Tom Bevers

En toch heeft De Gucht een punt. Natuurlijk heeft hij nogal voorbarig toegezegd dat ons land mogelijk gevangenen uit Guantánamo zal opnemen eens de gevangenis daar gesloten wordt. En uiteraard zou daar eerst een regeringsstandpunt over moeten zijn – zoals Renaat Landuyt opmerkte moet er daarvoor wel eerst een regering zijn.

Maar hij heeft in principe wel gelijk. Het bestaan van Guantánamo is een groot schandaal, een zware smet op het blazoen van de VS en van George W. Bush in het bijzonder. Europa vraagt dan ook terecht om de sluiting ervan, en gelukkig heeft president Obama ook daadwerkelijk beslist om de gevangenis dicht te doen. Maar Europa moet een stukje van de verantwoordelijkheid mee durven opnemen eens de gevangenis gesloten wordt. De Guantánamogevangenen die niet kunnen berecht worden omdat ze niets verkeerd hebben gedaan, of toch niets aantoonbaars verkeerd hebben gedaan, hebben recht op hun vrijheid. Als ze dreigen in hun land van herkomst vervolgd te worden, hebben ze recht op asiel. Al moeten ze natuurlijk wel in de gaten gehouden worden, want “niet schuldig” is niet noodzakelijk ook “onschuldig”.

De oorlog in Afghanistan, waar een belangrijk deel van de gevangen werden opgepakt, is door de NAVO ondersteund. En verschillende EU-landen, al is het niet duidelijk wie allemaal, hebben minstens passief meegewerkt aan het bestaan van de gevangenis op het Cubaanse schiereiland. Dus moet Europa zijn verantwoordelijkheid nemen, en dus ook België.

Natuurlijk moeten er nog een pak vragen beantwoord worden : wie komt naar hier, en onder welke voorwaarden. Vanzelfsprekend wordt dit best in Europees verband geregeld. Maar ik ben het met De Gucht eens dat we principieel bereid moeten zijn om hen mee op te vangen. Anders blijkt ons protest tegen Guantánamo achteraf gezien een groteske NIMBY-reactie (Not In My Backyard), zoals je met verkeersdrempels vaak ziet : ze moeten er komen, maar niet voor mij deur.

De toekomst van Opel Antwerpen lijkt wel hét belangrijkste economische vraagstuk in de huidige verkiezingscampagne. Drie kandidaat-overnemers hebben zich gemeld voor Opel, de Europese tak van General Motors, en in Vlaanderen worden ze uiteraard vooral beoordeeld op hun plannen met de vestiging hier. Geen van de drie engageert zich duidelijk, en dus probeert men uit “signalen” vanalles af te leiden. De economische pers doet af en toe denken aan de astro-programma’s die je te zien krijgt wanneer je te laat op de verkeerde zender afstemt…

Natuurlijk is Opel een belangrijk bedrijf, en zou de sluiting voor heel wat mensen -ook uit mijn streek- een ramp zijn. Toch moet iedereen beseffen dat de Vlaamse, en de Antwerpse, economie niet staat of valt met Opel – of met de auto-industrie in het algemeen. Gelukkig maar, want die auto-industrie is stilaan uit Vlaanderen aan het wegtrekken. Dat was zo voor de crisis, en dat zal na de crisis nog steeds zo zijn. We kunnen proberen dat wat te sturen, maar we mogen niet het risico lopen om stapels overheidsgeld te gaan steken in wat uiteindelijk een bodemloze put zal blijken. De vergelijking met de Waalse staalnijverheid is zeer instructief : de miljarden Belgische franken voor Cockerill-Sambre hebben alleen bijgedragen tot het uitstellen van de broodnodige reconversie van de Waalse economie. En eerlijk gezegd, het toekomstperspectief in Europa voor de massaproductie van wagens die op petroleum rijden is nu eenmaal niet echt gunstig.

