Tom Bevers

De “Stannah Cyclocross Essen”, zoals het evenement officieel heet, verving gisteren de “Grote Prijs Rouwmoer”. Ik speelde voor parkeerwachter op de VIP-parking, die verdacht veel op de parking van het zwembad en het Parochiecentrum leek. Het zal aan mijn VIP-kennis liggen, maar buiten Michel Wuyts heb ik niet echt veel bekenden gezien. Dat komt natuurlijk als oud-renners en soap-acteurs je minder bekend voorkomen dan de Westraatbewoners. Van die laatste categorie heb ik wel kamerlid Jef Van Den Bergh herkend – en vriendelijk erop gewezen dat de parking volzet was. Ik hoop dat hij op tijd op het parkoers is geraakt om zijn dorpsgenoot te zien winnen.

De wedstrijd zelf heb ik maar vanop één plaats gezien. Leuk, maar misschien had ik even moeten rondwandelen. Alles zag er wel netjes en goed georganiseerd uit – ook achter de schermen, waar ik als medewerker een klein beetje kon kijken. Felicitaties voor de Molenheidevrienden dus, want zo’n verhuis is toch geen klein bier.

Of dit een duurzame oplossing is, durf ik niet meteen voorspellen. Wat als de loods een functie krijgt, wat als het terrein (ook) voor andere zaken wordt gebruikt. Tenzij er natuurlijk voor gekozen zou worden om het hele terrein als permanent veldritcentrum in te richten. Een soort “nationaal stadion” – het Thialf van het veldrijden. Wie dat al te dwaas vindt klinken mag alternatieve suggesties doorgeven aan de vzw Kempens Landschap !

Ondertussen beleefde Essen alvast een mooie dag. Al had de gemiddelde dorpsgenoot wellicht toch liever Meeusen of Stybar op het podium gezien. En vond ik het jammer dat de beste -Sven Nys- niet won. Maar overeind blijven is natuurlijk een eerste vereiste in het veldritvak !

Ik heb de voorkeur gegeven aan de “officiële” verwerking in onze Nieuwsflits alvorens mijn eigen indrukken over dag 2 van het meerjarenplandebat hier uit te schrijven. Geen eenvoudige Nieuwsflits om te schrijven, overigens. Soms is het zoeken naar nieuwsjes, deze keer had ik te kampen met een overdaad aan informatie. Of hoe tussen het bos de bomen te tellen…

De raad zelf was politiek zeer voorspelbaar, en zoals Dirk bewonder ik het relatief talrijke publiek. Na het beantwoorden van de vragen kwamen de fractievoorzitters met het verhaal dat grotendeels te voorzien was, en van onze amendementen werden er enkele van de meer technische goedgekeurd. Dat had ik ook vooraf zo ingeschat. Inhoudelijk wilde het schepencollege geen millimeter toegeven, zoals dat de voorbije weken al duidelijk was geworden. Onze amendementen bleven wel overeind als zinvol alternatief voor de meerderheidsplannen. Dat verkies ik boven de botte bijl of het schieten op alles wat beweegt. En uiteraard nog meer boven het lijdzaam ondergaan van de wil van het college !

Het tweedaagse debat zorgde er zoals steeds voor dat de antwoorden op onze vragen van een betere kwaliteit waren dan we soms voorgeschoteld krijgen – met vooral dank aan de diensten die al die informatie hebben opgezocht en verwerkt. Al bij al verliep de dubbele raad efficiënt en evenwicht. Met dank aan voorzitster Nathalie – als het goed is, mag dat gezegd worden.

Uiteindelijk verliepen de stemmingen volgens de meerderheid/oppositielijn, met nauwelijks afwijkingen. Meest opmerkelijk was de onthouding van sp.a-fractievoorzitter Arno bij het meerjarenplan van het Centraal Kerkbestuur. Hopelijk doet het toch een belletje rinkelen dat dit plan maar 13 stemmen van de 25 achter zich kreeg, en kan een rustige, serene maar doortastende discussie op gang komen.

Ik miste in de discussie twee raadsleden die er vorig jaar nog bij waren : Philip Peeters en Ludwig Caluwé. Philip, omdat hij nog andere zwakke punten zou hebben blootgelegd dan wij, en het al te eenvoudige groenige verhaal dat nu werd opgehangen vakkundig zou hebben doorprikt. Ludwig, omdat hij ons wellicht scherper zou hebben gehouden, en omdat we in zijn woorden tussen de regels hadden kunnen ontdekken waar in zijn partij ook wel wat twijfels over bestaan. Vanuit onze rangen maakten vooral Robin en Guy dat het resultaat per saldo positief blijft, maar ik zou die twee vertrekkers er toch graag bij hebben gehad.

