Tom Bevers

Zaal Beekdal, ongeveer 20 jaar geleden.

Het was één van de eerste politieke discussies waarin ik betrokken was. Ik was nog niet zolang voorzitter van de Essense VU. We hadden een overleg met de plaatselijke CVP, waarmee we een coalitie vormden. Het ging over de serviceflats in aanbouw. Aan welke prijs gingen die verhuurd worden ? Aan kostprijs, was mijn mening. Ruim beneden de kostprijs, was het CVP-standpunt. Ik vond het toen al de negatie van sociaal beleid om sociale voorzieningen te subsidiëren voor mensen die dat niet nodig hebben (zeker buiten het systeem van de sociale zekerheid om). En voor wie wel steun nodig heeft, bood en biedt het OCMW een prima uitweg.

Maar de lage prijszetting moest en zou doorgaan, waarbij het nauwelijks verholen doel van de CD&V-voorlopers was om de socialisten de wind uit de zeilen te halen. Of dat gewerkt heeft, betwijfel ik, maar dat deel van de analyse was alvast correct, want later zou de sp.a de grote verdediger van de serviceflatsubsidiëring worden.

En zo bouwde OCMW Essen flats, die sindsdien jaarlijks een stevig verlies betekenen voor de gemeentebegroting. Een verlies dat ook gebruikt wordt om de investeerders van (toen) Serviceflats Invest te betalen, een door de overheid mee opgezet vehikel dat zichzelf in de overeenkomst verzekerde tégen de overheid. In het contract met het OCMW werd namelijk opgenomen dat ze toekomstige belastingverhogingen aan het OCMW mochten doorrekenen.

Essen bouwde nog een tweede reeks flats, ook verhuurd aan een te lage prijs, maar langzaam begon het ook bij CD&V te dagen dat het prijsbeleid een molensteen om de hals was. Maar dan wel één die verwachtingen had gewekt : wie goedkoop huurt van een overheid gaat er uiteraard vanuit dat die overheid niet zomaar de prijs gaat verhogen. Zeker niet in een situatie waarbij de gebruiker in sterke mate afhankelijk is van de voorziening. Een betrouwbare overheid verhoogt de prijs van medicijnen niet tijdens de behandeling. Ze verlaagt subsidies op zonnepanelen niet wanneer die al op het dak liggen. Ze verhoogt geen prijzen voor mensen die al in serviceflats wonen. Slecht beleid heeft consequenties, vaak nog vele jaren nadien. Berouw komt na de zonde.

Dat geldt ook voor de toen afgesloten overeenkomst met de investeerders. Die worden nu met een belastingverhoging geconfronteerd – voor de tweede keer in enkele jaren tijd. Net zoals een paar jaar geleden besloten ze vervolgens niet dat het terecht is dat vermogen wat meer wordt belast. Neen, ze willen die belasting op basis van het contract doorrekenen aan de bewoners van het OCMW.

Als het OCMW echt wil, denk ik dat ze die clausule voor de rechtbank kan laten vernietigen (ze is er immers op gericht om het overheidsbeleid te dwarsbomen, zoals het doorrekenen van verkeersboetes dat ook zou zijn). Maar dat doet het OCMW niet. Het gaat ook niet op de blaren zitten die het over heeft gehouden aan de combinatie van een slechte overeenkomst en een verkeerde prijszetting. Het grijpt de belastingverhoging aan om zogezegd te proberen de prijszetting te corrigeren.

De boodschap aan de bewoners is dubbel :
1. Alle redenen zijn goed om de prijs te verhogen, als we er morgen een andere vinden dan gaan we dat ook doen, tot de historische vergissing die we 20 jaar geleden hebben gemaakt is rechtgezet. Dat we daardoor de betrouwbaarheid van de overheid grondig ondergraven maakt niet uit.
2. Het raakt ons niet dat een belasting op vermogen wordt betaald door gebruikers van sociale voorzieningen.

Volstrekt onethisch, maar ik ga ervan uit dat het vanuit het standpunt van de overheid niet onwettelijk is, zodat een klacht bij de toezichthouders me kansloos lijkt. Iets anders zou een klacht van een bewoner bij de rechtbank tegen het OCMW zijn (de parallel met de geest van de huurwet is immers evident), al zou die een bijzonder goede advocaat moeten hebben om zich te verweren tegen de financiële belangen die in dit dossier die van OCMW Essen ver overstijgen.