Vlaanderen moet een tweesporenbeleid voeren, vanaf vandaag. In de eerste plaats moet de auto-industrie die op een nieuw spoor kan worden gezet (richting innovatie en milieu-vriendelijke wagens) aangemoedigd worden. Waarbij het voor onze toekomst nuttiger is om een veelbelovend bedrijf van 1.000 werknemers te steunen dan een wegkwijnend van 5.000. En in de tweede plaats moet dringend worden gezocht naar alternatieve mogelijkheden, liefst in sectoren waar de ervaring vanuit de autoproductie zo nuttig mogelijk is. En wel nu.

Natuurlijk hoop ik dat Opel open kan blijven, en als de Vlaamse regering daartoe kan bijdragen moet ze die kans grijpen. Maar niet ten koste van alles, en zéker niet via een verhaal waarbij telkens opnieuw vers geld zal worden gevraagd – elke steun moet dus voorwaardelijk en eenmalig zijn. En de discussie over Opel mag in elk geval geen excuus zijn om vanaf vandaag niet volop in te zetten op de kenniseconomie die Europa (over)morgen onvermijdelijk zal (moeten) worden.

Een spoorlijn met een gloednieuw station, waarop na drie jaar nog altijd geen trein rijdt. Het lijkt een verhaal uit het communistische verleden van pakweg Bulgarije, maar dat is niet zo. In het Absurdistan van de NMBS kan het gewoon dicht bij de deur gebeuren. Maar er is hoop : het station Noorderkempen in Brecht zou in juni nu toch gebruikt gaan worden. Er zullen zowaar treinen rijden op de lijn.

Daarvoor zijn nieuwe locomotieven aangekocht, maar die zullen niet gebruikt kunnen worden. Ze blijken niet zomaar ingepast te kunnen worden in de nieuwste veiligheidsstandaard. Ongetwijfeld een probleem dat niemand kon voorzien. Zoiets als de herfstbladeren op het spoor die af en toe voor treinvertraging zorgen : niemand kan toch voorspellen dat die zomaar in oktober of november massaal van de bomen vallen ? Maar na enkele jaren zoeken is er een oplossing gevonden : er zullen nu gewoon andere treinstellen worden ingezet, die ook op andere lijnen rijden en wel voldoen. Ik neem aan dat een duur studiebureau daar lang op heeft gestudeerd. Wellicht komen er dubbeldekrijtuigen met een extra locomotief in het midden. Ze worden al “dromedaristrein” genoemd. Een gepaste naam, na al de kemels die ook in dit verhaal werden afgeschoten. Zou het toch niet beter zijn om de lokale verbindingen te laten uitbaten door De Lijn in plaats van de NMBS ?

Vanaf 15 juni zouden er dus volgens de burgemeester van Brecht treinen rijden van zijn gemeente naar Antwerpen. De Spoorwegen willen dat nog niet bevestigen. Wellicht zijn ze van plan om ’s morgens plots in een leeg station de eerste trein aan te kondigen, om dan verbaasd vast te stellen dat er geen passagiers zijn komen opdagen…

Ondertussen ben ik benieuwd hoe lang het gaat duren eer de reizigers naar het voorbeeld van ons Lijn 12-Actiecomité en de collega’s van Turnhout-Brussel zich ook zullen moeten verenigen om de problemen op hun lijn aan te kaarten. We staan in elk geval klaar om hen goede raad te geven !

En tenslotte : was die lijn over Brecht niet bedoeld voor de Thalys ? Dat was toch de eerste reden voor de grote investering ? Wanneer gaat die renderen ?

Met een folder heb ik nu ook mijn verkiezingscampagne gelanceerd. Dat ik het wat anders dan de anderen zou doen, zal degenen die mij kennen niet verbazen. Ik vraag om niet op mij te stemmen en verwijs daarvoor naar www.stemnietopmij.be !

Als ik de media moet geloven, dan heeft op mij stemmen namelijk geen enkele zin. Mijn partij staat er volgens de peilingen niet goed voor, ik sta niet op een zichtbare plaats, ik ben geen BV, ik denk niet dat er eenvoudige oplossingen zijn voor ingewikkelde problemen, ik ben geen enkel schandaal op het spoor en ben niet van partij veranderd. Ik heb eigenlijk niets dan nadelen.