Tenslotte zijn er ook voordelen aan de grote gaten in het meerjarenplan. Die moeten opgevuld worden, en er kondigen zich nog interessante discussies over onder meer het woonbehoefteplan, het ruimtelijk structuurplan en het mobiliteitsplan aan. Ik kijk er al naar uit…

Na dag één van het meerjarenplandebat liggen de kaarten op tafel. Gaston deed een moedige poging om een wervend verhaal te vinden in wat in essentie neerkomt op een verkrampte poging om de Essense belastingbetaler te laten opdraaien voor een bestuursapparaat dat niet in staat is zichzelf in vraag te stellen. Maar in de beperkte beleidsmarge die daartussen ontstaat zit wellicht net genoeg lekkers, feestelijk verpakt in vage vrome voornemens, om de eigen achterban tevreden te stellen.

Of toch het CD&V-smaldeel ervan. Ik blijf het namelijk vreemd vinden dat de ook sp.a zich in het beleid van deze legislatuur kan herkennen. Toen we vernamen dat de opmaak van het meerjarenplan niet eenvoudig verliep, dacht ik eerst dat het eraan lag dat Helmut en C° probeerden om de onevenwichten in het bestuursakkoord te corrigeren. Ik vermoed nu dat het vooral het ambtenarenapparaat was dat zich met succes tegen hervormingen buiten de eigen comfortzone verzette.

De sp.a schoot namelijk nog een paar kroonjuwelen in bij de hele operatie. De Kobiecheques sneuvelden, en -minder opvallend- ook de hele idee van een gemeentelijke grondbank stierf een stille dood. Op het vlak van cultuurbeleid krijgt Essen maar heel weinig perspectief : voor wie ruimte zoekt om iets te organiseren zal het nog zes jaar behelpen blijven. Kiezen tussen klapstoel en Kadans, bijvoorbeeld. Aan het landelijk karakter van de gemeente wordt vooral lippendienst bewezen, maar het cruciale instrument daarvoor, de opmaak van het nieuwe ruimtelijk structuurplan, zit veilig in CD&V-handen. Niet toevallig dat deze bevoegdheid de sp.a niet meer werd gegund.

Fractieleider Arno gaf op één punt wat meer tegengas gisteren. Zoals ik vond ook hij het meerjarenplan van het Centraal Kerkbestuur, zeg maar de zes parochies van onze gemeente, en iets te mager beestje. Het moet inderdaad in het Volkshuis moeilijk zijn om te verkopen dat het Essense gemeentebestuur in de 21e eeuw zes kerken moet financieren, maar zich geen zwembad meer kan permitteren. Hopelijk wordt hij minstens op dit punt straks niet ook nog eens met een kluitje in het riet gestuurd.

Tenslotte kan ik me alleen nog aansluiten bij de Freudiaanse wens van CD&V-collega Gert : het zou inderdaad beter zijn als N-VA/PLE in de meerderheid zou zitten. Als hij dat echt wil – en nog één collega weet te overtuigen – dan kan dat alsnog geregeld worden. We beginnen meteen aan een nieuw meerjarenplan.

Een bestuursmeerderheid heeft twee manieren om het de oppositie moeilijk te maken. Het kan door een goed doordacht, onderbouwd, transparant en breed gedragen beleid te voeren. Waar je, ook als je het er niet mee eens bent, niet veel spelden kan tussen krijgen. De tweede manier is door te proberen zo ondoorzichtig mogelijk te werken, zo weinig mogelijk mensen te raadplegen of zelfs maar informatie te geven, en als het echt moet zo lang mogelijk te wachten. En het dan zo te verpakken dat door de bomen het bos niet meer duidelijk is.

De Essense CD&V en sp.a hebben besloten om voluit voor de laatste techniek te gaan. Vóór ik de Strategische Meerjarenplanning kreeg, vroeg ik om alvast de voorbereidende documenten te mogen inzien. Dat werd niet toegestaan, want er zat niets bij dat als definitief kon worden beschouwd. Toen ik dan vroeg om zodra het plan wél beschikbaar was ook de voorbereidende stukken zoals (her)berekeningen en denkpistes in te zien, kreeg ik als antwoord dat ik de weerslag van dat alles in de officiële documenten kon vinden. Nadat we onze vragen hadden gesteld, bleken er toch studies te zijn opgemaakt, minstens over het zwembad en de turnhal. Ik vroeg officieel om die te mogen inzien, en ook daar werd niet op ingegaan.

