Tom Bevers

De filosoof Maarten Boudry, vaak één van de meer heldere denkers in het Vlaanderen van vandaag, bepleitte onlangs niet voor het eerst het einde van de godsdienstvrijheid. Ik vermoed dat ik niet de enige ben wiens oog op de tekst is gevallen, want het pastafarisme maakte na het verschijnen ervan enige opgang in Vlaanderen. Maar daar ging zijn tekst niet over, en ook niet over het hoofddoekenverbod.

Ik ben het vaak wel, maar vaak ook niet eens met Boudry. Ik ben bijvoorbeeld tegen een hoofddoekenverbod (en tegen elke hoofddoekverplichting, door wie ze ook wordt opgelegd). En dit pleidooi, om godsdienstvrijheid gewoon onder de algemene regels voor de vrijheid van meningsuiting te laten vallen, vind ik een moeilijke. Maar wel een boeiende, en de moeite waard om (ongehinderd door veel kennis ter zake) toch iets over te schrijven.

Geloof ik ? Ik ben ervan overtuigd ik dat een “positieve” kracht (die ik verder niet kan duiden) bijdroeg aan het ontstaan van het universum, en dat wij die kracht ervaren. Dat hebben mensen dan vertaald in godsdiensten. Ik zie die niet als “waarheid” (hoe zouden ze dat ook allemaal tegelijk kunnen zijn), maar ik voel me er wel cultureel mee verbonden, met name met de Abrahamistische monotheïstische godsdienst en in het bijzonder de katholieke (en de orthodoxe) variant daarvan. En ook wel met de atheïstische variant, zoals die historisch voortgekomen is uit het protestantisme, een traditie waartoe wellicht ook Boudry kan worden gerekend.

Mij als “gelovig” omschrijven, is dus wellicht een brug te ver. Godsdienst is in mijn visie dus een cultuuruiting, en de levenslessen of opinies die eruit voortkomen, zijn dus inderdaad een “mening”. Máár een mening. Maar er is wel een probleem : dat is alleen maar mijn visie. Voor wie écht gelooft, is godsdienst geen mening, maar een Hogere Waarheid. Is naar de mis gaan geen uiting van een mening, zelfs geen echte keuze, maar het vervullen van een religieuze plicht.

In die zin is godsdienstvrijheid overigens veel meer een opdracht voor de gelovige dan een “vrijheid”. Het is namelijk de plicht om te aanvaarden dat ook anderen een godsdienst hebben, en een andere Hogere Waarheid aanvaarden. En bij ons (jammer genoeg in de VS veel minder) houdt het ook de plicht in om te aanvaarden dat sommige mensen niet geloven. Die vrijheid om andermans geloof te aanvaarden is hoe dan ook een vorm van anomalie voor wie echt gelooft. En het is net die plicht die de godsdienstvrijheid oplegt, die ik de moeite van het behouden waard vind.

Ik ben het ermee eens dat uit die plicht soms rechten worden afgeleid, die niet rationeel te verdedigen zijn. Onverdoofd slachten is een goed voorbeeld : ik vind dat de overheid rekening moet houden met de religieuze gevoelens van zo veel mogelijk burgers, en die niet onnodig mag beperken. Een algemeen verbod op het branden van kaarsen zou in die zin wellicht weinig proportioneel zijn (er zijn veel grotere milieuproblemen om eerst aan te pakken). Maar een verbod op onverdoofd slachten is wel proportioneel, en hoort dus te worden aanvaard. En dan moet het voor iedereen gelden, gelovig of ongelovig. Dat er echter bij het bepalen van algemene regels extra naar godsdienst wordt gekeken, vind ik aanvaardbaar, net omdat tegenover de eigen godsdienstvrijheid altijd die van de ander staat.

Dat proportionaltiteitsbeginsel maakt ook dat het logisch is dat godsdiensten, in tegenstelling tot meningen, op hun relatieve belang worden beoordeeld. De hoofddoek, of we het nu willen of niet, is in de islam een vraagstuk – waar de meningen ook binnen die godsdienst over verschillen, maar dat wel onomstotelijk op tafel ligt. En de islam weegt kwantitatief en historisch zwaarder dan het pastafarisme. Het vergiet verdient dus niet dezelfde aandacht als de hoofddoek.

