Archief van
Maand: juli 2013

Achter het gordijn

Achter het gordijn

Een conferentie in Slovenië die een spreker zocht over “Green Jobs” en de EPSCO-ministerraad die voor de zesmaandelijkse informele bijeenkomst naar Litouwen trok, maakten dat ik twee weekends heb doorgebracht in twee landen die er een paar gelijkenissen op nahouden. Beide landen waren de eerste om uit het staatsverband te stappen waar ze na de Tweede Wereldoorlog onder het communisme in beland waren, respectievelijk de Sovjetunie en Joegoslavië. Beide vochten daarvoor in 1991 een korte onafhankelijkheidsoorlog uit. In twee gevallen een beperkt conflict, met 9 Litouwse en 19 Sloveense dodelijke slachtoffers, maar waarvan de impact op de geschiedenis veel groter zou zijn. Een korte oorlog die vooral in Slovenië grotere wonden sloeg dan ik me bewust was, met name omwille van de nooit echt verteerde Tweede Wereldoorlog. En ook, natuurlijk, omdat in Kroatië, Bosnië en Kosovo later bleek dat het vele erger had kunnen zijn.

In Slovenië had ik dankzij mijn EMCO-collega’s het voorrecht om enkele dagen in een bergdorp bij het meer van Bohinj te verblijven, in een omgeving met prachtige natuur, waar het meer en de bergen bovendien voor wat afkoeling zorgden. Er reden veel wagens met Nederlandse en Belgische nummerplaten rond – voor één keer meer rood-witte dan zwart-gele. Blijkbaar hebben veel mensen al ontdekt dat er ook nog Alpen liggen voorbij waar vroeger het IJzeren Gordijn liep. Terecht, want Slovenië moet helemaal niet onderdoen voor de buren. De onvermijdelijke volksmuziek in Oberbayernstijl die overal weerklinkt (en die zich alleen in de taal onderscheidt van het Duitse equivalent) moet je er dan maar bijnemen.

Overigens is Slovenië zeer actief met het behoud van die eigen prachtige natuur bezig – zo is alle gemotoriseerd verkeer op het meer verboden. Het land ziet daarin ook een belangrijk economisch potentieel. Dat Essen een belangrijk stuk van zijn natuurpracht aan een Sloveense (Jelena Kovačič-De Belder) heeft te danken, is wellicht geen toeval…

Met een bezoek aan Vilnius rondde ik het trio Tallinn-Riga-Vilnius af. Ik vrees een beetje dat ik Vilnius het minst mooie van de drie vond, al kan dat ook gewoon met het weer te maken hebben. En met de ligging in het binnenland, wat me sowieso wat minder aanspreekt. Maar het blijft een prachtige stad, die voor mij heel Pools aandoet. Niet alleen omwille van de talrijke kerken. Zoals in Estland en Letland bezocht ik ook in Litouwen het museum dat aan de Sovjetbezetting herinnert, met name aan de activiteiten van de KGB. In dit geval ook gehuisvest in het voormalige gebouw van de Geheime Sovjetdienst. Compleet met een goed bewaard cellenblok.

In 1938 verdeelden Nazi-Duitsland en de Sovjets Polen en het Balticum onder elkaar. Dat leverde de regio afwisselende bezettingen vanuit het Westen en het Oosten op. Een moeilijk hanteerbaar verleden, maar vooral economisch maakten ze vanaf 1990 een heldere breuk. Vandaag zijn de Baltische landen degene die in de economische crisis de sterkste veerkracht vertoonden (en Polen wist de crisis zelfs zo goed als helemaal te ontwijken).

Daar ligt dan een verschil met Slovenië : dat pakte de overgang minder intelligent aan, en liet zich iets te veel door de corporatistische buren in het Westen inspireren. Dat bezorgt het land nu iets minder goede papieren. Maar ik twijfel er niet aan dat beide “kleintjes” in het verenigde Europa van vandaag en morgen hun mannetje wel zullen staan.

