Slot van mijn blik op het Vlaamse partijlandschap…

Een groot nieuw project zag gisteren het levenslicht. De sp.a gaat op in een nieuwe partij, die “sp.a” wordt gedoopt. Dat staat vanaf nu voor “Socialisten en Progressieven Anders”. Ik ga er niet meewarig over doen, of grapjes maken over waarvoor de A zoal nog zou kunnen staan. Ik begrijp wel de sp.a-ers die het niet zo waarderen dat de hele operatie achter hun rug is gebeurd. Maar ik ga ook mijn ex-partijgenoten niet bekritiseren die dit naamspelletje voldoende vinden om zich bij de partij aan te sluiten – van enige inhoudelijke koerscorrectie is vooralsnog geen sprake. Ik hoop dat ze zichzelf recht in de ogen kunnen kijken, en als dat niet lukt beseffen dat een fout kunnen toegeven ook in de politiek eerbaar is.

Voor de sp.a is het duidelijk altijd de bedoeling geweest om op termijn de kartelpartner op te slokken. Mieke Vogels mag dan haar economisch gezond verstand al eens verliezen, hieruit zal ze wel de juiste lessen trekken volgens mij !

De diaspora van de ex-Volksuniemensen is nu zowat voltooid. Er zijn er in alle partijen beland (behalve misschien bij Dedecker, ik ken er toch geen). De drie grote partijen zijn eigenlijk ook ten behoeve van de ex-VU’ers van naam veranderd : ze hebben allemaal een dubbele naam gekregen. Al is bij CD&V het opzet (de N-VA binnenhalen) wel mislukt. Maar de liberalen werden “Liberalen én Democraten”, de christen-democraten werden “Christen-Democratisch én Vlaams” en de socialisten “Socialisten én Progressieven”. Dubbele namen die niet kunnen verbergen dat de invloed van het tweede deel van de naamgeving niet zo groot is : als er keuzes moeten worden gemaakt, dan primeert altijd de liberale, christen-democratische of socialistische grondstroom.

Guy Tegenbos juicht de klaarblijkelijke terugkeer naar een politiek landschap waarin de grote drie geen concurrentie dulden toe. Dat zou het land bestuurbaarder maken. Zoals dat in andere landen het geval is. Hij vergeet dat landen waarin de zogenaamde “versnippering” veel kleiner is één of andere vorm van meerderheidsstelsel hebben, waardoor partijen vanzelf veel “breder” zijn en dus meer ruimte bieden aan diverse stromingen en opvattingen. Hier wordt van een partij geëist dat ze altijd op één lijn staan en eenduidig is, dat interne oppositie zich verbergt of monddood wordt gemaakt. Tegelijk vragen dat er zo weinig mogelijk partijen zouden zijn, betekent dat de opinies van een groot deel van de bevolking niet aan bod zullen komen. Bovendien zitten we in een systeem waar de verwevenheid van de klassieke partijen met allerlei belangenorganisaties vaak ongezonde vormen aanneemt. De gemiddelde Vlaming heeft een meer genuanceerde opinie -en vaak meer uitgesproken ideeën- dan de christen-democratische, liberale en socialistische kunnen uitdrukken. Onze democratie heeft Groen!, N-VA, LDD en SLP broodnodig.

Op Facebook werd een groep opgericht die de heimwee naar de Volksunie verwoordt. Ik stel vast dat vooral jonge N-VA’ers en SLP’ers er de weg naar vinden. Opmerkelijk, al maakt Facebook natuurlijk in de eerste plaats deel uit van de jongerenleefwereld. Ik geloof niet in de wederopstanding van de VU, maar ik zou het nog steeds een interessante oefening vinden om eens de balans van de splitsing op te maken, acht jaar na datum. Op basis van een rapport voorbereid door wijzen zoals Jan Loones, Paul Van Grembergen, Willy Kuypers, Vic Anciaux, Johan Sauwens en Fons Borginon. We zouden vaststellen dat we zoals toen onderling grondig van mening verschillen. Maar er wel allemaal van overtuigd zijn dat Vlaanderen ten gronde vooral een andere bestuursstijl nodig heeft dan degene die de drie klassieke partijen ons vandaag opleggen.

Tenslotte is het opmerkelijk dat er (bijna) geen enkele partij in haar partijnaam nog de P van partij heeft staan ! Het is ooit wel anders geweest. Hoe sterker de particratie, hoe minder men het durft zeggen.