Ah, vakantie. Net zoals de vorige twee jaar trok ik naar de Mediterrane zon. Naar Kreta deze keer. Waar zowaar de meest zuidelijke stad van Europa terug te vinden is (Ierapetra). Ik moest even op de kaart kijken om het te geloven, maar het klopt. Dat ik er geen druppel regen heb gezien, zou dus niet moeten verbazen.

Wel veel zon, soms een beetje te veel zelfs. Caraïbische stranden. Zeer lekker en betaalbaar eten (wel opletten om niet van de ene toeristenval in de andere te duiken). Erg gastvrije mensen. Met Chania een zeer charmante stad aan de zee. En Knossos, een plek die als geen ander de titel “bakermat van de Europese beschaving” verdient, de zichtbare brug tussen het Egypte van de farao’s en de Grieks-Romeinse eeuwen. Wat ook maakt dat het archeologisch museum van Heraklion een unieke collectie heeft, die bovendien uitstekend wordt gepresenteerd. Wereldklasse.

Ook in kleine dorpjes vind je er bovendien een archeologisch museum met wat overschotjes. Wat Minoïsche potten, wat invoer uit het oude Egypte of de Cycladen, wat Hellenistisch beeldhouwwerk, enkele Romeinse beelden, iets uit de tijd van de vroege Arabische veroveringen, een Byzantijnse muurschildering, wat Venetiaanse versierselen en nog wat Ottomaanse overblijfselen. Ik vrees dat de Werkgroep Archeologie van de Essense Heemkundige Kring er alleen maar van kan dromen…

Overigens zijn zowel de Venetiaanse als de Ottomaanse erfenis nog erg aanwezig in het straatbeeld. Dat leidt bijvoorbeeld tot het unieke fenomeen van een orthodoxe kerk met één (erg Italiaanse) klokkentoren en één minaret. Een bijzonder goede keuze om dat ook zo te houden.

Hoe vreselijk moet je de democratie, de beschaving, de samenleving, de democratie -en de God in wiens naam je meent te handelen- haten om een aanslag te plegen zoals die op Charlie Hebdo vandaag in Parijs ?

Neen, ik ga geen cartoon uit het blad hier plaatsen. Ik vind de meeste niet grappig, hooguit wrang, en ze geven zelden mijn mening weer. Maar uiteraard had het blad meer dan het volste recht om te doen wat het deed – en iedereen had het volste recht om daar bedenkingen bij te hebben. Zoals ik hier het recht heb om mijn mening te geven. Met woorden of tekeningen, of hoe dan ook. Dat is een grondwaarde van onze Europese samenleving, en daar kan, mag en zal niet aan geraakt worden. Nooit, never. Jamais.

Je suis Charlie.

Het is lang geleden dat ik hier nog iets over de Israëlisch-Palestijnse kwestie schreef. Ik vind dat nochtans een erg intrigerend conflict, dat in al zijn pijnlijkheid de aandacht vasthoudt. Maar het is zo verdomd moeilijk om er iets evenwichtig over te schrijven. Net dat maakt het moeilijk. Mijn twee uitgangspunten zijn duidelijk : Israël heeft het recht op een veilig bestaan, de Palestijnen hebben het recht op een leefbare eigen staat gevormd door Gaza en de Westelijke Jordaanoever.

