.a