Uitgelezen

Uitgelezen

Op 14 april schreef ik hier over het stapeltje boeken dat op mij lag te wachten. Heb ik dat lijstje ondertussen afgewerkt ? Bijna. Alleen het eerste boek, dat over ruimtelijke ordening, is nog niet helemaal uit. Wat meteen aantoont dat ik de volgorde niet heb gerespecteerd…

Wat heb ik dan wel gelezen ? Het boek over De Wever heb ik in één keer uitgelezen. Dat ik daardoor op de betrokken avond te laat in mijn bed lag, moet voor wie mij kent meteen duidelijk maken dat ik het bijzonder boeiend vond. Het deed me denken aan de epische beschrijvingen die Hugo De Ridder destijds van de politieke crisissen in dit land maakte. Een blik achter de schermen, met zeer veel relevantie voor wat zich vóór de schermen afspeelt. Een blik ook op de meest relevante Vlaamse politicus van dit moment, ook al blijkt burgemeester van Antwerpen “zijn” een ander vak dan het “worden”. Een boek dat al wie naar de “moeder van alle verkiezingen” in 2014 uitkijkt gelezen moet hebben – en dat overigens ook leert dat een briljant strateeg wat geluk nodig heeft, zoals de ook nogal doorgewinterde tegenstander van De Wever, premier Di Rupo, de voorbije weken tot zijn vreugde mocht vaststellen.

Ik las ook Meneer de Burgemeester en herkende een ambt en een dorpspolitiek uit een afgesloten verleden, dat jammer genoeg soms nog doorleeft in de mentaliteit – en ook al eens in het kiesgedrag. Een verleden van individueel dienstbetoon en burgemeesters die -afhankelijk van het perspectief- met gezond boerenverstand of dictatoriaal gebrek aan inzicht af en toe hun gemeente opstuwden in de vaart der volkeren, daarbij het dagelijks bestuur overlatend aan wie dat toevallig op zich nam (de secretaris, een schepen, desnoods de pastoor). Ik raad het boek aan onze burgemeester aan, als hij het al niet gelezen heeft. Ik weet zeker dat hij blij zal zijn dat hij de sjerp in de 21e eeuw mocht omgorden, ook al was het ambt vroeger wellicht eenvoudiger en vooral veel dankbaarder.

Ook het boek van Herman Suykerbuyk heb ik doorworsteld. De hermetische schrijfstijl en soms gespannen verhouding van de teksten met de regels van de Nederlandse grammatica maakten dat niet eenvoudig. Maar het blijft interessante lectuur, die me er nogmaals van overtuigde dat een democratie goede volksvertegenwoordigers nodig heeft, op alle niveaus. Als tegengewicht voor de uitvoerende macht. En dat Herman Suykerbuyk er zo één was. Un bon député de campagne. Meer moet dat niet zijn.

Overigens belandde een boek dat niet in mijn stukje stond in april alsnog bovenaan de stapel. The Ancestor’s Tale van Richard Dawkins wurmde zich bij het lezen van een Wikipedia-artikel in het “must read”-lijstje (het boek bestaat ook in het Nederlands, als “Het verhaal van onze voorouders”). Terecht, want het is een zéér sterk boek. Het volgt de evolutie in omgekeerde richting, waarbij het telkens op zoek gaat naar de laatste gemeenschappelijke voorouder van achtereenvolgens de mensen, de mensen en chimpansees, de mensen, chimpansees en gorilla’s… om zo na veertig stappen (wonderbaarlijk weinig) bij de oorsprong van het leven te belanden. De militant atheïstische Dawkins stopte er enkele (terechte) sneren naar het creationisme in, maar dat zijn niet meer dan voetnoten in een werk dat vooral het wonder van de evolutie uitlegt en illustreert. Dat hij het formaat van het boek aan de Canterbury Tales ophangt, geeft aan dat het boek ook enige literaire ambities heeft, en dit wat mij betreft ook vervult. Non-fictie van de bovenste plank.