Om te beginnen zijn dat al géén algemeen aanvaarde beginselen. Je kan een overtuigende case opbouwen om uit te leggen dat Israël er nooit had mogen komen, en je kan ook overtuigend uitleggen dat aan een eigen Palestijnse staat zoveel randvoorwaarden voor Israël verbonden zouden moeten zijn dat ze er eigenlijk niet kan komen. Het tweede probleem is dat je zelfs met mijn uitgangspunten (die ik zeer redelijk vind) posities moet innemen die je even objectief bondgenoot maken met respectievelijk de overtuigde antisemieten en de al even overtuigde moslimhaters. Niet het soort gezelschap waarin je wil vertoeven, maar beide kampen vereenzelvigen er hun tegenstanders ook mee. De gezamenlijke geschiedenis van het Joodse en het Arabische volk met Europa maakt het nog moeilijk : van pakweg de kruistochten tot de Shoah, erfzonden genoeg om te worden beschuldigd van het Kwaad – door de bewoners van een stuk wereld waar het verleden zwaarder weegt dan bij ons, maar dat kan hen ook al niet zo gemakkelijk verweten worden. Je zou soms willen dat je als Japanner of Chinees een onpartijdig oordeel zou kunnen vellen, of het toch proberen.

De beide partijen in het conflict maken het ook niet gemakkelijk. Hamas gebruikt volgens mij inderdaad bewust burgers als een soort menselijk schild, maar Israël doet vervolgens echt niet veel moeite om hen niet te treffen. Om maar iets te noemen. En de enige bemiddelaar met het gezag om op tafel te kloppen -de VS- is, ook alweer dankzij de geschiedenis, niet echt neutraal te noemen – ook al doet John Kerry absoluut zijn best.

Toch zijn mijn uitgangspunten in principe niet onverzoenbaar. Twee staten die in een strak internationaal gegarandeerd kader naast elkaar bestaan, dat zou moeten kunnen. Daar lijken vooralsnog velen het over eens. Maar misschien bestaat alleen de bestemming nog, en is de weg al lang niet meer begaanbaar. Zelfs dan moet de karavaan worden aangemoedigd om te vertrekken. En blijft het nuttig om, met alle beperkingen, te trachten om een afgewogen moreel oordeel te vellen. De Koran, de Torah, de Bijbel en het gezond verstand verbieden bijvoorbeeld minstens om onschuldigen te doden – of om dat te proberen met vliegtuigbommen, raketten, geweren of messen.

Op 14 april schreef ik hier over het stapeltje boeken dat op mij lag te wachten. Heb ik dat lijstje ondertussen afgewerkt ? Bijna. Alleen het eerste boek, dat over ruimtelijke ordening, is nog niet helemaal uit. Wat meteen aantoont dat ik de volgorde niet heb gerespecteerd…

Wat heb ik dan wel gelezen ? Het boek over De Wever heb ik in één keer uitgelezen. Dat ik daardoor op de betrokken avond te laat in mijn bed lag, moet voor wie mij kent meteen duidelijk maken dat ik het bijzonder boeiend vond. Het deed me denken aan de epische beschrijvingen die Hugo De Ridder destijds van de politieke crisissen in dit land maakte. Een blik achter de schermen, met zeer veel relevantie voor wat zich vóór de schermen afspeelt. Een blik ook op de meest relevante Vlaamse politicus van dit moment, ook al blijkt burgemeester van Antwerpen “zijn” een ander vak dan het “worden”. Een boek dat al wie naar de “moeder van alle verkiezingen” in 2014 uitkijkt gelezen moet hebben – en dat overigens ook leert dat een briljant strateeg wat geluk nodig heeft, zoals de ook nogal doorgewinterde tegenstander van De Wever, premier Di Rupo, de voorbije weken tot zijn vreugde mocht vaststellen.

Ik las ook Meneer de Burgemeester en herkende een ambt en een dorpspolitiek uit een afgesloten verleden, dat jammer genoeg soms nog doorleeft in de mentaliteit – en ook al eens in het kiesgedrag. Een verleden van individueel dienstbetoon en burgemeesters die -afhankelijk van het perspectief- met gezond boerenverstand of dictatoriaal gebrek aan inzicht af en toe hun gemeente opstuwden in de vaart der volkeren, daarbij het dagelijks bestuur overlatend aan wie dat toevallig op zich nam (de secretaris, een schepen, desnoods de pastoor). Ik raad het boek aan onze burgemeester aan, als hij het al niet gelezen heeft. Ik weet zeker dat hij blij zal zijn dat hij de sjerp in de 21e eeuw mocht omgorden, ook al was het ambt vroeger wellicht eenvoudiger en vooral veel dankbaarder.

