De kiezer heeft het niet eenvoudig gemaakt. De meerderheid van christen-democraten en liberalen verloor, maar vooral de liberalen betalen daarvoor de prijs. Zodat de christen-democraten goed wegkomen. Een tot nu toe redelijk kleine oppositiepartij ziet haar zetelaantal meer dan verdubbelen, dankzij een duidelijke oppositiecampagne. Maar dat ze mee kunnen besturen, is lang niet zeker, want de christen-democraten en sociaal-democraten (deze laatste na een vrij onzichtbare en al te vriendelijke campagne) werken al aan een (krappe) meerderheid – er moet alleen nog op één of andere aangetoond worden dat er met de sterke nieuwkomer niet kan worden bestuurd. Al moet er volgens de sociaal-democraten wel één en ander veranderen bij de christen-democraten – misschien moeten ze wel een andere leider krijgen. Ondertussen zijn ze bij de liberalen helemaal van de kaart.

Ik heb het over Nederland, natuurlijk, of wat had u gedacht ? De regering verliest fors, maar een opmerkelijk sterke Balkenende -die de voorbije jaren veel aan zelfvertrouwen won- redt de meubelen van het CDA. De PvdA voerde een oppositiecampagne zonder veel inhoud en ziet dus op de linkerflank de SP zeer sterk opkomen. Van degenen waarvoor ik supporterde, houdt het D66 van Pechtold het nog steeds catastrofale verlies iets kleiner dan gevreesd. Maar dat neemt de vragen over de bestaansredenen van de partij niet weg. GroenLinks en Femke Halsema doen het niet slecht ondanks het SP-geweld, al wordt er één zetel ingeleverd. André Rouvoet en zijn ChristenUnie behoren tot het winnende kamp, en mogen misschien proberen een CDA/PvdA-coalitie op de been te helpen. Al zal er, al dan niet voor de show, eerst toch wel met Marijnissens SP worden gepraat.

En dan zijn er nog Geert Wilders (een kruising van Dedecker en Fortuyn, met een snuifje Dewinter) die met 9 zetels de LPF vervangt. En de Partij voor de Dieren. Ik heb veel sympathie voor de dierenrechtenbeweging, maar om daarvan nu meteen een partij te maken ?

Het Nederlandse kiesstelsel zorgt dus voor een sterk versnipperd parlement (in ons systeem zouden veel van de Nederlandse partijen, zelfs zonder de kiesdrempel, niet in het parlement zijn geraakt). Dat hoeft niet slecht te zijn, het geeft de publieke opinie weer in al zijn verscheidenheid. Maar het maakt een stabiel beleid er natuurlijk niet eenvoudiger op. Ik vermoed dat Balkenende één dezer dagen tegen Beatrix “Majesteit, geef me honderd dagen” zal moeten zeggen, zoals Dehaene destijds.

Het wordt boeiend om te zien waartoe een duidelijke keuze voor verandering bij de kiezers, gecombineerd met een sterke score voor de regerende en erg tradtitionele centrumpartij, toe zal leiden. Niet alleen in Nederland, trouwens.