Ik reken erop dat 85 à 90% van de kiezers mijn raad gaan opvolgen. Dat zou ik een succes vinden. De rest zal misschien wat moeilijker te overtuigen zijn. Er zijn altijd mensen die niet zomaar geloven wat hen wordt voorgekauwd door de politiek…

Peilingen. Zoals al wie aan politiek doet geloof ik er niet in, tenzij het resultaat meevalt. Ik heb bovendien het nadeel om een beetje achtergrondkennis over statistieken te hebben. Zodat ik weet dat je het resultaat altijd moet relativeren, maar nooit zomaar mag wegwuiven.

De peiling waarin de SLP 1,9% haalt, bezorgt me daarom gemengde gevoelens. Rekening houdend met een zekere foutenmarge, zou het best kunnen dat we eigenlijk al aan 3 à 4% zitten. Het lijkt me ook een beter resultaat dan Spirit vaak haalde in peilingen – de enige graadmeter die we hadden, want de partij is altijd in kartel met sp.a opgekomen.

De doelstelling is om in minstens één of twee provincies de kiesdrempel -en meer dan dat : een verkozene- te halen. Op basis van de peiling stel ik vast dat het wel degelijk kan. Maar ook dat het niet gemakkelijk zal zijn. Bovendien stel ik vast dat we een aantal kiezers nog duidelijk moeten maken dat “de partij van Geert Lambert” tegenwoordig SLP heet.

Voor veel mensen zou SLP nochtans een logische keuze zijn : wie liberaal denkt en een efficiënte overheid wil, moet maar even kijken hoe Didier Reynders met steun van Open Vld het departement financiën runt. Dat kan heel anders, en dan kunnnen de belastingtarieven ook naar omlaag. SLP is een meer dan volwaardig alternatief voor Open Vld.

Anderzijds ben ik ervan overtuigd dat de sociale zekerheid bij sp.a niet in goede handen is : nu drastische hervormingen uitstellen staat gelijk aan bij voorbaat aanvaarden dat het hele stelsel binnen tien tot twintig jaar én minder sociaal én minder zeker zal zijn. “Progressief” moet toch ook staan voor vooruitdenken, ook sociaal-economisch ? Die rol kan de SLP wel invullen, zoals D66 dat in Nederland deed en doet. Zonder de ranzige/populistische kantjes van Dedecker of het VB. Maar de neiging om op traditionele partijen te stemmen is natuurlijk erg sterk, naar verluidt zelfs verslavend. In die mate dat de hoofdredacteur van De Standaard blijkbaar zelfs aarzelt om gewoon de juiste conclusie te trekken uit de Stemtest van zijn eigen krant.

1,9%. Is het veel of weinig ? Ik vermoed dat bij de sp.a de rekenmachine wel al eens wordt bovengehaald, om te zien of het nu zo verstandig was van Caroline Gennez om het kartel op te zeggen. Toch ben ik blij dat ze dat heeft gedaan. Het heeft de SLP een vrijheid en ongebondenheid geschonken die ons vleugels geeft. Nu nog een beetje harder fladderen…

Ik zat de voorbije dagen in Parijs, voor de bespreking van de “Economic Survey” van België bij de OESO. Als loyaal federaal ambtenaar kan ik daarover inhoudelijk niets zeggen. Uit de –zeker voor een economist bijzonder interessante- discussie heb ik wel onthouden dat de onzekerheid over duur een diepte van de huidige wereldwijde economische crisis nog lang niet voorbij is. Wat doet vermoeden dat hetzelfde geldt voor de crisis zelf.