Ook het boek van Herman Suykerbuyk heb ik doorworsteld. De hermetische schrijfstijl en soms gespannen verhouding van de teksten met de regels van de Nederlandse grammatica maakten dat niet eenvoudig. Maar het blijft interessante lectuur, die me er nogmaals van overtuigde dat een democratie goede volksvertegenwoordigers nodig heeft, op alle niveaus. Als tegengewicht voor de uitvoerende macht. En dat Herman Suykerbuyk er zo één was. Un bon député de campagne. Meer moet dat niet zijn.

Overigens belandde een boek dat niet in mijn stukje stond in april alsnog bovenaan de stapel. The Ancestor’s Tale van Richard Dawkins wurmde zich bij het lezen van een Wikipedia-artikel in het “must read”-lijstje (het boek bestaat ook in het Nederlands, als “Het verhaal van onze voorouders”). Terecht, want het is een zéér sterk boek. Het volgt de evolutie in omgekeerde richting, waarbij het telkens op zoek gaat naar de laatste gemeenschappelijke voorouder van achtereenvolgens de mensen, de mensen en chimpansees, de mensen, chimpansees en gorilla’s… om zo na veertig stappen (wonderbaarlijk weinig) bij de oorsprong van het leven te belanden. De militant atheïstische Dawkins stopte er enkele (terechte) sneren naar het creationisme in, maar dat zijn niet meer dan voetnoten in een werk dat vooral het wonder van de evolutie uitlegt en illustreert. Dat hij het formaat van het boek aan de Canterbury Tales ophangt, geeft aan dat het boek ook enige literaire ambities heeft, en dit wat mij betreft ook vervult. Non-fictie van de bovenste plank.

Dat ik Strange Rebels ging lezen stond wel in het aprillijstje. Het jaar 1979 wordt daarin bekeken vanuit het perspectief van het aantreden van Deng Xiaoping in China, Margaret Thatcher in het Verenigd Koninkrijk en Ayatollah Khomeiny in Ira. En het jaar van het eerste bezoek van paus Johannes-Paulus II aan Polen. Verschillende, maar boeiende verhalen, al gaat het leggen van verbanden al eens ten koste van de diepgang.

Wat China betreft, heb ik dat dan later goedgemaakt door China’s War with Japan 1937-1945 te lezen. Een vergeten stuk van de Tweede Wereldoorlog, met een warrig verloop waarbij de overwinnaar (Chiang Kai-shek) zo goed als geen veldslagen won en vier jaar na de oorlog enkel nog over Taiwan regeerde. Maar wel een stuk van die oorlog dat wellicht voor de afloop van de strijd tegen Japan minstens zo belangrijk is geweest dan de eilandenstrijd die op Pearl Harbour volgde. En een strijd die een zeer grote invloed had op het land dat het wereldtoneel ondertussen mee domineert. Waar trouwens de visie van Kai-shek uiteindelijk vermocht wat zijn troepen niet konden : China domineren.

De Spycker heb ik ook nog niet helemaal uit. De stapel is dus nog niet helemaal verwerkt. Maar ik ben toch al een heel eind gevorderd. Een productieve vlaag van leeswoede, geholpen door lange treinreizen (en vliegreizen soms ook). Die me er ook aan herinnert waarom ik onze bibliotheek een belangrijke instelling vind, zonder er zelf te komen…

Op 11 juli brengen we elk jaar iets naar de Essenaren die een Leeuwenvlag uithangen. Die vlag komt in veel soorten en maten voor. Daar maken we geen onderscheid tussen, natuurlijk. Toch valt de allergrootste van de vlaggen vanzelfsprekend wel op. Waar vinden we die ? Wel, aan een gebouw waar alleen vrouwen met een hoofddoek wonen. Die dragen ze om religieuze redenen.

