Deze morgen woonde ik beroepshalve de voorstelling van de economische vooruitzichten van het Federaal Planbureau bij. Naar het hoofdstuk arbeidsmarkt heb ik dus vooral met professionele oren geluisterd, maar in het algemeen werd vooral de economist in mij geboeid. En wanneer het over de energieprijzen ging, ook het gemeenteraadslid. Het Planbureau wijt het feit dat de inflatie hoger oploopt in ons land dan in de buurlanden aan de energieprijzen, en een deel daarvan wordt verklaard door de hogere tarieven die de netbeheerders aanrekenen.

Vorige week was ik de enige Essenaar op een toelichting die door de intercommunales IGAO, IVEKA en IKA werd gegeven over hun werking. IGAO en IVEKA zijn netbeheerders, IKA is een financieel vehikel dat alles aan elkaar bindt.

Ik heb er veel bijgeleerd. Ik begrijp vooral nog beter dan voordien waarom de Vlaamse overheid van de gemengde intercommunales, samenwerkingsverbanden waarin naast de gemeenten ook bedrijven als Electrabel of Distrigas zitten, vanaf wil. Ook de zuivere intercommunales (zonder die bedrijven) zijn geen heiligen, natuurlijk. Maar dat zowel bepaalde bedrijven als een geheel overheidsniveau (het lokale) eigenlijk belang hebben bij niet al te lage energieprijzen, lijkt me geen gezonde toestand. Het is nu eenmaal aantrekkelijk de burger te laten betalen via de elektriciteitsfactuur in plaats van via de transparante weg van het belastingtarief. Op de factuur staat geen gemeentelijk logo. Maar dat maakt dat lokale bestuurders wel dubbel spel (moeten) spelen.

Historisch gegroeid allemaal, ik weet het wel. Maar ondertussen is het een kluwen van organisaties en structuren waarin een kat haar jongen al lang niet meer terugvindt. Ik geef eerlijk toe dat het ook voor een raadslid dat probeert er inzicht in te krijgen en daar ook aan werkt, allemaal niet zo evident is. Democratisch is dat dus niet echt verantwoord. In heel veel gevallen worden dan ook beslissingen genomen omdat ze zo door de intercommunales, en dus in een aantal gevallen ook door Electrabel en C°, worden voorgekauwd. Door raadsleden, maar ook door hele gemeentes, daarvan ben ik overtuigd. Zolang de opbrengst maar goed is (of beter : zolang de intercommunale maar kan uitleggen dat de opbrengst goed is, de gemeente kan dat toch niet echt beoordelen).

Essen zit met haar elektriciteit bij IVEG, dat een zuivere intercommunale is. Misschien moeten we daar ook voor de gaslevering naar overstappen (al begrijp is sinds vorige week beter waarom ze ons niet zomaar zullen willen laten gaan). Dat Essen daarvoor beroep doet op een externe deskundige, lijkt me ook alsmaar logischer. Maar ik heb het gevoel dat er in deze sector heel wat fundamentelere vragen moeten worden opgelost dan de keuze voor een gasleverancier in Essen, zoals ook het Electrabelverhaal dat onlangs in het nieuws kwam aantoont (waarbij certificaten die men gratis had verkregen toch werden doorverkocht aan de klanten). Soms vraagt goed bestuur niet alleen om de winkel open te houden, maar ook om moeilijke knopen door te hakken. Ook al liggen die knopen niet in een touw, maar in elektriciteitsleidingen, en zou dat wel eens flink kunnen knetteren.