Naast het werk herinnerde het korte verblijf in de Franse hoofdstad me eraan dat (vanzelfsprekend) de Europese verkiezingen op (en rond) 7 juni in de hele EU plaatsvinden. In ons land worden ze behoorlijk overschaduwd door de Vlaamse verkiezingen. Eigenlijk is het wat ongeloofwaardig dat degenen die de federale en de Vlaamse verkiezingen gescheiden willen houden –en daar hoor ik bij- er geen bezwaar tegen hebben dat het Europees Parlement wél tegelijk met het Vlaams Parlement wordt gekozen. Zo wordt de kans gemist om op het belang van de Unie te wijzen, waardoor het draagvlak voor het Europese project verkleint. Waardoor de EU niet krachtig kan optreden, en dus aan belang verliest. Een variant op de vicieuze cirkel waar de Unie zo al sterk onder lijdt, en die vooral gevoed wordt doordat wat fout gaat op de EU wordt afgewimpeld en wat goed loopt altijd door “nationale” politici wordt geclaimd. Europa verdient beter, en dat geldt ook voor de Europese verkiezingen.

Want ook in andere landen worden die overschaduwd. Niet door een andere verkiezing, maar gewoon door verregaande desinteresse. In Parijs heb ik welgeteld één reeks affiches zien hangen, van de MPF – als ik me niet vergis een zeer rechts van het politieke spectrum te situeren gezelschap, maar dat kon ik uit hun affiches niet afleiden. Politieke partijen overal proberen itets aan die desinteresse te doen. Veelal niet door zorgvuldig te wijzen op het belang van de EU en van het Europees Parlement, maar wel door kandidaten op de lijst te zetten die eigenlijk niet meteen belangstelling hebben voor een zitje in dat Parlement, maar die wel bekend zijn. In het beste geval uit de politiek, in het slechtste geval uit een lokale soap. Zowat de enige andere succesvolle manier om te scoren blijkt om zich hard af te zetten tégen Europa. Wat bijzonder eenvoudig wordt gemaakt doordat zo weinigen zich sterk maken vóór Europa. Nu zijn de meeste partijen in de EU wel vóór : ik vermoed dat van alle regeringspartijen 9/10 pro-EU is. Máár als je altijd alle verdiensten hebt geclaimd voor je eigen (eerste) ministers en de Europese Commissie hebt beladen met alle zonden Israëls, dan moet je dus wel een campagne voeren die varieert van redelijk eurokritisch tot quasi-euroskeptisch. Waarmee je uiteraard geen vuist maakt tegen de eurocritici.

De Vlaamse partijen, tenminste CD&V en Open Vld, doen het op dat vlak dan nog een stuk beter dan in het buitenland. Maar misschien is dat wel omdat ze nu ook weer niet zoveel nationale successen te claimen hebben. En omdat ze toevallig beide een lijsttrekker hebben die én bekend én erkend Europeaan is.

Een nieuw schandaal bij de PS. Geeuw. Het valt stilaan onder de categorie nieuws van “file op de E40”, “Michael Phelps zwemt snel” of “Leterme reageert verongelijkt”. Minister Donfut blijkt er een lucratief bijbaantje op na te hebben gehouden als consultant voor de overheid. In casu voor een intercommunale, een structuur die (ook in Vlaanderen) soms wel uitgevonden lijkt om democratische controle te bemoeilijken.

Donfut stond nochtans eerder voor de nieuwe, andere PS waarmee Elio Di Rupo zo graag uitpakt. Maar de vergroeiing met de macht van de Waalse socialisten is zo sterk dat zelfs de meer vernieuwingsgezinde PS’ers er niet aan kunnen weerstaan. Bovendien houdt die link met de macht, en de daarbij horende instanties zoals sociale huivestingsmaatschappijen, ook een inhoudelijke herbronning van de PS tegen. De partij lijkt er nog steeds belang bij te hebben dat het de Walen niet al te goed gaat, zodat ze verplicht zijn bij “hun” instellingen aan te kloppen voor hulp.