Wie het politieke debat in dit land volgt, ziet wellicht een levensgrote paradox opduiken. Die mogelijk van aanschijn verandert als ik erbij vertel dat ik het over het klooster van Mariaberg heb. Of toch ook weer niet helemaal. Een hoofddoek blijft tenslotte een hoofddoek, en de ene godsdienst kan vanuit het perspectief van een 21e eeuwse overheid niet fundamenteel meer- of minderwaardig zijn aan de andere, toch ?

De discussie over het dragen van een hoofddoek in de gemeenteraad van Boom, of achter het loket van Antwerpen, raakt de zenuwen van een moeilijk debat, waarin de zuivere redeneringen redelijk zeldzaam zijn (Boom was natuurlijk een “no-brainer” : politici horen een mening te hebben, en daarvoor uit te komen). Het debat vertoont raakvlakken met de discussie die we vorige week in de gemeenteraadscommissie “bestuur” hielden over de symbolen in het gemeentehuis. Maar gebouwen zijn geen personen. Voor een gebouw is “neutraliteit” gemakkelijker te bereiken dan voor een persoon.

In neutrale personen geloof ik namelijk niet. Hoe je ook je best doet om het te verbergen, je bent altijd “iemand”. Wie op mij beroep doet als federaal ambtenaar, gaat zelfs aan de telefoon beseffen dat er een Nederlandstalige man aan de andere kant van de lijn zit. En aan een loket kan je nog minder van jezelf “verbergen”. Mensen zijn niet “neutraal”, je kan er geen robots van maken (en zelfs de robot die de treinen aankondigt in sommige stations, is duidelijk een “vrouw”). Ambtenaren, maar eigenlijk al wie ten dienste staat van het publiek, moeten er wel voor zorgen dat wat ze doen zo neutraal mogelijk is. Ik moet iedereen even goed helpen, in welke taal ze me ook aanspreken. Aan het loket in het gemeentehuis moet iedereen zo goed mogelijk geholpen worden. Het zou mij niet storen dat en beambte daar een kruisje draagt, een pin van FC Antwerp of de regenboog van de homobeweging. Of gisteren een oranje lintje. Zolang islamieten en hetero’s maar gelijk behandeld worden. En Beerschotsupporters – al moeten we voor hen misschien tijdelijk positieve discriminatie invoeren…

Ik zou het veel erger vinden dat volstrekt neutraal uitziende ambtenaren bijvoorbeeld bouwvergunningen gemakkelijker zouden toekennen aan bevriende projectontwikkelaars, dan dat ze met een hoofddoek op alle aanvragen gelijk zouden behandelen.

Op de commissie besloot sp.a-collega Arno Aerden dat de symbolen in het gebouw hem niet zoveel konden schelen, zolang een overheid zich maar neutraal gedraagt. Dat vind ik een verstandige uitspraak, al geldt ze voor mij nog meer voor personen dan voor een gebouw.

We hebben gisteren in de gemeenteraad unaniem de titel van ereburger toegekend aan zuster Juliana. Zelden voelde een beslissing zo terecht aan. De burgemeester had de titel eigenlijk zelfs al beloofd, maar ik vind het lastig om hem dat “uit democratisch oogpunt” kwalijk te nemen. Als iemand het ooit verdiende om ereburger te zijn van onze gemeente, dan is zij dat wel. Ze werd door haar “orde” onlangs naar Heist-Op-Den-Berg verhuisd. Als volgend jaar de Leeuwenvlag niet meer aan Mariaberg hangt, moeten we misschien maar een bos bloemen naar daar sturen. Met hartelijke groeten aan onze ereburger-met-hoofddoek. Of hoe Essen soms onverwacht dwars kan zijn…

Habemus Papam ! Ik hoorde een beetje toevallig net op tijd van de witte rook, en kon dus de televisie opzetten om de aankondiging en het eerste optreden van de nieuwe paus te zien. De kardinalen lijken mijn advies min of meer te hebben opgevolgd : een niet al te jonge paus, uit een ander werelddeel. Het enige waar ik spijt van heb, is dat ik in mijn stukje hier niet meteen de pausnaam heb opgenomen : ik was van plan om de nieuwe Pontifex Johannes XIV óf het nog veel revolutionairder Franciscus aan te raden. Maar dat kan ik achteraf gezien natuurlijk gemakkelijk beweren !

