Too late to keep calm…
A dog’s Brexit. Aan woordspelingen, cartoons en satirische stukjes over het Brexitproces is er al lang geen gebrek meer. Maar de vergelijking met “a dog’s breakfast” vind ik één van de mooiere. ’t Is inderdaad, om naar het Vlaams over te schakelen, van den hond. Dat het hele Brexitproces niet van een leien dakje zou lopen, stond vooraf wellicht voor iedereen vast, zelfs voor de Brexiteers die beweerden dat het allemaal vanzelf zou gaan. Maar dat het Verenigd Koninkrijk deze lijdensweg te wachten stond, dat zag wellicht niemand aankomen. Waarom het allemaal fout liep, is al uitgebreid beschreven. Ik heb het hele proces geboeid en met weerzin gevolgd, en hier ingaan op alle kronkelingen en nuances zou me wellicht te ver lijden. Men leze bijvoorbeeld deze uitstekende Brexit Blog. De belangrijkste vaststelling blijft voor mij dat David Cameron dacht door een referendum te beloven (en vervolgens niet te organiseren wegens geen absolute meerderheid) een probleem binnen zijn Conservatieve Partij op te lossen. Dat referendum is er wel gekomen (want David haalde nét de meerderheid) en heeft tot een campagne geleid die dankzij leugens en illegale financiering (dat is allemaal bewezen) het bekende resultaat heeft opgeleverd. En wat als een partijpolitiek probleem is begonnen, is er vervolgens één gebleven.
Op geen enkel moment is het Verenigd Koninkrijk erin geslaagd om in wat een dramatische nationale crisis is geworden de partijpolitiek te overstijgen. Dat ligt aan Theresa May, waarvan enkel de koppigheid bewondering mag wekken (of deernis), en ook aan Labourleider Jeremy Corbyn. Voor al wie het wil zien is het zonneklaar dat Corbyn zichzelf als oppositieleider onmogelijk maakt, omdat hij eigenlijk ook, en tegen de wil van zijn partijleden in, uit de Unie wil. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat zelfs in een politiek niet volmaakt functioneel land als het onze in dit soort situatie toch echt “over de partijgrenzen heen” zou zijn gewerkt. Mijn vrouw denkt dat het ook in haar, eveneens onvolmaakte, land het geval zou zijn. Dat zou toch al iets moeten zeggen…
De volstrekt niet-lineaire besluitvorming over het Kanaal (die op een volstrekt lineaire tegenpool in Brussel stuit), leidde deze week alvast tot het inzicht dat uit de Unie stappen niet meer zal lukken tegen 29 maart. Ook die vaststelling (want dat is het) kreeg binnen de partij van de premier trouwens géén meerderheid. Deze week gaan ze in het House of Commons voor de derde keer over hetzelfde akkoord stemmen, dat eerder in de grootste en de op drie na grootste nederlaag voor een premier werd weggestemd. Ik acht de kans niet onbestaande dat ze het zowaar gaan goedkeuren. Indien niet, dan komt er mogelijk een langer uitstel. En tot wat dat zal leiden kan nog altijd geen mens echt voorspellen. Drie jaar na een referendum. Bijna vier jaar nadat David Cameron de kiezer vertelde dat de keuze ging tussen hem en “de chaos” met zijn toenmalige Labourtegenstander. Je kan van die Ed Miliband zeggen wat je wil. Ik was nooit een fan. Maar zoveel chaos had de arme man zelfs in zijn stoutste dromen nooit kunnen veroorzaken.
Ondertussen kan je alleen maar vaststellen dat mits de juiste informatie over wat de EU wel en niet doet of kan doen de overgrote meerderheid van de Britten wellicht gewoon “Remain” zou hebben gestemd. Wat toch zou moeten pleiten voor een nieuwe stemming, om zo alsnog één van de meest dramatische zelfdestructieve beslissingen uit de geschiedenis van de democratie alsnog recht te zetten. Maar ook dat is te lineair gedacht voor de Britten. Al kán het nog steeds wel. En kunnen ze ook nog steeds op 29 maart gewoon uit de Unie crashen.
God save the Queen en haar onderdanen.
Naschrift (18/3/2019) : De “Speaker” van het Britse Parlement heeft vandaag, zich beroepend op een 450 jaar oud precedent, beslist dat er géén derde keer of hetzelfde kan worden gestemd. Dat verandert natuurlijk mijn inschatting dat ze het deze keer mogelijk wel gaan goedkeuren. Strikt genomen kan het VK nu geen kant meer op als de EU uitstel weigert, behalve… het intrekken van de Brexit. Niet uitgesloten, en ook niet waarschijnlijk, dat scenario. Zoals álle Brexitscenario’s, dus !