Een vroege gemeenteraad, zodat er tijdens de eindejaarsfeesten aan het Heuvelplein niet meer over plannen en budgetten moet worden gedebatteerd. Sinds de invoering van de “Beheers- en Beleidscyclus” zijn de begrotingsdebatten in de raad een stuk korter geworden. Vroeger deden we daar elk jaar twee dagen over, nu duurt de budgetbespreking niet veel langer dan een andere raadszitting. Dat komt omdat er volgens de BBC-filosofie op hoofdlijnen moet worden bestuurd. Vroeger was de begroting inderdaad een ideale aanleiding om het hele beleid te screenen. Het college kreeg tientallen vragen, en zorgde vaak -op de tweede dag- ook voor degelijke antwoorden. Als raadslid een ideale manier om helemaal bij te zijn en om het controlerecht effectief uit te oefenen.

Vandaag leer je in de BBC-documenten zo goed als niets over het beleid. Dat komt omdat onder BBC alleen over het “prioritaire” beleid echt moet worden gerapporteerd. Dat lijkt zinvol, want dan moet de raad zich niet buigen over de aankoop van balpennen. Maar dat deden we vroeger ook niet, al stond die post wel in de documenten. Ik herinner me weinig of geen futiele vragen in de raad – aan de discussie ging immers altijd een emailuitwisseling vooraf die detailvragen netjes “opruimde”.

Elke gemeente, elk schepencollege dus in de praktijk, kiest zelf wat het prioritair beleid is, en welke projecten daarin thuishoren. Als dat er heel weinig zijn, moet er ook over heel weinig worden gerapporteerd. En dus besloot ons college dat er in Essen zo goed als niets prioritair is. Er staan wel ronkende titels boven de “prioritaire” beleidsdomeinen, maar de inhoud ervan staat totaal niet in verhouding tot de ambities. Zodat alle cijfers uiteindelijk bijna uitsluitend gaan over het “overig beleid”. Alsof iemand er iets aan heeft te weten hoeveel miljoenen euro’s er in het beleidsdomein “leven” worden uitgegeven.

Legt BBC dan geen andere verplichtingen op ? Jawel, voor dat prioritair beleid moeten ook indicatoren worden uitgewerkt. Cijfers waarmee kan gemeten worden of de doelstellingen worden gehaald. Maar daar maakte het college bij de opmaak van het Meerjarenplan nauwelijks of geen werk van. Want BBC legt wel verplichtingen op, maar voorziet geen sancties. Na twee jaar aandringen heb ik dan maar zelf een voorstel van indicatoren -die naam waardig- uitgewerkt. Vanuit mijn professionele achtergrond was ik dat ook aan mezelf verplicht, vond ik. Met mijn voorstel wil ik vooral aantonen dat het college in 2013 dat gewoon zélf ook had gekund. Ik heb er wel wat werk in gestoken, maar dat meet zich in uren, niet in dagen. Met een ambtenarenapparaat van meer dan 100 mensen en met zeven vol- of halftijdse collegeleden had men dat aan het Heuvelplein toch echt wel zelf gekund ?

De bewuste ondoorzichtigheid in het budgetproces wordt nog versterkt door allerlei activiteiten onder te brengen in nevenconstructies, met het Autonoom Gemeentebedrijf (AGB) als beste voorbeeld. Ik heb me daarom ook verzet tegen de oprichting van een nieuwe vzw om de turnhal te realiseren. Ik hoop dat die hal er snel komt, overigens, het gaat me enkel om het juridische kader en de financiële constructie die wordt opgezet. Gaston sprak me tegen : het is niet de bedoeling van het college om rechtsfiguren uit te werken die de transparantie verhinderen. Hij klonk overtuigd, en misschien deelt hij zelfs een beetje mijn bekommernis : het is voor hem ongetwijfeld eenvoudiger om het overzicht te houden, maar soms maakt het ook het leven van het college en de administratie moeilijker. Voor het AGB moet een afzonderlijk budget worden opgemaakt, moeten afzonderlijke vergaderingen worden bijeengeroepen (binnen de wettelijke termijnen), moet een aparte boekhouding worden gevoerd… Hetzelfde geldt voor de vzw Kobie. Nog eens een vzw erbij is misschien ook wel voor het college “des guten zuviel”, zodat de discussie mogelijk over de beste rechtsvorm voor de turnhal op zich kan gaan. Hoop doet alvast leven…