Het blijft hoe dan ook een bijzonder onverkwikkelijk verhaal, zonder veel goede kanten. En neen, kom niet zeggen dat jullie niet gewaarschuwd waren, beste CD&V-collega’s.

Zaal Beekdal, ongeveer 20 jaar geleden.

In 2003 was ik OCMW-raadslid. Ik had in 2001 en 2002 ook de Ronde van Essen gecoördineerd. Die twee hadden met elkaar niet echt iets te maken, al was OCMW-secretaris Stefaan Denewet een fervent Rondesupporter.

In 2003 gaf ik de fakkel van de Rondecoördinatie door aan Annemie Van Loon, die hem gedurende vele jaren mooi brandend heeft gehouden. De OCMW-fakkel ging in 2007 naar Suzanne Kerstens en Thomas Dekkers, die ik bijzonder dankbaar ben voor de manier waarop ze vanaf toen het N-VA/PLE-geluid in het OCMW hebben laten horen.

Zoals we bij de verkiezingen van 2012 afspraken geeft Suzanne nu haar zitje door. Daarnaast neemt overigens ook Brigitte Bouvé afscheid, als gevolg van een afspraak tussen haar Open Vld en CD&V. Ik heb Brigitte als collega en raadslid met gezond verstand altijd gewaardeerd. In de vorige legislatuur was ze, mede dankzij mij, plots enkele dagen voorzitster van het OCMW, na de bizarre CD&V-manoeuvres om Jos Van Loon van de voorzittersstoel te houden. Ze had dat gerust wat langer mogen doen.

En kijk, bij het afscheid van Suzanne belandt het OCMW-vuurtje toch wat onverwacht bij… Annemie Van Loon. Daar ben ik heel blij mee. Ze gaat dat goed doen, samen met Cathy en Thomas. En Jasper, die zijn inzet voor het OCMW combineert met… de Ronde van Essen. Er moet toch iets zijn dat die twee verbindt, denk ik dan.

Succes, Annemie !

Wanneer mag je als oppositiepartij met recht en reden stellen dat je iets hebt bereikt ? Dat je een verschil hebt gemaakt ? Dat is niet eenvoudig. Je kan nog zo sterk mee aan de basis van een besluit liggen, helemaal zonder medewerking vanuit de meerderheidspartijen kan het nooit. Bovendien heeft die meerderheid vaak het laatste woord, bijvoorbeeld over de concrete uitwerking van een idee, en dat communiceert wél zo eenvoudig voor hen.

Ik heb het verhaal al eens verteld : 25 jaar geleden, bij de opmaak van het allereerste Jeugdwerkbeleidsplan, besloten we vanuit de Jeugdraad dat Essen nood had aan een repetitieruimte voor beginnende muziekgroepjes. Dankzij onze opvolgers in de Jeugdraad verdween de vraag nooit van de agenda. Af en toe ondernam een schepen van jeugd wel eens een poging om te zien of het voorstel niet ergens even tussendoor eenvoudig kon worden gerealiseerd, maar echt doorbijten kwam er nooit van.

Vandaag werd de repetitieruimte “Hemelrock” geopend. Op het debat in de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen daagde Dirk de collega-lijsttrekkers uit. Als iedereen voorstander is, dan moet de ruimte er toch snel kunnen komen ? Toch leken alweer praktische bezwaren tegen deze of gene locatie roet in het eten te komen strooien. Robin en ik brachten het nog eens op de gemeenteraad. En Thomas tekende een cartoon voor onze folder. En toen ? Toen werd er toch doorgebeten.

Dus ja, die repetitieruimte is er dankzij ons gekomen. Helmut was zo correct om bij de opening ervan alle fracties in de gemeenteraad te danken – al denk ik eerlijk gezegd dat alleen die van hem en de onze er echt belang aan hechtten. Laat ik dan maar op mijn beurt Helmut danken, want zonder zijn inzet zouden we er dicht bij zijn geraakt, maar was ze er toch alweer niet écht gekomen, die repetitieruimte.