Er bestaat een oplossing, met name de oppositie. Dat blijkt uit het recente verleden van CD&V, ook al zou een wat langere kuur voor die partij ongetwijfeld aangewezen zijn geweest (ze kan altijd terug worden opgepakt, gelukkig). In het belang van Wallonië, en daarmee ook in dat van Vlaanderen, moet de PS naar de oppositie. Bij de vorming van de regering-Leterme had dat op het federale niveau al gekund, maar een wat vreemd combinatiespel van CD&V/N-VA en CdH heeft er toen anders over beslist. Als nu de kans zich voordoet, moet ze gegrepen worden, en vanuit Vlaanderen moeten we de partijen die daarvoor kunnen zorgen een beetje ademruimte geven. Dus, Waalse vrienden, votez MR ou Ecolo. In de hoop dat er na 7 juni een appelblauw-zeegroene meerderheid kan worden gevormd. Hoe dat in het Frans klinkt, kan daarna nog worden opgezocht. “Pomme-bleu mer-vert” ?

CD&V zou de wachtlijsten in de zorgsector wegwerken. Zo was het toch beloofd bij de vorige Vlaamse verkiezingen. Nu blijken de wachtlijsten nog steeds te bestaan. Meer nog, ze zijn langer dan toen. CD&V stelt nu zelf dat het wegwerken nog wel tien jaar kan duren.

Het excuus ? Er zijn veel meer gehandicapten bijgekomen. Ondermeer omdat ze ouder zijn geworden, en omdat de medische wetenschap vooruit is gegaan. Dat lijkt me geen geloofwaardige uitleg : die factoren waren perfect voorspelbaar. Als ik beloof dat ik de files zal wegwerken, dan moet ik niet komen klagen dat er auto’s zijn bijgekomen of dat er wegenwerken zijn geweest.

Dan had CD&V voor één keer eens een resultaatsverbintenis aangegaan, en dan lukt het hen nog niet om die waar te maken. Nu ze niet meer vanuit de oppositie komen, maar vanuit de meerderheid, hoeft dat niet meer. Ze trekken opnieuw naar de verkiezingen met als basisaanbod : “Laat ons het land beheren, en de problemen zullen we wel oplossen als ze zich stellen – als het niet anders kan. En hoe we dat gaan doen, vertellen we dan wel.”

De Stemtest staat weer online. Dat blijft een goed initiatief om de kiezer te helpen een keuze te maken, en het vestigt er ook de aandacht op dat de verkiezingen vooral over de inhoud van het beleid gaan. Dat bleek de voorbije dagen alweer geen luxe. Dat ik het advies kreeg om op SLP te stemmen is uiteraard geen verrassing. Zoals bij elke verkiezing blijkt trouwens dat er veel mensen bij ons uitkomen, zelfs als ze nog nooit van SLP gehoord hebben. Vandaar de slogan “ga eens radicaal voor je eigen mening”. We zullen er hard aan moeten werken om ons potentieel ook in kiezers om te zetten.

Dat Groen! in mijn Stemtest op twee komt en de sp.a op drie, wel een beetje verrassend. Dat heeft vooral te maken met de bevoegdheden van de Vlaamse overheid : in een federale stemtest zou ik wellicht dichter bij de (rechts-)liberale partijen uitkomen, omdat dan het economisch beleid zwaarder zou doorwegen.

Op drie stellingen twijfel ik een beetje over de mening van mijn partij. Ik ben er nog niet helemaal van overtuigd dat het Engels een officiële taal moet worden in Brussel. In elk geval moeten we goed over de modaliteiten daarvan nadenken, zodat het Nederlands niet gesandwicht wordt tussen twee mastodonttalen.

Ook de stelling dat de Vlaamse begroting in deze crisistijd in het rood mag gaan, is voor mij niet zo vanzelfsprekend. Ik heb hier al uitgelegd dat het evenwicht in die begroting voor mij eigenlijk al een tekort is, dus lijkt het mij beter er wat mee op te passen.

De stelling over de jobkorting is voor de technicus die ik op dat domein ben dan weer slecht geformuleerd. Er staat dat die alleen “naar de laagste inkomens” mag gaan, terwijl ik zou schrijven “naar de laagste lonen”. Dat is ook min of meer de uitleg die de SLP erbij geeft, en dus kan ik daarmee leven. Een korting voor de laagste lonen (en dus niet voor inkomens die niet uit arbeid voortkomen) gaat de werkloosheidsval tegen en uit de economische literatuur blijkt dat de concentratie van dit soort maatregelen op de lage lonen een maximaal effect heeft op de werkgelegenheid.

