Laat ik het eens over Roosendaal hebben. Ik had de recente politieke ontwikkelingen daar over het hoofd gezien, maar gelukkig wees een andere politiek geïnteresseerde Essenaar -de burgervader hemzelve- me er onlangs op dat ik wat gemist heb.

Begin juli keurde de gemeenteraad een motie van wantrouwen goed tegen wethouder (schepen) Buijs. Door de fout van een ambtenaar miste het gemeentebestuur de opbrengst van 1,6 miljoen EUR aan baatbelasting op de riolering – zeg maar “verhaalbelasting” dus. En Buijs werd daarvoor “politiek verantwoordelijk” gesteld. Zelf valt hem niet echt veel te verwijten, overigens, en iedereen lijkt het erover eens dat hij zijn mandaat op een degelijke manier vervulde.

Coalitiepartner VVD steunde de motie van wantrouwen, de Roosendaalse Lijst (de partij van Buijs) en de PvdA (de grootste partij) deden dat niet. Alle oppositiepartijen steunden de motie ook. De coalitie ligt in duigen.

Vanop minder dan een kilometer van de grens valt in de eerste plaats de enorme afstand op. De Vlaamse gemeenteraden beschikken niet over het instrument van de “motie van wantrouwen” : we kunnen geen schepen wegsturen, hoe slecht die ook zou functioneren. Ik weet op zich ook niet of het instrument wel zo wenselijk zou zijn, want het zou bekwame mensen wellicht afschrikken om schepen te worden : stel dat je na een jaartje wordt weggestemd, en je hebt er je baan (geheel of gedeeltelijk) voor laten staan… Maar als oppositielid is de “motie van wantrouwen” natuurlijk iets dat ik wel in mijn instrumentenkistje zou willen zien zitten. En alleen het bestaan ervan, zou de schepenen ook bij de les houden.

Een ander opvallend verschil is de kwestie van de “politieke verantwoordelijkheid” : geen politicus zou hier opstappen of weggestuurd worden voor wat manifest een fout van de betrokken ambtenaar is, zeker niet op lokaal niveau (en de ambtenaar zou, wegens vastbenoemd, wellicht ook blijven zitten). Waarschijnlijk zou met alle mogelijke middelen geprobeerd worden een mouw te passen aan de gemaakte vormfout, en zou het dan “de schuld van de provincie, de regering of de rechtbank” zijn als die vlieger niet zou blijken op te gaan. Opnieuw : ik weet niet meteen wat de beste optie is, maar ik zie wel wat de meest boeiende debatten zou opleveren.

Er wordt nu geprobeerd een nieuwe meerderheid op te zetten, vermoedelijk met het CDA of GroenLinks in plaats van de VVD. De VVD-wethouder zal dan ontslag moeten nemen. Ook zo’n tussentijdse coalitiewissel kan hier niet (tenzij een partij vrijwillig volledig zou opstappen uit de meerderheid). Natuurlijk zou ik mijn zomervakantie wel willen besteden aan het uitwerken van een alternatief bestuursakkoord. Toch sta ik niet te springen om zomaar de Nederlanse Gemeentewet hier in te voeren, want elk voordeel heeft ook in dit verband duidelijk een nadeel. Maar boeiend is het wel…