Dat ik Strange Rebels ging lezen stond wel in het aprillijstje. Het jaar 1979 wordt daarin bekeken vanuit het perspectief van het aantreden van Deng Xiaoping in China, Margaret Thatcher in het Verenigd Koninkrijk en Ayatollah Khomeiny in Ira. En het jaar van het eerste bezoek van paus Johannes-Paulus II aan Polen. Verschillende, maar boeiende verhalen, al gaat het leggen van verbanden al eens ten koste van de diepgang.

Wat China betreft, heb ik dat dan later goedgemaakt door China’s War with Japan 1937-1945 te lezen. Een vergeten stuk van de Tweede Wereldoorlog, met een warrig verloop waarbij de overwinnaar (Chiang Kai-shek) zo goed als geen veldslagen won en vier jaar na de oorlog enkel nog over Taiwan regeerde. Maar wel een stuk van die oorlog dat wellicht voor de afloop van de strijd tegen Japan minstens zo belangrijk is geweest dan de eilandenstrijd die op Pearl Harbour volgde. En een strijd die een zeer grote invloed had op het land dat het wereldtoneel ondertussen mee domineert. Waar trouwens de visie van Kai-shek uiteindelijk vermocht wat zijn troepen niet konden : China domineren.

De Spycker heb ik ook nog niet helemaal uit. De stapel is dus nog niet helemaal verwerkt. Maar ik ben toch al een heel eind gevorderd. Een productieve vlaag van leeswoede, geholpen door lange treinreizen (en vliegreizen soms ook). Die me er ook aan herinnert waarom ik onze bibliotheek een belangrijke instelling vind, zonder er zelf te komen…

Back in business

Back in business

Deze site werkt weer. Het probleem bleek uiteindelijk minder erg dan gevreesd, zodat ik niet alles heb moeten herprogrammeren. Maar aan de andere kant was het ernstig genoeg om het niet meteen te vinden, en belette de werkdrukte een vlotte nieuwe opstart. Maar nu zijn we er dus terug.

Er staan wel één en ander in het lijstje om “goed te maken”. Laat ik daar dan maar meteen werk van maken. Misschien is het nuttig om eerst even op te sommen waar ik het niet over ga hebben. Bovenaan die lijst staat de koningswissel. Niet dat ik daar geen mening over heb – er zijn weinig zaken waar ik geen mening over heb. Maar als federaal ambtenaar lijkt het me beter die deze keer voor mezelf te houden – het is toch een beetje alsof het bedrijf waar ik voor werk een nieuwe erevoorzitter van de raad van bestuur heeft. Toch dit : koningin Paola (waarom is dat nu niet “koningin-emeritus” geworden ?) kwam de voorbije dagen veel menselijker over dan we haar de voorbije jaren zagen. Hopelijk kan ze een beetje profiteren van het langverwachte pensioen (ja, ik weet wie dat betaalt – maar het financiële argument voor een republiek heb ik altijd het zwakste gevonden : elk ander systeem kost ook geld).

Verder bleken de twee gemeenteraden die ik hier onbesproken liet weinig geschiedenis te hebben geschreven. Wie toch bang is iets te hebben gemist, kan zoals steeds in de N-VA/PLE Nieuwsflits terecht. Ik heb mijn (spreekwoordelijke) pen de voorbije maanden uiteraard niet helemaal stilgehouden…

Ook mijn fototoestel stond niet stil. Dat leidde vooral tot een pak foto’s van de 20e Roefel. Een plezante editie, en hopelijk een aanzet voor alle medewerkers om er volgend jaar ook weer tegenaan te gaan.

Waar ga ik het dan wel over hebben ? Over boeken, het Autonoom Gemeentebedrijf, de Quarantainestallen, de Tour, Slovenië en Litouwen. Niet noodzakelijk in die volgorde !