Enige tijd geleden werd ik opgenomen in de steekproef voor de Enquête naar de Arbeidskrachten. Omdat de resultaten daarvan voor mij professioneel een belangrijk werkinstrument zijn (dat is nogal onvermijdelijk voor wie op een ministerie van werkgelegenheid ook de directie van de studies en statistieken leidt) deed ik daar met graagte aan mee. Veel tijd kroop er ook niet in. Na afloop kreeg ik de vraag of ik ook aan het Huishoudbudgetonderzoek wilde meedoen. Ook dat leek me een vorm van burgerplicht : statistieken zijn belangrijk voor onze maatschappij. Dus mocht ik onlangs gedurende veertien dagen alle inkomsten en uitgaven van mijn „huishouden” bijhouden. Dat lijkt niet zo moeilijk : een bankrekening, kassatickets en af en toe beroep doen op het geheugen lijken te volstaan. Maar dat is toch enigszins buiten de statistici gerekend. Die hebben (zeer terecht) de details nodig. Twee paprika’s gekocht ? Hoeveel wogen die ? Die plantaardige melk, was die bio ? Van soja, amandel, rijst of haver ? Van hazelnoot zegt u ? Dat staat niet in ons systeem, zoekt u gerust nog wat verder. Een brood ? Wat voor brood ? Hoeveel woog dat brood ? Koffiecapsules ? Maar hoeveel gram koffie zit daar dan in ? Ik ben eerder vaak van mijn computer naar de keuken moeten gaan. En gelukkig kan je op de website van de supermarkt vaak ook terugvinden hoeveel een product juist weegt, bijvoorbeeld. Al volstaat ook die techniek niet altijd. We kochten yoghurt ? Erg gezond. Hoeveel liter ? Op het pakje staat alleen een gewicht. Maar als de computer de inhoud wil, wie ben ik dan om tegen te spreken. Iets op internet kopen is ook al niet evident, want in welk land bevindt de winkel zich dan eigenlijk ? En Netflix kent het systeem wel, maar laat ik toevallig Amazon Prime hebben : „computer says no”.

Al na twee dagen zeiden we lachend tegen elkaar dat we beter op restaurant konden gaan : dan volstaat één bedrag voor een „maaltijd”. Ook gemengde sla kopen bleek een oplossing die groentenwegingen vermijdt. Maar natuurlijk is het niet de bedoeling om het gedrag aan de enquête aan te passen…

Invullen kan overigens ook op papier. Dat is wellicht gemakkelijker, omdat je dan de omschrijving zo kan geven als je wil en ze het bij de verwerking maar moeten uitzoeken. Maar wegens een onleesbaar geschrift en ook wel omdat het mij een betrouwbaarder systeem leek met het oog op de resultaten heb ik toch maar voor de papieren versie gekozen. Hopelijk zijn ze voldoende bruikbaar en leiden ze niet tot een al te grote afwijking wanneer de indexkorf opnieuw moet worden samengesteld, want ook daarvoor wordt deze enquête gebruikt. Een juiste meting van de inflatie blijkt de laatste maanden immers jammer genoeg van groot belang !

Mocht ik binnen een paar jaar opnieuw de vraag krijgen, ik zou wellicht wel opnieuw meedoen. Iemand moet het doen. En ik raad het dus ook iedereen aan. Maar vergeet dan toch niet om je limoenen te wegen – citroenen daarentegen komen per stuk in het systeem, maar dat ontdek je natuurlijk ook pas nadat je ze hebt gekocht…