We krijgen veertien dagen om het hele financiële plaatje voor zes jaar te beoordelen, en de cruciale informatie die ik vooraf al had gevraagd blijkt zelfs in die periode niet beschikbaar te kunnen worden gesteld. Soms waant een mens zich in de Oekraïne of in Wit-Rusland in plaats van in Essen. Eerlijk gezegd krijg ik op dat soort momenten veel zin om er gewoon de brui aan te geven. Maar “Si les dégoûtés s’en vont…”.

Ik denk trouwens dat het gemeentebestuur met de manier waarop het dit BBC-verhaal heeft aangepakt zichzelf ondergraaft. Bruno Tobback (sp.a-voorzitter) pleitte onlangs voor gemeentefusies. Ik heb het verminderen van het democratisch draagvlak altijd een argument tegen dat soort operatie gevonden. De argumenten vóór gaan over bestuurskracht (de capaciteit om planmatig te werken, bijvoorbeeld) en een efficiënt niveau van de organisatie van voorzieningen (zoals een zwembad). Is het doel van burgemeester Van Tichelt dan toch om Essen, Kalmthout en Wuustwezel samen te voegen tot één gemeente – die overigens alleen de naam “Heide” zou kunnen dragen ?

Overigens vind ik het hartverwarmend dat in de Oekraïne de Europese vlag als -terecht- symbool van vrijheid en democratie wordt gebruikt.

Er is een heel jaar hard aan gewerkt, maar nu ligt ze er : de strategische meerjarenplanning 2014-2019. Maanden lang zijn de ambtenaren en schepencollege met niets anders bezig geweest. Op elke vraag naar een beleid, een visie… kwam als antwoord dat we op dit plan moesten wachten. Broodnodige wegenwerken werden ervoor uitgesteld en er werd zo hard gewrocht op de invoering van de nieuwe aanpak (“BBC”) bij de gemeente dat er geen tijd meer over was om ook voor het Autonoom Gemeentebedrijf een plan -of zelfs maar een begroting voor 2014- uit te werken. Neen, het heeft bovenmenselijke inspanningen gevergd.

De lofbetuigingen kunnen dan ook niet uitblijven. Niet eens over de inhoud van het plan, laat ik het daar later maar eens over hebben, nadat we alle schitterende nieuwe initiatieven en originele oplossingen (theoretische zwemlessen, bijvoorbeeld) hebben kunnen verwerken.

Neen, de vorm van het plan is pas echt onnavolgbaar. Het werd een unieke collage van VVSG-teksten waarvan het onduidelijk is of ze wel of niet op Essen van toepassing zijn, van verouderde feiten en cijfers die je met enkele muiskliks zo kan actualiseren, van elementen uit vroegere beleidsplannen waaruit niet blijkt of ze nu van kracht blijven en van vrijblijvende meningen waaruit vervolgens geen conclusies worden getrokken. Dat alles overgoten met prachtige kromzinnen, waaruit onderdelen zoals het onderwerp of het werkwoord werden wegbezuinigd of waarin bespaard werd op logische consistentie. Alle gemeenten moeten beknibbelen, meneer.

U zou het zelf eens moeten lezen. Om me tot een korte bloemlezing te beperken :
– “Indien deze projecten uitgevoerd zijn, komt onmiddellijk een extra exploitatiekost ten gevolge van ijzelbestrijding.”
– “Opmaak van een plan voor de doortocht in het centrum van Essen worden ingeplant.”
– “De kinderen gaan sneller vanaf hun 2,5 jaar naar de kleuterschool in Essen tegenover de gemiddelden voor Vlaanderen.” : hier leid ik vooral een mooie toekomst voor ESAK uit af, met name in het snelwandelen
– “De bib geeft het woord ‘bibliotheek’ een nieuwe betekenis.” : misschien kunnen de mensen die even gaan opzoeken in het woordenboek in hun wijkbibliotheek
– “Voetbalterrein : enkel gebruik voor recreatieve ploegen : … wedstrijden per seizoen.” : allemaal driepuntenwedstrijden ?
– “Naast de zwembad is er het minimum aan annexe ruimtes.” : tip voor Margo, een krantenkop “Essen sluit de zwembad” !
– “Daarnaast er ook een complex van 7 tennisterreinen.”
– …

Er moet echt een heel jaar aan zijn gewerkt, samen met het managementteam, de twee voltijdse medewerkers van de gemeentelijke communicatiedienst, de secretaris en de zeven leden van het schepencollege, om van een normale, vlotte Nederlandse tekst met een heldere feitenanalyse en een toekomstgerichte visie op onze gemeente dit plan te maken. Zelden werden al hun diploma’s, waaronder een stuk of acht universitaire, zo efficiënt ingezet. Uren van bewondering heb ik ervoor !