Of we de eer nu 50/50 moeten verdelen, of 80/20 in één of andere richting, uiteindelijk is het niet zo belangrijk. Ik ben blij met Hemelrock. Het ziet er ongeveer zo uit zoals we het ons 25 jaar geleden hadden voorgesteld. Of, neen, toch niet. Het ziet er béter uit, want het schilderwerk van Kaat Michielsen is behoorlijk indrukwekkend.

Let the music start.

Ik had de gemeenteraad gisteren beter aan mij voorbij laten gaan. Ik ben wel blij dat ik tegen het kappen van de rode beuk op het kerkhof van Hoek heb kunnen pleiten, en vooral dat daarover ook gestemd is. Ook al wist ik bij voorbaat dat ik kansloos was. De boom en de discussie verdienden het dat de beslissing expliciet in de gemeenteraad zou worden genomen.

Het is ook niet de chaotische manier waarop de raad werd geleid die me het meest dwarszit. Nochtans, als een meerderheid beslist om alle functies voor zich te houden, neemt ze wel de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat dit op een bekwame manier gebeurt. Maar kom, iedereen verdient een tweede kans.

Het gaat me wel om de dialoog (?) met het college die ik hier even samengevat weergeef :
– Ik : „Vorige week op de commissie werden er vragen gesteld over de camping in Wildert, maar daarop kwam geen antwoord. Nu lees ik in een collegenota die van vóór de commissie dateert alle informatie. Waarom kregen we geen antwoorden ?”.
– College : „De nodige afspraken zijn gemaakt om te zorgen dat de camping vakkundig wordt opgeruimd.”
– Ik : „Ok, maar de vragen gingen over de eigendomstoestand. Daar is alleen over gezegd dat de verkoop in handen was van een immobiliënkantoor.”
– College : „Dat klopt. Wij horen wel geruchten over mogelijke geïnteresseerden of een verkoop, maar meer weten we niet.”
– Ik : „Geruchten ? Er is een gesprek geweest met een kandidaat-koper en de burgemeester.”
– College : „Ja, maar dat was vóór een mogelijke verkoop.”
– Ik (nadat Willy Hoppenbrouwers de zaak terug aanbrengt en ik de betrokken nota even kan checken) : „In de nota van 5 januari staat dat het terrein verkocht is, en staat de nieuwe eigenaar vermeld.”
– College : „Je moet niet doen uitschijnen dat we bewust informatie achterhouden.”
– Ik : „Ik vraag gewoon waarom die informatie vorige week niet kon worden gegeven, terwijl jullie ze hadden.”
– College : „Waarom moet je weten wie de nieuwe eigenaar is ? Dat zijn jouw zaken toch niet ?”
– Ik : „Zeg dan dat het mijn zaken niet zijn, in plaats van te ontkennen dat je van iets weet. Het stond in de nota die jullie op 5 januari hebben gekregen.”
– College : „Je weet blijkbaar toch alles, als het allemaal in die nota staat die je hebt gelezen ?”
– Ik : „Ik heb die nota nu pas, niet vorige week toen de vragen op de commissie werden gesteld. Ik kón die ook niet hebben – of gaan jullie me voortaan alle nota’s onmiddellijk doorsturen ?”

Overigens heb ik op basis van het Gemeentedecreet het volste recht op alle informatie die het college ook heeft, ook die in nota’s die ze blijkbaar zelf niet eens lezen of uit vergaderingen waarvan ze zich niet herinneren dat die ooit hebben plaatsgevonden.

Als dit in Nederland gebeurt, kunnen de twee collegeleden hun boeltje pakken. Motie van wantrouwen waarbij ze zelfs niet op hun eigen fractie moeten rekenen. Wegens het achterhouden van informatie en expliciete ontkenning van de bevoegdheden van de gemeenteraad. Trop is te veel. Bij ons hebben ze wellicht een schouderklopje gekregen van de raadsleden van sp.a en CD&V. Goed gedaan jongens.

Ik zou me daar eigenlijk niet druk in mogen maken. Dat gun ik hen niet. En toch heb ik er slecht van geslapen. Dat komt niet goed uit, want ik moet nog twee dagen een vergadering voorzitten (liefst zonder procedurele fouten, en met een inhoudelijke consensus als resultaat…). Dus was ik beter thuis gebleven.