Dat Jorge Bergoglio er op het eerste gezicht even conservatieve standpunten op nahoudt als zijn voorgangers, mag weinig verbazing wekken. Ik verwacht op dat vlak dus ook niet meteen grote wijzigingen, al zou een opening wat het celibaat betreft me toch niet verbazen. Maar Franciscus lijkt vooral een nieuwe, bescheiden en menselijke stijl te brengen, en dat lijkt me iets dat de Kerk vandaag goed kan gebruiken. Eerder dan vernieuwing te brengen, denk ik dat hij het in zich heeft om die in de toekomst mogelijk te maken, en dat zou al heel wat zijn. Bergoglio staat daarnaast voor de zware taak om het bestuursapparaat van het Vaticaan te hervormen. Dat zou hij volgens mij best aan een sterke nummer twee overlaten. Liefst een totale outsider. Al vrees ik dat de weerstand daar iets te groot voor zal zijn. Ik kan me goed voorstellen dat Franciscus ook daar de grote beslissingen liever aan zijn opvolgers overlaat…

Met Bergoglio wordt ook voor het eerst een Jezuïet paus. Dat is vrij opmerkelijk : stichter Ignatius van Loyola was er vierkant tegen dat de leden van zijn orde bisschop zouden worden – tenzij hen dat min of meer zou worden opgelegd. Ze moeten zelfs min of meer beloven geen functies binnen de Kerk na te streven. Ook nu zijn de enige kardinalen die geen bisschop zijn enkele jezuïeten – daarvoor hebben ze een speciale toelating van de paus nodig. Dat maakt dat Franciscus minstens formeel “tegen zijn zin” paus is geworden, en ook dat lijkt me geen slecht begin.

Net zoals het aftreden van Benedictus misschien wel zijn belangrijkste daad was, is het aantreden van de nieuwe paus ongetwijfeld belangrijk op zich. Al wat daarbij zou kunnen komen, lijkt me meegenomen…

Begin deze week maakte paus Benedictus XVI zijn aftreden bekend. Hij zorgde daarmee een beetje voor een donderslag bij heldere hemel. Helemaal onverwacht vond ik het nochtans niet : Joseph Ratzinger leek me altijd een vrij rationeel ingesteld iemand, die in dit soort zaken wellicht emoties naar de achtergrond kan schuiven. Daarmee brengt hij plots meer vernieuwing in de Katholieke Kerk dan de voorbije zeven jaar, al zegt het wel iets over die Kerk dat hij daarvoor de procedure die Celestinus V in 1294 had ingevoerd moest gebruiken.

Wellicht deed Benedictus als paus wat van hem kon worden verwacht. Na zijn voorganger was het aannemelijk dat er niet meteen met de conservatieve lijn zou worden gebroken, al heeft Benedictus die ook niet versterkt. En dat na Johannes-Paulus de Grote een minder charismatische opvolger zou komen, stond sowieso in de sterren geschreven.

De Kerk staat nu opnieuw voor een keuzemoment, al kan ze even goed beslissen om terug voor een tussenpaus te gaan – letterlijk. Bijvoorbeeld iemand die zich vooral toelegt op de toenadering met de Orthodoxe kerken, zoals aartsbisschop Leonard suggereerde. Of door vooral qua herkomst (en/of “kleur”) de pauskeuze als signaal te gebruiken, en minder op het vlak van de ideologische lijn. Ik zou het natuurlijk toejuichen als er meteen enkele knopen tegelijk werden doorgehakt. Maar ik kan me goed voorstellen dat de kardinalen toch even twijfelen vooraleer ze een getrouwde lesbische zwarte vrouw als opvolgster van Petrus aanstellen.