Ik begrijp er niets van. Dat heb ik gisteren op de gemeenteraad geleerd. Het schepencollege, dat altijd met één stem spreekt volgens onze burgemeester, vindt dat ik niets van de vzw Kobie begrijp. Ik wilde nog uitleggen hoe ik dacht dat het in elkaar zat, maar ik werd de mond gesnoerd : ik zou het toch nooit begrijpen. Het college vindt mij wellicht te dom. Met dank voor het respect, collega’s van CD&V en sp.a.

Al geef ik toe dat de vzw Kobie ook niet zo eenvoudig te begrijpen is. Zeker voor wie ook aandachtig luistert naar die ene stem van ons college. Van bij het begin heeft die namelijk twee dingen gezegd. Enerzijds is de vzw een verlengstuk van de gemeente. Een “extern verzelfstandigd agentschap”. Eigenlijk een gemeentelijke dienst die de vzw-structuur heeft aangenomen omdat die af en toe wat eenvoudiger werkt. Maar ten gronde verschilt die vzw niet van pakweg de bibliotheek, die ook activiteiten opzet en daarvoor vrijwilligers inschakelt. Of van het Autonoom Gemeentebedrijf. In dat geval is het logisch dat mijn voorstel over een gelijke behandeling met “andere” verenigingen bij het uitlenen van feestmateriaal werd afgewimpeld. Kobie is dan helemaal geen vereniging, maar een gemeentedienst. Dat die de eigen nadarhekken zonder veel poespas kan gebruiken, dat is nogal evident. Maar mijn andere voorstel, dat ze geen sponsoring van Infrax mag gebruiken omdat die voor de verenigingen bestemd is, dat had dan wél moeten worden aanvaard.

Anderzijds is het toch een vereniging. Die zichzelf bestuurt, een eigen herkenbaar imago uitbouwt, eigen initiatieven neemt. Een vereniging “die alles en iedereen in Essen moet samenbrengen”, zoals het college het gisteren óók verwoordde. Een supervereniging op kosten van de gemeente. Dan is het logisch dat die vereniging zichzelf bestuurt, en niet zomaar plots zonder het zelf te willen namens de gemeente Vlaanderen Muziekland moet organiseren, zonder dat zelf te hebben beslist. Maar dan is het ook logisch dat die vereniging wél netjes nadarhekken moet aanvragen, en als die al toegezegd zijn te laat komt. En het is logisch dat ze eventueel subsidies bij Infrax kan bekomen. Maar ook dat ze eventuele tekorten niet zomaar bij het gemeentebestuur kan laten aanvullen, met een briefje van de voorzitter (Gaston Van Tichelt) aan de burgemeester (Gaston Van Tichelt). De vzw Kobie krijgt dan pakweg het statuut van de VVV.

Ik begrijp niets van de vzw Kobie, dat heeft het schepencollege beslist. Ik denk dat ik niet alleen ben, en dat er nogal wat Essenaren en verenigingen zijn die het niet zo goed begrijpen. En de vzw zelf misschien ook wel niet, want het is nu eenmaal niet eenvoudig om gemeentedienst en vereniging, autonoom en ondergeschikt, sturend en volgend, Dr. Jekyll en Mr. Hyde te zijn.

Nadat vorige maand bijna alle commissies werden afgelast, mocht deze maand de commissie “Omgeving” nog eens samenkomen. In principe alleen over de begraafplaatsen in Hoek en elders, maar het leek me verstandig ook de planning voor de ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUPs) voor de komende jaren te agenderen. De discussie daarover werd een dovemansgesprek. De lijst van RUPs die door het schepencollege was besproken bleek niet de definitieve lijst, want het college had er nog heel wat aan aangepast. Maar op mijn herhaalde vraag naar hoe de uiteindelijke lijst er dan wel uitzag, kon onmogelijk worden geantwoord. Zodat het college na een vol jaar plannen dus niet kan zeggen welke bestemmingsplannen er de komende jaren gaan worden opgesteld…

Bij de bespreking van één ervan werd het nog wat surrealistischer. Ik stelde namelijk de vraag naar welk algemeen belang een bepaald vooropgesteld plan wel zou kunnen dienen. Waarom de projectontwikkelaar het plan wil kon ik wel zien, maar waarom de gemeenschap er goed aan zou doen een stuk open landschap vol te bouwen ontging me even. Toch was net dat plan wel deel van alle lijstjes. Ik kreeg geen antwoord. Als het algemeen belang niet gediend wordt, wiens belang dan wel ?

Not in my name – maar bij CD&V en sp.a denken ze daar wellicht anders over.