Ik denk niet dat het gepland was, maar als de vervanging „in extremis” van president Joe Biden als Democratische presidentskandidaat in de VS een bewuste zet was, dan was het een briljant tactisch manoeuvre. Vice-president Kamala Harris is er meteen in geslaagd om zich als enig alternatief te profileren, iets wat ik niet had verwacht – maar kandidaat Harris in 2024 blijkt plots vele maten sterker dan kandidaat Harris in 2020. Bovendien speelt ze haar sterkste troef met verve uit : ze is een heel normaal persoon, die fris en scherp van geest reageert. En kijk, dat hadden de Republikeinen helemaal niet voorzien. Trump zelf hield er uiteraard geen rekening mee dat iemand vrijwillig het presidentschap zou opgeven – een would-be dictator gaat ervan uit dat iedereen te allen prijze aan de macht wil blijven. De mislukte moordaanslag gaf hem helemaal het gevoel van onkwetsbaarheid. En de keuze van vice-presidentskandidaat J.D. Vance was er ook duidelijk één in het perspectief van een campagne tegen Biden : een jongere kloon van zichzelf die mag doen en zeggen wat hij wil zonder daarop afgerekend te worden, alleen maar omdat hij goed ligt bij de basis.

De verstandige en moedige stap opzij van Biden heeft het hele verhaal veranderd.  Harris is ook zo verstandig geweest van meteen de campagne te focussen op de mogelijke terugkeer naar de Trump-jaren met „We’re nog going back”. En de Democraten zijn ook minder genegeerd om de Trump-techniek van de persoonlijke aanvallen tegen hem te keren : tegenover „crooked Hillary” en „sleepy Joe” (twee aantijgingen zonder veel grond van waarheid) horen we nu ook „weird Donald” en „creepy Vance” (wel terecht – overigens heeft Vance niet echt een voornaam…).

Verkiezingen blijven altijd spannend, de Republikeinse basis sterk en het Amerikaanse kiessysteem onvoorspelbaar en gericht op het uitsluiten van kiezers – vooral uit minderheden. Maar de kaarten lijken toch vrij goed te liggen voor Harris. Hopelijk blijft dat zo, en biedt het vervolgens de gelegenheid aan de Republikeinse partij om zich te bekeren van het geflirt met vrijwel ongefilterd fascisme. Een tweede Trumptermijn zou een gevaar zijn voor de democratie zelf – in de VS en bij uitbreiding in de hele wereld. Zoals de oranje man het zelf heeft gesteld : iedereen moet deze keer voor hem stemmen, daarna is stemmen niet meer nodig.

De verantwoordelijkheid die op de schouders van Kamala Harris rust is niet gering. Gelukkig lijkt ze er klaar voor. En niet dat ze mijn raad nodig heeft, maar Pete Buttigieg zou een uitstekende president zijn.  Ook al omdat zijn afkomst in de EU ligt, met name in onze kleinste Lidstaat. Die met de voorzitter van het Europees Parlement overigens zo al een buitenmaatse impact heeft – het is het mooie eiland absoluut gegund.