Verhofstadt III ?
Volgens de cijfers die nu voorliggen, is de liberale politieke familie de grootste. Alleen is er, op het ogenblik dat ik dit schrijf, maar heel weinig informatie over een mogelijke zetelverdeling. Zodat ik ook niet weet welke regeringscombinaties mogelijk zijn.
Natuurlijk is het wel duidelijk dat in Vlaanderen CD&V/N-VA de grote overwinnaar is. Samen met de onverwacht sterke Lijst Dedecker. Het initiatief ligt langs deze kant van de taalgrens dus bij Yves Leterme. Maar hij staat wel voor een zeer moeilijke opdracht : N-VA aan boord houden met een sterke staatshervorming en anderzijds Franstalige regeringspartners vinden.
Het kartel sp.a-spirit lijdt een zéér zware nederlaag, en dat doet natuurlijk pijn – ook bij mij, al heb ik niet echt veel geïnvesteerd in deze verkiezingen (daar zal het wel niet aan liggen, zeker). In een kartel dat rond 16% zou scoren, is het gewicht van spirit uiteraard erg klein. Dat noopt tot bezinning, al geldt dat in de eerste plaats voor het hele kartel. Het lijkt mij alvast fout te zijn geweest om de Stevaert-positie van het “midden van het bed” aan te houden zonder Steve. Bovendien pakte het kartel (deels noodgedwongen) uit met vrij zwakke lijsttrekkers – de provinciale kieskringen zijn een onding omdat er steeds beroep moet worden gedaan op dezelfde BV-politici. Uiteraard zijn er een aantal kiezers overgestapt naar Groen!, en volgens mij ook een aantal naar Open Vld – paarse kiezers die de zwakste partner uit de peilingen wilden ondersteunen. De relatief gunstige peilingen voor sp.a-spirit zijn dus een “self-destroying prophecy” gebleken. Inhoudelijk durfde sp.a-spirit onvoldoende de “oude vormen en gedachten” afwerpen en resoluut kiezen voor een moderne sociaal-democratie. De conservatief-linkse restauratie inzetten zou niet de juiste boodschap zijn, dat bewijzen ook de resultaten van klein-links.
Wie moet regeren ? Een klassieke tripartite maakt natuurlijk een staatshervorming met grondswetwijziging mogelijk. Maar het lijkt me niet de beste optie voor een doortastend beleid. En je kan ook veel hervormen zonder de grondwet te veranderen.
Wat mij betreft, zou sp.a-spirit het best naar de oppositie gaan, en de PS daarnaartoe meenemen. Dat lijkt me voor beide een goede zaak om (op een zeer verschillende manier) te herbronnen.
Volgens mij is de meest logische regering CD&V/N-VA, MR, Open Vld, CDH en indien nodig de Lijst Dedecker. CD&V/N-VA heeft als kandidaat-premier Leterme vooruitgeschoven, MR en Open Vld kozen beide voor Guy Verhofstadt. De strijd om de Wetstraat 16 kan nog spannend worden.