Dit weekend krijgen de scheidsrechters in het voetbal bijzondere aandacht. De aanleiding is de dood van een grensrechter in het Nederlandse jeugdvoetbal van vorige week : doodgeschopt door enkele spelers. In Nederland is er zelfs helemaal geen amateurvoetbal, om een grondige bezinning hierover mogelijk te maken.

Er verschijnen natuurlijk heel wat analyses en commentaren hierover. Die lijken iets te veel in één richting te gaan : het voetbal is een spiegel van een verruwende maatschappij. Wel, ongetwijfeld is dat ook zo. Als volkssport nummer één in veel landen trekt ze spelers en supporters aan van allerlei slag, en sommigen gaan in de context van emoties die sport oproept al eens over de schreef. En toch : I beg to differ. Zoals Hans Vandeweghe in De Standaard. Voor een deel ligt het probleem wel degelijk bij het voetbal zélf.

Twee weken geleden zat ik voor het eerst (!) op de tribune bij een competitiewedstrijd in de eerste klasse. Beerschot-Anderlecht. Ik heb me er goed geamuseerd, al was het zeker na de rust een eenrichtingswedstrijd, die in de week nadien mee tot het ontslag van de Beerschottrainer leidde. Maar Anderlecht kreeg een strafschop. Reden genoeg voor het hele stadion om minutenlang op de scheidsrechter te kankeren. Ik ken het verhaaltje natuurlijk wel : Anderlecht krijgt strafschoppen cadeau. Maar bij gebrek aan vertraagde beelden in de contactlenzen van de supporters, kan je er toch vanuit gaan dat de scheidsrechter in de meeste gevallen een beter beeld heeft. En getraind is op het uit elkaar houden van overtredingen en legitieme ingrepen. Zodat de logische reactie, na de eerste ontgoocheling, me lijkt om je gelaten bij de beslissing neer te leggen. En ze niet aan de persoon van de scheids, zijn afkomst, nationaliteit of het al dan niet eerbare beroep van zijn moeder te wijten. Zoals dat in andere sporten gaat.

Ik vind het al te gemakkelijk dat het voetbal de schuld dan maar bij “de maatschappij” legt. Een deel van het antwoord zit wel degelijk in de sport zelf. En rugby, een sport met dezelfde oorsprong als voetbal en niet eens zo héél verschillende regels, geeft echt wel aan hoe het moet : spreek af dat enkel de kapiteins met de scheidsrechter mogen praten. Dat ze dat bovendien beleefd moeten doen. Stuur overtreders van deze regels gewoon weg. En sta de scheidsrechter bij met videobeelden wanneer dat relevant is (sommige wedstrijden worden zo intensief gefilmd, dat een videoscheidsrechter alléén zou volstaan). Zodat een anonieme bron verantwoordelijk wordt voor beslissingen. Zou dat alles oplossen ? Neen. Er is ook dan wellicht nog werk aan een algemene fair-playhouding in het voetbal. En natuurlijk reflecteert elke sport een beetje de samenleving. Maar ik ben ervan overtuigd dat het een stevige stap vooruit zou zijn.

Oh ja, blijkbaar ligt het volgens sommigen aan de buitenspelregel. Die bestaat ook in rugby, en is daar onbegrijpelijk veel ingewikkelder dan in het voetbal. Daar kan het dus niet aan liggen…