Kamerlid Dirk Vijnck ging van de Lijst Dedecker naar Open Vld, en daarna weer terug. Het hele verhaal zet de politiek in een bijzonder slecht daglicht, en daarmee raakt het ook mij.

Zoals altijd in dit soort zaken zijn veralgemeningen en kromme redeneringen schering en inslag. Het is op zich niet onaanvaardbaar dat een politicus van partij verandert. Het kan gebeuren dat iemand zich niet langer thuisvoelt. Als die persoon dan zelf de nodige inspanningen heeft gedaan om haar of zijn partij terug op het rechte pad te krijgen, maar daarbij mislukt, dan is overstappen een logische keuze. Typevoorbeeld blijft voor mij Jef Valkeniers die destijds de VU verliet voor de VLD : hij had op een congres al het mogelijke geprobeerd om het programma in de juiste richting te sturen, maar hij trok steevast aan het kortste eind. Dat de “ontvangende” partij vervolgens een bepaalde plaats op een lijst belooft, vind ik ook nog aanvaardbaar. Dat doen partijen, plaatsen op hun lijsten uitdelen. Niemand ontkent dat het hun voorrecht en bevoegdheid is.

Het wordt anders wanneer de overstap niets te maken heeft met inhoudelijke of strategische keuzes, maar puur een carrièrezet is. Dan is het verwerpelijk. Maar het onderscheid met een gemotiveerde overstap is moeilijk te maken, dus heeft het weinig zin om daartegen veel te willen doen.

Tot daar de beschrijving van wat je een “normale” overstap kan noemen, die dan maar door de kiezer moet worden beoordeeld. Een eerste verschil daarmee in dit geval is dat niemand bij Open Vld ook maar enige inhoudelijke meerwaarde verwachtte van Vijnck. Hij werd alleen gelokt om Dedecker te dwarsbomen. Iemand om die reden een plaats beloven is een belediging van het eigen politieke personeel. Maar dat is een interne zaak voor Open Vld.

Dat is het niet meer wanneer er ook andere beloftes worden gemaakt dan een plaats op de lijst. Ik vind het onbegrijpelijk dat er niet nóg harder wordt gevallen over de belofte die Somers aan Vijnck deed dat hij een kabinetsfunctie zou krijgen. De kabinetten worden door de overheid betaald om het beleid van de ministers te ondersteunen. Elke minister heeft de plicht om daarvoor de sterkste mensen te kiezen die hij kan krijgen, uiteraard. Overheidsgeld zomaar beloven in ruil voor een overstap is wat mij betreft loepzuivere corruptie. Dat dit gebeurt, is eens te meer een bewijs voor de noodzaak om komaf te maken met het kabinettensysteem zoals het nu bestaat. Somers hypothekeert hiermee al zijn toekomstige ministers, want blijkbaar mag hij beloven dat zij bewust niet voor de beste medewerkers gaan kiezen. Als het niet strafbaar is, dan zou het dat moeten zijn. En Somers moet wat mij betreft dus onmiddellijk weg.

En Dedecker dan ? Volgens de kranten heeft die Vijnck teruggekocht. Aangezien het met zijn eigen geld gebeurt, en niet met overheidsmiddelen die hem niet toekomen, vind ik het niet van dezelfde orde. Maar het versterkt wel het zeer onfraaie beeld van de politiek, waarbij er met parlementsleden gesjacherd wordt. Ik schreef bijna “zoals met voetballers” maar bij nader inzien heeft nog geen club ooit iemand (terug)gekocht die volgens de eigen trainer alleen geschikt is om broodjes rond te brengen.

Arme liberale kiezers. Ik kan ze maar één goede raad geven : lees de partijprogramma’s van SLP en van N-VA. Ik ben redelijk zeker dat één van beide elk van hen voldoende moet aanspreken.