Voor de tweede keer deze legislatuur. De eerste was toen ik enkele agendapunten te laat had doorgestuurd en we vroegen om ze toch nog te behandelen. Die vraag werd weggestemd. Hoeveel zaken, beste collega’s van CD&V en sp.a, hebben we ondertussen behandeld die te laten waren ingediend, of waarbij er iets anders formeel niet klopte ? AGB-stukken op maandag, beslissing zonder protest op woensdag ?

Men zegt wel eens dat oppositie voeren frustrerend is, maar dat is niet zo. Dat is en blijft een mooie en dankbare opdracht in een democratie. Een gebrek aan een minimaal respect, dat is frustrerend.

Unizo Essen zette 2016 in met een nieuwjaarsreceptie. En ik stond op de gastenlijst. Afscheidnemend voorzitter Marc Wauters werd uitgewuifd, en met Tijl Van Loon kwam een generatiegenoot aan het roer van de Essense middenstandsvereniging. Essen heeft een actieve Unizo-afdeling, en daar mogen we zeker als beleidsmakers blij mee zijn. De winkels in onze gemeente zijn essentieel voor het economisch en sociaal weefsel van Essen. Een beleid dat hen helpt waar het kan zou dan ook een evidentie moeten zijn. Dat is het niet altijd in Essen. Samen met Open Vld pleiten we al een tijd voor een aanspreekpunt in het gemeentehuis, een ambtenaar die zich de lokale economie en de plaatselijke arbeidsmarkt aantrekt en de brug kan vormen tussen de schepenbank en de toonbank.

Ik hoorde op de receptie de kritiek dat politici alleen luisteren naar ondernemers als ze het argument van de werkgelegenheid gebruiken. Ik vind dat uiteraard belangrijk (dat ben ik aan mijn professionele zelf verplicht), maar ik vind de creatie van welvaart, de sociale functie van de bakker en de slager en het gewoon “smeren” van de samenleving (beeld je maar eens in dat je zelf je zalm zou moeten vangen en roken, om maar iets te noemen) even cruciaal. Het bloemetje dat we op de Dag van de Klant van de ene winkelier naar de andere brachten is dan ook bijzonder terecht.

Ik hoorde ook dat veel politici de ondernemingen niet kennen. Tja, de meeste professionele politici zijn inderdaad geen ondernemer. Ze zijn overigens ook geen werknemer of werkloze. Misschien combineren ook te weinig ondernemers hun zaak met een vrijwillig engagement in de (lokale) politiek. Al is dat wellicht ook niet altijd een evidente combinatie.

Ondernemers die wel de overstap naar de professionele politiek maken, raken vaak ontgoocheld. Omdat een gemeente, een partij of een ministerie niet werkt zoals een onderneming. Ik denk dat ze een fout maken. De analogie zit namelijk niet daar. De onderneming is niet de partij, maar de politicus zelf. Die heeft klanten en leveranciers, zakenpartners en tijdelijke of langdurige contracten. Klanten kunnen naar de concurrent verhuizen, en degene met wie je vandaag (in een coalitie bijvoorbeeld) samenwerkt, is morgen weer de concurrent.

Het doel is dan wel anders (het gaat erom de samenleving te verbeteren, niet om winst te maken), maar door er op die manier naar te kijken, ben ik zeker dat ondernemers zich in de politiek meer dan vandaag zouden kunnen waarmaken. Hoewel ik het met zo goed als geen enkel van zijn ideeën eens ben, toont Donald Trump dat vandaag misschien wel aan.

Overigens ken ik de wereld van de lokale middenstand wel een beetje. Ik heb genoeg tijd in het accountantskantoor van mijn vader doorgebracht, en naar zijn verhalen geluisterd, om vertrouwd te zijn met het wel en wee van wie als zelfstandige zijn of haar brood probeert te verdienen. Ik heb er veel waardering voor hen aan overgehouden, en soms ook wel een beetje afgunst naar de vrijheid en het gevoel van “loon naar werken” – en ook begrip voor hen die soms het gevoel hebben dat de samenleving het hen onredelijk moeilijk maakt.

Ik wens de Unizo-afdeling en haar nieuwe voorzitter een succesvol 2016 toe !