Ondertussen wordt er gepleit voor een expliciete leeftijdsgrens voor pausen. 75 jaar bijvoorbeeld. Ik weet niet of ik dat wel zo verstandig zou vinden : dat verandert de hele dynamiek van de pauskeuze en kan leiden tot electorale berekening. Iemand van pakweg 72 wordt dan plots een risicoloze keuze. Maar omdat er meteen bekend is dat er drie jaar later nieuwe verkiezingen zijn, ontstaat ook een soort dynamiek die we kennen van onze eigen politiek, of die van de Amerikaanse presidentsverkiezingen : iedereen zit met de volgende stembusgang in gedachten. Ook al staat die stembus in de Sixtijnse Kapel, en is het kiezerskorps eerder beperkt.

Habemus Papam ? Ik kan me voorstellen dat degene die gekozen wordt wel even moet slikken. En gelukkig van zijn voorganger kan onthouden dat je ook je pensioen kan aanvragen. Weliswaar met verblijf in een Vaticaans klooster , niet echt Benidorm…

Er was eerlijk gezegd weinig volk in de Kerstavondviering in de O.L.V.-Kerk. Was het de sneeuw ? Zijn er relatief gezien meer kerstvierders dan vroeger die op Kerstdag ter kerke gaan ? Of hebben meer mensen in de loop van dit jaar de kerkdeur mentaal achter zich dichtgetrokken ? Dat zou natuurlijk niet verbazen. Eerlijk gezegd, als er naast de katholieke kerk in Essen pakweg een anglicaanse zou hebben gestaan, dan zou ik daar zijn binnengestapt. Niet omwille van de lokale parochiegemeenschap, uiteraard. Maar de katholieke kerk bleek er dit jaar één te zijn met een erg kleine k : veel meer mensenwerk dan Gods Werk. En dan wordt de vraag “Wie gelooft er nog ?” al snel die van Yves Leterme enkele jaren geleden : “Wie gelooft die mensen nog ?” Ja, wie ?

Enkele uren voordien werd in Antwerpen Music for Life afgesloten. Met een schitterende opbrengst, maar vooral na enkele dagen die een heel warm gevoel door Vlaanderen laten gaan. Lokaal GvA-correspondent Kris telde 22 initiatieven in Essen alleen. Aan het Glazen Huis kwamen kloosterlingen geld afgeven en holebiverenigingen. Stond een honderdjarige die taart had gebakken, naast vijfjarigen die óók taart hadden gebakken. Ik zag Antwerpvlaggen en Beerschotsjaals – het schijnt dat zelfs dapperen zich met een Club Brugge-outfit durfden vertonen. De N-VA deed een leuke actie, en Groen! ook. En iedereen juichte elkaar toe en luisterde binnen hetzelfde uur goedgemutst naar K3 en naar Rammstein.

Ik ben zelf even op de Groenplaats gepasseerd, tijdens het winkelen. Ik heb vooral alle radio’s in mijn huis een week lang op StuBru gezet. En gewoon een plaatje betaald. Ik heb het nog live in de ether gehoord ook, aangekondigd door Sofie Lemaire herself. Wonderen moet je ook een béétje willen zien.

Je kan natuurlijk cynische bedenkingen hebben. Ongetwijfeld zaten er aan allerlei acties commerciële bijbedoelingen, misschien komt niet elke euro even goed terecht, en zo kan ik nog wel wat doorgaan. Maar die redenering vind ik véél te gemakkelijk. Wie zou overigens zonder (mijn) bijgedachten in de kerken gezeten hebben, dit jaar ?

Mocht ik aartsbisschop Léonard zijn geweest (God beware me daarvan !), ik zou een klein kapitaal zijn gaan afgeven aan het Glazen Huis. Zonder een woord te zeggen. Het zou wellicht één van de efficiëntste aflaten ooit zijn geweest.

En als die Jezus uit het evangelie vandaag in Vlaanderen zou zijn geboren, waar dan ? In het Noordstation, omdat er geen plaats was in een asielcentrum voor een jong Palestijns koppel ? In een half lege kerk ? Of op de Groenplaats ?

Zomaar een gedachte.