Great Balls of Fire
Soms is gewoon je job doen een voorrecht. De vertegenwoordiging van de Europese Commissie organiseerde vandaag een seminarie over “spending reviews”. Daar ben ik naartoe gegaan. Eén van de sprekers was Ed Balls. En alleen daarvoor zou ik gerust naar het seminarie hebben willen gaan. Hij gaf een erg interessante toelichting, al was ze wellicht te Brits om in ons land echt toepasbaar te zijn. Waarom ik dan toch hoog oploop met de politicus die in 2015 genadeloos werd weggestemd bij de verkiezingen ? Wel…
Balls stond mee aan het roer van de “New Labour”-regering van Tony Blair en later die van Gordon Brown. De langst regerende niet-Conservatieve regering van deze eeuw in het V.K. Daarna werd hij “shadow chancellor”, en als schaduw van de minister van financiën zowat de tweede in lijn van de Labouroppositie tegens de eerste regering-Cameron. Algemeen erkend om zijn bekwaamheid, werd hij desondanks bij de verkiezingen in 2015 als parlementslid van voor Morley and Outwood door zijn conservatieve tegenstander verslagen. Het was de verkiezing die door David Cameron werd gewonnen, onder meer wegens deze tweet over zijn Labourtegenstander, Ed Miliband : “Britain faces a simple and inescapable choice : stability or strong government with me, or chaos with Ed Miliband.” Er loopt een rechte lijn van die verkiezingszege naar het Brexitreferendum en naar de Britse politieke situatie van vandaag. Hoe hij ook zou hebben geprobeerd, zóveel chaos had Miliband nooit kunnen creëren. Als die verkiezingen anders aflopen, dwaalt Labour (onder meer dankzij Balls) wellicht ook niet naar het links-radicalisme van Corbyn af. Als…
Balls’ politieke carrière werd daarmee afgebroken, maar hij verliet het toneel gracieus. Zijn vrouw, Yvette Cooper, bleef in het parlement en is nu één van de zeldzame lucide stemmen over het Brexitdebacle in het House of Commons. En Balls… die bewees dat hij de platgetreden paden durfde verlaten. Onder meer met tv-werk, in diverse domeinen. Wie in YouTube “Ed Balls Strictly” intikt ziet het meest extreme voorbeeld daarvan. Je kan er heel veel over denken, maar dat het voor een ex-minister lef vereist is wel onmiskenbaar.
Bij de start van zijn uiteenzetting toonde hij zich verheugd dat hij het voor één keer niet over Brexit moest hebben, en dat kan hem natuurlijk niet kwalijk worden genomen. De totale nederlaag van May, die haar voorstel voor een akkoord met de EU met groot verschil zag weggestemd, samengenomen met de door May vervolgens gewonnen vertrouwensstemming in het parlement creëert een uiterst ingewikkelde puzzel, die bovendien dreigt uit te lopen op een “No Deal Brexit” waarvan eigenlijk niemand de gevolgen kan overzien. Dat is het gevolg van het feit dat het “Leave”-kamp bij het referendum nooit duidelijk maakte onder welke voorwaarden de EU dan wel verlaten zou moeten worden, en van de totaal verkeerde inschatting langs Britse kant van de cohesie en prioriteiten langs deze kant van het Kanaal. Maar het is ook het gevolg van een politiek systeem waarin partijen ook als het écht nodig is niet met elkaar praten en samenwerken. Het staat mij voor dat in een soortgelijk geval in ons land een akkoord met iedereen zou worden gemaakt. Eigenlijk is er wellicht een meerderheid in het Britse parlement voor een uitweg zonder catastrofes, maar omdat die meerderheid gevormd wordt door parlementsleden uit de Conservatieve Partij én Labour komt ze gewoon niet tot stand. Het hele Brexitverhaal blijft een waarschuwing dat ook een over het algemeen goed bestuurd land (getuige daarvan de “spending review” die Balls kwam voorstellen) zichzelf totaal kan vastrijden. Verantwoordelijkheidsbesef is de eerste vereiste om aan politiek te doen. Het wordt me nét iets te vaak vergeten tegenwoordig.
Oh ja, niemand is perfect en dus deed Balls ooit een soort van “Leterme”. Daarmee werd 28 april Ed Balls Day. Wat ook door hemzelf gevierd wordt. Zalig de politici die hun werk wél maar zichzelf níet altijd ernstig nemen.